Операцион тизимларнинг асосий функциялари. Процессорни бошқариш ва вазифаларни режалаштириш

проЦЕССОРНИ БОШҚАРИШ (Processor management)

Икки ҳолатли жараён модели бажарилувчи (running) ва бажарилмайдиган (non-running) ҳолатларни назарда тутади:

• Бажарилувчи (Running) – янги жараён яратилганда у тизимга бажарилувчи ҳолатида киритилади;
• Бажарилмайдиган (Not Running) жараёнлар навбатда сақланади ва бажарилишни кутиш режимида бўлади. Навбатга қўшилган ҳар бир кириш маълум бир жараёнга кўрсатгич бўлади. Навбат боғланган рўйхат (linked list) кўринишида ташкил қилинади.

Two-State Process Model

проЦЕССОРНИ БОШҚАРИШ (Processor management)

Жараёнларни бошқаришда диспетчер қуйидаги вазифаларни бажаради:

• Жараён тўхтатилганда у кутиш навбатига (waiting queue) ўтказилади;
• Агар жараён бажарилиб тугалланса ёки тўхтатилса, у навбатдан олиб ташланади;
• Бу ҳолатда диспетчер навбатдан кейинги жараённи танлайди ва бажаради;

Two-State Process Model

проЦЕССОРНИ БОШҚАРИШ (Processor management)

Режалаштирувчи (scheduler - планировщик) бу – махсус тизим дастури бўлиб, жараёнларни турли усуллар билан режалаштиришни амалга оширади;
Асосий мақсади вазифани тизимга тақдим қилиш учун танлаш ва қайси жараёнларни бажаришни хал қилиш;
Режалаштирувчилар 3 турда бўлади:

• Узоқ муддатли режалаштирувчи (Long-Term Scheduler)
• Ўрта муддатли режалаштирувчи (Medium-Term Scheduler)
• Қисқа муддатли режалаштирувчи (Short-Term Scheduler)

Scheduler

проЦЕССОРНИ БОШҚАРИШ (Processor management)

Scheduler

Long-Term Scheduler	Short-Term Scheduler	Medium-Term Scheduler
Вазифаларни (job) режалаштиради	Процессорни режалаштиради	Жараёнларни алмаштиришни (process swapping) режалаштиради
Вақтни тақсимлаш (time sharing system) тизимларда минимал даражада фойдаланилади	Вақтни тақсимлаш (time sharing system) тизимларда минимал даражада фойдаланилади	Вақтни тақсимлаш (time sharing system) тизимларнинг асосий қисми ҳисобланади
Жараёнларни тўпламдан танлайди ва уларни бажариш учун ҳотирага юклайди	Бажарилишга тайёр жараёнларни танлайди	Жараённи ҳотирага қайта киритиб бажаришни давом эттиради