|
MMIBDO’ __________ __________________________
Sana:__________ 20___yil 7-sinf
Mavzu: TIL BILGAN — EL BILADI.1-dars. Juft va takroriy so‘zlar, ularning yasalishi va imlosi
Darsning maqsadi:1.O’quvchilarga juft va takroriy so‘zlar, ularning yasalishi va imlosi haqida ma’lumot berish. Kundalik turmushda bu qoidalarga rioya qilishni shakllantirish. Nutqiy va lingvistik (tinglab tushunish, gapirish, o‘qish, yozish) kompetensiyalarni o’stirish. badiiy va san’at asarlarini tushunish;
2.Ko’p tillarni bilishning foydasi haqida ma’lumot berish.O’zbek tilining go’zal, jozibador til ekanligini tushuntirish. “Til – dil kaliti” shiori ostida tarbiyalash farzandlik va o‘quvchilik, fuqarolik burch va huquqlarini bilish, unga rioya qilish; xalqining tarixiy, ma’naviy va madaniy merosini avaylab asrashga chaqirish. bilimini mustaqil ravishda oshirib borish, o‘qib o‘rganganlarini o‘rtoqlari bilan muhokama qilish;
3.O’quvchilarning lug’at boyligini oshirish.Mustaqil ishlash ko’nikmasini o’stirish. Mavjud axborot manbalaridan foydalanib (internet, telefon, kompyuter, elektron pochta) ma’lumot almashish; odob-axloq qoidalariga rioya qilish;
Darsning turi:yangi bilim beruvchi va mustahkamlovchi
Darsning usuli:
Darsning jihozi: darslik,tarqatmalar, rasmlar, multimediya,…
Darsning borishi: A) Tashkiliy qism.
Salomlashish,davomatni aniqlash,o’quvchilarni darsga tayyorlash.
“Kun yangiligi” rukni asosida suhbat
B) O’tilganlarni mustahkamlash.
Uy vazifasi so’rab baholanadi. O’qilgan badiiy asarlar tahlili qilinadi.
S) Yangi mavzu:
1- topshiriq. Rasmni kuzating. Berilgan tayanch so‘zlar ishtirokida gaplar tuzing va til bayrami taassurotlari haqida o‘zaro suhbatlashing.
Tayanch so‘z va birikmalar: katta zal, bezatilgan sahna, bayramona kiyingan o‘quvchilar, Navoiy portreti, til bayrami.
1- mashq. Matnni o‘qing. Ajratib ko‘rsatilgan gaplarni ko‘chiring.
O‘zbekiston Respublikasining davlat tili o‘zbek tilidir. 1989-yil 21- oktabrda „Davlat tili to‘g‘risida“gi Qonun qabul qilindi. Ushbu qonun milliy qadriyatlarimizni tiklash va rivojlantirish uchun juda katta imkoniyatlar berdi. O‘zbek tili mustaqil dav-latimizning bayrog‘i, gerbi, madhiyasi qatorida turadigan, qonun yo‘li bilan himoya qilinadigan muqaddas timsollaridan biriga aylandi. O‘tgan davr mobaynida davlat tilining hayotimizdagi o‘rni va ta’sirini kuchaytirish yo‘lida g‘oyat ulkan ishlar amalga oshirildi. Istiqlol yillarida o‘zbek tilining qo‘llanish doirasi ni-hoyatda kengaygani, uning xalqaro miqyosda ham muloqot vositasiga aylanib borayotgani juda quvonarlidir. Tilga e’tibor — elga e’tibor, deydilar.2- topshiriq. Savollarga javob bering va shu mavzuda suhbatni da-vom ettiring.
1. „Davlat tili to‘g‘risida“gi Qonun qachon qabul qilingan?
2. „Tilga e’tibor — elga e’tibor“ maqoli nimani anglatadi?
3. „Til — el boyligi“ maqoli-chi?
2- mashq. Berilgan so‘zlarni qismlari mustaqil qo‘llanadigan va mustaqil qo‘llanmaydigan juft so‘zlarga ajratib yozing.
Katta-kichik, aytdi-qo‘ydi, baland-past, mol-hol, uy-joy, g‘a-dir-budur, bordi-keldi, kalta-kulta, jiz-biz, qand-qurs, o‘tdi-ketdi, to‘s-to‘polon, hol-ahvol, opa-singil, qarindosh-urug‘, sog‘-salomat, baxt-saodat, keldi-ketdi, erta-kech, o‘t-o‘lan.
3- mashq. Berilgan gaplardan juft so‘zlarni toping. Ularning tuzi-lishi va yozilishini tushuntiring.
1. Mahalladagi tadbirda qo‘ni-qo‘shni, katta-kichik hammasi qatnashdi. 2. Issiq kunlar tugab, kuzgi-qishki ishlar boshlandi.
Eson-omon yuribsanmi, bolam? 4. Bahrom qo‘rqa-pisa eshik-ni ochib kirib keldi. 5. Ular yuzma-yuz hamma gapni gapirib olishdi. 6. Gulnora idish-tovoqlarni yig‘ishtirib qo‘ydi. 7. Opa-singil hamma ishlarni birpasda bajarib qo‘yishdi. 8. Hammayoq jimjit.
Tevarak-atroda hech kim ko‘rinmasdi.
D)Mustahkamlash
4- mashq. Matnni o‘qing, mazmunini so‘zlab bering.
Til bayramida
Har yili 21- oktabrda respublikamizda til bayrami o‘tkaziladi. Shu kuni maktabimizda barcha o‘quvchilar katta zalga yig‘iladilar. Sahna chiroyli gullar bilan bezatiladi. Sahnaning to‘riga buyuk mutafakkir Alisher Navoiyning katta portreti qo‘yiladi. Devor-larga tilga bag‘ishlangan devoriy gazetalar osiladi. Biz bayramda o‘zbek tili darslarida va darsdan tashqari to‘garak mashg‘ulotlarida o‘rgangan she’rlarimizni aytib beramiz, milliy liboslarda raqsga tushamiz, turli tillarda qo‘shiqlar, sahna ko‘rinishlarini ijro eta-miz. Bayram sermazmun va qiziqarli o‘tadi.
3- topshiriq. Suhbat matnini rollarga bo‘lib o‘qing va davom ettiring.
Azamat: Sen kecha til bayramida ishtirok etdingmi? Denis: Ha, bizning sinfimiz bayramga atab sahna ko‘ri-nishi tayyorladi.
Azamat: Sen-chi, sen o‘zing ham qatnashdingmi?
Denis: Albatta, men o‘zbek tilida she’r o‘qib berdim. Azamat: Sahna ko‘rinishini tayyorlashga kim yordam berdi?
Denis: O‘zbek tili o‘qituvchimiz ...
Savol: Ayting-chi, bayram tadbirini yana qanday ko‘rinishda o‘tkazish mumkin? F) Baholash
Uyga vazifa. She’rni yod oling.
Do'stlaringiz bilan baham: |
