bunday sanoq sistemasi pozitsion sanoq sistemasi deyiladi.
0, 1, 2..... 9 dan iborat raqamlar deb ataluvchi belgilar yordamida yozilgan sonlar o‘n lik
sanoq sistemasida yozilgan sonlar deyiladi va u pozitsion sanoq sistemasidir. Masalan, d) 1101 -bu
erda birinchi o‘rinda turgan 1 raqami 1ta bir likni bildirsa, 3-o‘rinda turgan 1 raqami 1 ta yuz likni,
4-o‘rinda turgan 1 raqami 1 ta ming likni anglatadi.
Odatdagi 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 raqamlari yordamida sonlarni yozish hindiston liklar
tomonidan joriy qilingan.
Shunday sanoq sistemalari borki, unda bir xil raqamlar sonning yozuvida qaysi o‘rinda
joylashishidan qat’iy nazar, doim bir xil ma’noni anglatadi. Bunday sanoq sistemalari pozitsion
bo‘lmagan sanoq sistemalari deb yuritiladi. Rim sanoq sistemasi pozitsion bo‘lmagan sanoq
sistemasiga misol bo‘ladi.
I, III, III, V, X, L, C, D, M kabi belgilar yordamida yozish rim liklar tomonidan kiritilgan
bo‘lib, sonlar I-bir, II -ikki, IV-to‘rt, VI -olti, XI -o‘n bir, XL -qirq, XS -to‘qson va hokazolar
Do'stlaringiz bilan baham: |