Operatsion tizim haqida Kanal



Download 222,99 Kb.
Pdf ko'rish
bet1/23
Sana31.12.2021
Hajmi222,99 Kb.
#233048
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23
Bog'liq
2 5260533861774787089



 

 

Operatsion tizim haqida 

Kanal: 

@Uzb_Dasturchilar

 

By: Best Programmer 

 

 

 

 

           



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

Qarshi 2018 




 

                  Reja: 

1. Berilganlar segmenti. 

2. Bo’linmas stek segmenti. 

3. Masalani bog’lanishini boshqarish. 

4. Matematik ta’minot resurslari. 

5. Kompyuterning ishonchliligini ta’minlash. 

6. Resurslar taqsimoti. 

 

Operatsion sistema 



 

Shaxsiy  kompyuterlarning  operatsion  sistemalari  yaratilish  tarixiga  nazar 

solsak,  sakkiz  razryadli  shaxsiy  kompyuterlar  uchun  yaratilgan  birinchi  operatsion 

sistema 


CP/M 

–  80  (Controll  Programm  for  Microcomputers,  ya’ni 

mikrokompyuterlar  uchun  boshqaruvchi  dasturlar)  nom  bilan  tanigan.  Uning 

muallifi Digital Research kompaniyasining  prezidenti Geri Kildell bo’lgan. 

16  razryadli  yangi  kompyuterlar  yaratish  g’oyasini  dasturlar  yaratuvchi 

Microsoft  (Maykrosoft)  kompaniyasining  asoschisi  va  prezidenti,  multimilliarder 

Bill Geyts ilgari surgan, u IBM  firmasi bilan hamkorlikda  ishlashga rozi bo’ladi. 

Bill  Geyts  va  Pol  Allen  BASIC  dasturlash  tili  uchun  tarjimon  dastur  yozishdi 

va  u  IBM  firmasining  MITS  Altair  kompyuteriga  moslashtirildi.  Shundan  so’ng, 16 

razryadli  kompyuterlar  uchun  operatsion  sistemalar  yaratish  jadallashdi  va  1981  – 

yilda  shaxsiy  kompyuterlar  uchun  birinchi  yaratilgan  CR/M  operatsion 

sistemasining  ko’p  g’oyalarini o’zida mujassamlashtirgan MS DOS (Microsoft Disk 

Operation  system  –  Maykrosoft  diskli  operatsion  sistemasi)  operatsion  sistemasi 

1981  yil  avgust  oyida  paydo  bo’ldi.  MS  DOS  64  K  bayt  xotiraga  ega  bo’lgan 

kompyuterlarga  mo’ljallangan  bo’lib,  o’zi  8  K  bayt  xotirani  egallar  edi.  O’sha 

paytda  yetarli  deb  hisoblangan  bunday  kompyuter  xotirasi  hozirgi  paytda  bir 

“o’yinchoqqa”  aylandi.  Chunki  hozirgi  zamon  shaxsiy  kompyuterlarining  xotirasi 

bir necha Gegabaytlarga  tenglashdi. 




Mualliflar  MS  DOS  ni  rivojlantirishni  davom  ettirib,  uning  MS  DOS  1.1,  MS 

DOS  1.25,  MS  DOS  2.0,  MS  DOS 2-11 versiyalarini taklif etishdi va nihoyat, 1984 

yilda  MS  DOS  3.0  IBM  PC  AT  shaxsiy  kompyuteriga  80286  mikroprotsessorga 

asoslangan,  5.25  dyumli  diskavodda  ishlashga  mo’ljallangan  operatsion  sistema 

yaratildi.  1986  yilda  Compaq computer firmasi 80386 mikroprotsessorga asoslangan 

IBM  kompyuterini  chiqardi. 

IBM firmasi esa 80386 mikroprotsessorga asoslangan PC/2 (Personal system – 

shaxsiy  sistema)  kompyuterini  yaratdi.  Bu  mikroprotsessor  asosida  yaratilgan 

kompyuter  nazariy  jihatdan  bir  necha  Gegabayt  xotiraga  ega  bo’lishi  mumkin  edi. 

