Ona tiliva adabiyot

MMIBDO’ __________ __________________________
Sana:__________ 20___yil 7-sinf
Mavzu: Yordamchi fe’llar, ularning fe’l yasashdagi ishtiroki
Darsning maqsadi:1.O’quvchilarga yordamchi fe’llar, ularning fe’l yasashdagi ishtiroki haqida ma’lumot berish. Kundalik turmushda bu qoidalarga rioya qilishni shakllantirish. Nutqiy va lingvistik (tinglab tushunish, gapirish, o‘qish, yozish) kompetensiyalarni o’stirish. badiiy va san’at asarlarini tushunish;
2.Ona - ulug’ zot ekanligini ta’kidlash. Onalarga hurmat,so’zlarini ikki qilmaslik, ularga g’amxo’rlik qilishga chaqirish. “Jannat – onalar oyog’i ostida” shiori asosida tarbiyalash. farzandlik va o‘quvchilik, fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish; xalqining tarixiy, ma’naviy va madaniy merosini avaylab asrashga chaqirish. bilimini mustaqil ravishda oshirib borish, o‘qib o‘rganganlarini o‘rtoqlari bilan muhokama qilish;
3.O’quvchilarning lug’at boyligini oshirish.Mustaqil ishlash ko’nikmasini o’stirish. Mavjud axborot manbalaridan foydalanib (internet, telefon, kompyuter, elektron pochta) ma’lumot almashish; odob-axloq qoidalariga rioya qilish;
Darsning turi:yangi bilim beruvchi va mustahkamlovchi
Darsning usuli:
Darsning jihozi: darslik,tarqatmalar, rasmlar, multimediya,…
Darsning borishi: A) Tashkiliy qism.
Salomlashish,davomatni aniqlash,o’quvchilarni darsga tayyorlash.
“Kun yangiligi” rukni asosida suhbat
B) O’tilganlarni mustahkamlash.
Uy vazifasi so’rab baholanadi. O’qilgan badiiy asarlar tahlili qilinadi.
S) Yangi mavzu:
4- mashq. Matnni o‘qing va unga munosabat bildiring. Ajratib ko‘rsatilgan fe’llarga e’tibor bering.
Saida darslari tugab, uyga vaqtliroq qaytdi. U yo‘l-yo‘lakay onasiga gul sotib oldi. Saida uyga kelganida uyda hech kim yo‘q edi. U darrov kiyimlarini almashtirdi va tezgina ovqatlandi. Avval uy ichini yig‘ishtirdi, so‘ng hovlini suv sepib supurdi. Onasi ishdan kelib qizidan xursand bo‘ldi. „Dastyor qiz bo‘lib qolibsan-ku, qizim, — deya maqtadi. — Shu ishlarni har kuni erinmay qilib tursang, hamma seni hurmat qiladi“.
Ayting-chi, Saidaning oyisi nima uchun bu gapni aytdi?
Siz onajonlar bayramiga qanday sovg‘a tayyorladingiz?
3- topshiriq. Suhbat matnini rollarga bo‘lib o‘qing va davom ettiring.
Anvar: Onajonlar bayramiga sovg‘a oldingmi?
Rustam: Shuni o‘ylab turibman, nima olsam ekan?
O‘zing-chi?
Anvar: Men onam uchun „Mohir qo‘llar“ to‘garagida naqshli quticha yasadim.
Rustam: Men ham onamning suratlarini chizsammi-kan-a?! Agar o‘xshata olmasam-chi?
Anvar: ... .
Bilib oling!
Fe’l bo‘lmagan so‘zga fe’llarning qo‘shilishidan yasalgan qo‘shma fe’llar doimo ajratib yoziladi. Ma-salan: dam olmoq, harakat qilmoq.
5- mashq. Birinchi qatorda berilgan so‘zlarga ikkinchi qatordagi fe’llardan mosini qo‘shib qo‘shma fe’llar hosil qiling.
Yordam, suhbat, imzo, sovg‘a, harakat, qarshi, taklif, javob. Bermoq, qurmoq, chekmoq, olmoq, qilmoq, etmoq,
qaytarmoq.
6- mashq. Gaplardagi fe’llarni tuzilishiga ko‘ra tahlil qiling.
Nabirasining erishgan yutug‘i buvisining ko‘nglini ravshan qildi. 2. Mushtariy gulni onasiga sovg‘a qildi. 3. Onamga kelgusi rejalarim haqida gapirdim. 4. O‘quvchilar o‘z onalarini bayram kechasiga taklif etishdi. 5. U onasiga yaxshi o‘qishga va’da berdi.
Biz yaqinda oila a’zolarimiz bilan Samarqandga bordik. 7. Ona bolalarini quvonib qarshi oldi.
D) Mustahkamlash.
4- topshiriq. Berilgan hikmatlarni o‘qing, mazmunini so‘zlab bering.
Ona — Quyosh, uning mehri hech qachon sovimaydi.
Ona bilan olam munavvar.
Onaning dili o‘risa, yer ham titraydi.
Bahorga ham, tongga ham onalar go‘zallik ulashganlar.
Saxiylik bobida, hatto quyosh ham onalar oldida xijolatda qoladi.
Farzand uchun ona bag‘ridan yaxshiroq, yoqimli va se-vimliroq joy yo‘q.