Opa singil

ey ko`hna dard, ey ko`hna tuyg`u.
Ko`kragimga qo`lingni tirab,
YUragimni to`kib qo`yding-ku.
Muhabbat, ey go`zal iztirob,
Ko`chang kezdim sarson, dovdirab,
YUzlarimga yuzlaring tirab,
Ko`zlarimni boylab qo`yding-ku!..
Konsept, Lingvokosept, lingvopoetika, haqida gap borar ekan, uni ichki kechinmalar bilan his-tuyg’ularsiz, lirikasiz qolaversa tasavvur etish qiyin. CHunki shoir tomonida keltirilgan bunday o’ziga hos, takrorlanmas o’xshatishlardan hayoti bilan bog‘liq voqealar, hodisalar, ichki kechinmalarni Muhhamad Yusuf ijodida uchratishimiz mumkin. Masalan “Muhabbat” she’rida uchratamiz:
Qalbga zardob bo‘lib to‘lganing alam,
Gohi ochilmasdan so‘lganing alam
Muhabbat, muhabbat, hammasidan ham
Sochga oq tushganda kelganing alam!..16.
Muhammad Yusuf: “Agar sevgi bo‘lmaganida, balki butun ijodimni onamga bag‘ishlagan bo‘lardim. Shoirning ko‘plab sherlarida uchratish mumkin bo’lgan “Singlimga maktub”, “Sevgi bu”, “Qizil olma”, kabi bir qator she’rlari shular jumlasidandir. Muhammad Yusufning mahorati she’rlarining sarlavhalarida ham yorqin ko‘rinadi. Shoir she’rlarining mazmunidan kelib chiqib sarlavha tanlaydi. Sarlavhani asarlarining g‘oyasini ochish vositasi sifatida ishlatadi. Masalan “Sevgi bu” she’rida ko’rishimiz mumkin.
Sevmoq bu
Kechirmoq degani asli,
Toki bu dunyoda quyosh bor, gul bor.
Yalpizlar gullagan shu bahor fasli,
Sodiq hamdam boʻlgin sen menga, dilbar.
Sevgi mavzuidagi she’rlardan shoirning qalami ravonlashadi, mavhum tuyg`u konkret hamda lingvokonsept shaklga kiradi, o`zligini izhor etayotgan his tilga kiradi. Sevgining ozorlari, vaslu vafolari lingvopoetik obrazlarda, kutilmagan sifatlarda o`ziga xos tarzda, Muhammadona uslubda ifoda etiladi.
Shoirning “Sevgi bamisoli” deb boshlanuvchi she’rida qizg‘aldoqni muhabbat ramzi sifatida namoyon etib, chuqur mushohadaga undaydi:
Sevgi bamisoli lolaqizg'aldoq,
Teginmay bo'lmaydi,
Tegsang to'kilar.
Alvon bir gumbazning o'rtasi
oppoq...
Buni bir menu bir kapalak bilar.
Men o'sha gumbazga boshimni
suqdim -
Sevgi bamisoli lolaqizg‘aldoq, Teginmay bo‘lmaydi, Tegsang to‘kilar. Alvon bir gumbazning o‘rtasi oppoq... Buni bir menu bir kapalak bilar. Ilk muhabbat bilan qizg‘aldoq o‘rtasidagi o‘xshash qirralarni topgan shoir muqaddas tuyg‘uni nafis, nozik va go‘zal lolaqizg‘aldoqqa o‘xshatadi. Qizg‘aldoqni ilk muhabbatga qiyoslaydi. Muhabbat ham qizg‘aldoq singari qalbning eng nozik tuyg‘usi, qizg‘aldoq ham ko‘ngildagi ish yanglig‘ ba’zan hislarni uyg‘otadi. Muhammad Yusuf ijodida qizg‘aldoq obrazi qadrlanmagan muhabbat timsoli sifatida ham gavdalanadi: “Men o‘sha gumbazga boshimni suqdim – Qizil ko‘ylakli bir qizgina kular: Bunday boqma menga, uqdingmi? Uqdim... Buni bir men-u bir kapalak bilar” kabi misralar fikrimiz dalili bo‘lishi mumkin. Qizg‘aldoqning tabiiy go‘zalligi va noziklik belgilaridan ijodiy foydalangan shoir muhabbat tushunchasini turfa jihatlardan yoritadi, yangi ma’no qirralarini lingvopoetikni kashf etadi.