Shuning  uchun  MS  DOS  sistemasini  kengaytirish  ishlari  davom  etardi  va  1987  yil 

MS  DOS  3.3  yaratilib,  u  3.5  dyumli,  ya’ni  1,44  mbaytli  disklar  bilan  ishlash 

imkoniyatini  berdi.  1987  yili  IBM  va  Microsoft  firmasi  tomonidan  bir  vaqtda  bir 

necha  masalalar  yechishga  qodir bo’lgan OS/2 operatsion sistemasi ishlab chiqildi. 

Ammo  u  keng  tarqalmadi.  Chunki  o’sha  paytda  MS  DOS  3.3  ning  imkoniyatlari 

ko’pchilikni  qoniqtirar  edi.  Hozirda  bizga  keng  tarqalgan  WINDOWS,  UNIX, 

LINUX  operatsion  sistemalaridan  keng  foydalanayotgan  bo’lsak-da,  MS  DOS  o’z 

kuchini  yo’qotdi deya olmaymiz. 

MS  DOS  va  uning  qobiq  dasturi  hisoblangan  Norton  Commander  sistemalari 

turli  klavishlari  kombinatsiyasidan  iborat.  Buyruqlar  bilan  ishlashga  mo’ljallangan 

bo’lishiga qaramay, foydalanuvchilar uchun  qulay hisoblanadi. 

 

Operatsion sistema funksiyalari 



 

Agar  “operatsion  sistema”  (OC)  tushunchasini  qisqacha  izohlasak,  bu 

boshqaruv  dasturidir.  OC  bu  –  kompyuterning  fizik  va  dasturiy  resurslarini 

taqsimlash  va ularni boshqarish uchun  ishlatiladigan dastur. 

Kompyuter  resurslari  ikki  xil:  fizik  va  dasturiy  resurslarga  bo’linadi.  Fizik 

resurslar bu : 

- Xotira ;  

- Vinchester; 

- Monitor; 

- Tashqi qurilmalar va shu kabilar. 

Dasturiy  resurslar bu:  

- Kiritish va chiqarishni boshqaruvchi  dasturlar; 

- Kompyuter  ishlashini ta’minlaydigan  boshqaruvchi  dasturlar; 

- Berilganlarni tahlil qiluvchi dasturlar; 

- Driverlar; 



- Vertual  ichki  va  tashqi  xotirani  tashkil  qiluvchi  va  boshqaruvchi  dasturlar  va 

shu  kabilardir. 

Dasturlash  sistemasi  –  dasturlash  tillari  va  ularga  mos  til  protsessorlari 

majmuasidan  iborat  bo’lib,  dasturlarga  ishlov  berish  va  so’zlashni  ta’minlovchi 

dasturlar  to’plamidan iborat. Dasturlash sistemasining tashkil qiluvchilar (dasturlar) 

amaliy  dasturlar  to’plami  singari  OC  boshqaruvi  ostida  ishlaydi.  Kompyuter 

resurslari OC boshqaruvi ostida bo’ladi. OC ga ehtiyoj resurslar taqsimoti va ularni 

boshqarish  masalasi  zaruriyatidan  kelib  chiqadi.  Resurslarni  boshqarishdan  maqsad 

foydalanuvchiga  kompyuterdan  effektiv  foydalanish  bilan  birga  resurslarni 

boshqarish tashvishidan  ozod qilishdir.  

OC lardan quyidagi hususiyatlarga  ega bo’lishi talab qilinadi: 

1. 


Ishonchlilik.  OC  o’zi  ishlayotgan  qurilmalar  bilan  birga  ishonchli 

bo’lishi  kerak.  OC  foydalanuvchining  aybi  bilan  vujudga  kelgan  xatoni  aniqlashi, 

uni  tahlil  qilishi  va  tiklash  imkoniyatiga  ega  bo’lishi  kerak.  OC  foydalanuvchining 

o’zi  tomonidan  qilingan  xatodan  himoyalashi,  hech  bo’lmaganda  dasturiy  muhitga 

keltiriladigan zararni minimumga  olib kelishi kerak. 

2. 



Download 222,99 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   23




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish