Opera janrining vujudgakelishi va rivojlanishi


IТALIYA OPERA VA SKRIPKA MAKТABI



Download 11,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet6/129
Sana31.12.2021
Hajmi11,92 Mb.
#277163
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   129
Bog'liq
musiqa tarixi maruza matni (1)

IТALIYA OPERA VA SKRIPKA MAKТABI 
Opera  san’atining  alohida  turi  sifatida  ХVI  asr  oxirlarida  Italiyaning  Flarensiya 
gubernyasida  yuzaga  keldi.  Ya,  Perinning  “Dafna”  (1598  y.)  va  «Evridika»  (1600  y.) 
operalari ushbu san’at to’rining ilk namunalari hisoblanadi. 
ХVII  asr  esa  musiqa  san’ati  taraqqiyotida  yangi  davrni  boshlab  berdi.  U  cherkov 
xukmronligi  davrasidan  chiqib,  xalq  ommasining  ma’naviy  ehtiyojlarini  qondirish  sari 
yuz to`tadi. Uning  yangi-yangi qirralari, janrlari kashf etildi. Bu yo`lda qo`yilgan asosiy 
qadam  opera  san’atiga  asos  solinganligi  bo`ldi.  Flarensiya  va  Rim  knyazliklari  1637  yil 
dastlabki opera teatrlari paydo bo`ldi. O`sha vaqtda yaratilgan operalar ichida engyuqori 
darajasi      Kladio  Monteverdi  (1567-1  643)ning  “Karanatsiya  Poppisi”  (1642  y)  operasi 
bo`lib,  bungacha  kompozitor  musiqali  drama  yaratish  bo`yicha  mashhur  edi.  Bu  davrda 
Italiyadan  mashhur  operanavis  kompozitorlar  Хoakkino  Rossini  (1797-1848),  Juzeppe 
Verda   (1812-1900) va boshqalar dastlabki opera maktabini yaratdi. 
Keyinchalik  bu  maktabdan  V.A.Mosart,  R.Vagner,  J.Bize,  F.Shopen  va  boshqa  ko`plab 
Yevropa  hamda  rus  kompozitorlari  taxsil  oldilar.  Ular  operaning  asl  mohiyatini,  uni 
yozish  usullari,  musiqa  bilan  dramatizmning  uyg’un  bo`lishi,  sahna  bezaklari  va 
boshqalarni  shu  maktabdan  o`rgandilar.  Chunki  ХVIII-ХIХ  asarlarda  Italiyada  emas 
Yevropaning  barcha  mamlakatlarida,  Rossiyada  va  hatto  dunyoning  boshqa  ko`plab 
mamlakatlarida ma’lum va mashhur edi. 



 
Keyinchalik Italiya opera maktabining ishini Fpansuz «katta opera» maktabi, lirik, 
tragedya,  komedik  va  boshqa  turlari  yaratildikim,  davrlar  osha  operalarning  dunyo 
mamlakatlari bo`ylab yoyilishiga sabab bo`ldi. O`rta Osiyo, xususan O`zbekistonga ham 
opera san’ati ХХ asrni boshlarida kirib keldi. 1918 yil dastlab rus opera teatri, 1929 yil 
ochilgan musiqa drama teatri saxnasida dastlab 1937 yil «Er Тargin» (Ye. Brusilovskiy) 
operasi «Nargiz» (M.Magamayev 1938 y) operalari qo`yildi. Dastlabki opera teatri 1939 
yil  Тoshkentda  ochildi  va  unda  S.  Vasplenko  va  M.  Ashrafiyning  «Bo`ron»  operasi 
qo`yildi.  Hozir  Respublikamizning  Тoshkent,  Samarqand  va  Nukus  shaharlarida  opera 
teatri mavjud. 
Хuddi  shuningdek  Italiya  skripka  maktabi  ham  dunyoga  mashhur  skripkachilar 
tarbiyalab  voyaga  yetkazdikim  buni  mashhur  skripkachi  Nikkalo  Paganini  (1782-1840), 
Jakamo  Kosti,  Stradevalar  misolida  ko`rishimiz  mumkin.  Dunyoning    mashhur 
skripkachilaridan Belgiyalik A. V’yotan, Polyak G. Vevyavskiy, Venger I.Ioaxim, Ispan 
P. Sarosate va boshqalar bu maktabdan bevosita yoki bilvosita taxsil olganlar. 
Mashhur  kompozitorlar  A.  Vivaldi,  I.S.  Bax,  V.A.Maotsart,  L.Betxoven,  I.Bram, 
P.I.Chaykovskiy,  A.K.Glazunov  va  boshqalar  Italiya  skripka  maktabi  faoliyatiga  yuqori 
baho bergan edilar. 
 

Download 11,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish