Операцион тизимларнинг асосий функциялари. Процессорни бошқариш ва вазифаларни режалаштириш

Жараённи режалаштириш сиёсати
Minimize turnaround time – Бажариш вақтини минималлаштириш
12
1
54
1
66
5
23
2
13
1
32
1
Жараённи БОШҚАРИШ (Process management)

• READY ҳолатдаги вазифаларни имкон қадар тезроқ чиқариш (move out);
• Бу тизимда мавжуд бўлган фойдаланувчилар сонини камайтириш, бу орқали процессорни READY ҳолатга ўтган вазифалар учун тайёр (available) ҳолга келтириш билан амалга оширилиши мумкин;

Жараённи режалаштириш сиёсати
Minimize waiting time – Кутиш вақтини минималлаштириш
12
1
54
1
66
5
23
2
13
1
32
1
Жараённи БОШҚАРИШ (Process management)

• Барча вақт давомида (100% of the time) процессор бандлигини таъминлаш;
• (Фақат) Кўплаб ҳисоблашларга оид вазифаларни режалаштириш ва киритиш-чиқариш вазифаларини умуман бажармаслик;

Жараённи режалаштириш сиёсати
Maximize CPU efficiency – Процессор самарадорлигини максималлаштириш
12
1
54
1
66
5
23
2
13
1
32
1
Жараённи БОШҚАРИШ (Process management)

• Барча вазифалар учун тенг миқдорда процессор вақти (CPU time) ва киритиш-чиқариш вақтини (I/O time) ажратиш;
• Барча вазифаларга уларнинг характеристикаларидан қатъий назар бир хил приоритет бериш орқали амалга оширилади;

Жараённи режалаштириш сиёсати
Ensure fairness for all jobs – Барча вазифалар учун ҳаққонийликни таъминлаш
12
1
54
1
66
5
23
2
13
1
32
1
Жараёнларни режалаштириш алгоритмлари
(Process scheduling algorithms)

Rejalashtirish siyosati turlari - Pre-emptive * time-sharing (vaqtni taqsimlash) muhitida qo’llaniladi * Ishni qayta ishlashni to’xtatib turadi * CPU ni boshqa ishga o’tkazadi - Non-preemptive * Tashqi uzilishlarsiz funksiyalar * Ikkala holatda ham cheksiz tsikllar uziladi

 First Come, First Served (FCFS)
 FIFO strukturasini ishlatadigan juda oddiy algoritm.
 Oldindan rejalashtirish algoritmi sifatida qo’llaniladi.
 Batch Processes da (paketli tizimlar) yaxshi ishlaydi, foydalanuvchilar hech qanday o’zaro ta’sirlarni kutishmaydi.
 Shortest Job Next (SJN) – keyingi eng qisqa ish
 Yana Shortest Job First (SJF) deb ham nomlanadi.
 CPU tsikli vaqtiga asoslangan jarayonlarni rejalashtirish oddiy algoritmi.
 Oldindan rejalashtirish algoritmi sifatida qo’llaniladi.
 Batch Processes da (paketli tizimlar) yaxshi ishlaydi, protsessorni vaqtini aniqlash oson.
 Priority Scheduling – Ustuvorlikni rejalashtirish
 Prioritetga asoslangan jarayonlarni rejalashtirish algoritmi.
 Imtiyozsiz rejalashtirish algoritm sifatida qo’llaniladi.
 Batch Processes da (paketli tizimlar) eng ko’p qo’llaniladigan algoritmlardan biri.
 Agar ikkita jarayon bir vaqtda READY holatiga kelib tushsa, unda FIRST COME, FIRST SERVED algoritmi asosida ishlaydi.
 Shortest Remaining Time (SRT)
 Shortest Job Next (SJN) rejalashtirish algoritmining imtiyozli versiyasi.
 Tugallanishga eng yaqin bo’lgan jarayonlarni rejalashtirishga asoslangan algoritm.
 Bu faqat Batch Processes ga (paketli tizimlar) ega bo’lgan tizimlarda amalga oshirilishi mumkin, chunki har bir ishni bajarish uchun zarur bo’lgan CPU vaqtini bilish kerak.