Sintaksis va punktuatsiya
1. Sozlarning bir-biriga boglanishi, gap va uning turlarini orgatadigan tilshunoslik bolimi...
A) sintaksis B) morfologiya C) grammatika D) sintaksis, uslubiyat (stilistika)
2. Qaysi qatorda tinish belgisi bilan manosi farqlanmaydigan gap berilgan?
A) Bu gaping yomon bolmaydi. B) Siz yangi ertakni eshitdingiz. C) Ona aziz farzandiga yelni ham ravo kormaydi. D) Gullar chiroyli stolni bezab turibdi.
3. Ohang va fikr tugalligiga ega bolib, kesimlik shakllari orqali ifodalanuvchi soz va sozlar qoshilmasi
A) soz birikmasi B) qoshma soz C) boglama D) gap
4. Gapning soz va soz birikmasidan farq qiladigan jihati qaysi qatorda keltirilgan?
A) kesimning mavjudligi B) tugallangan ohang bilan aytilishi C) fikr ifodalashi D) A, B, C
5. Soz birikmasi haqida bildirilgan qaysi hukm notogri?
A) soz birikmasida soroqqa javob boluvchi soz hokim qism sanaladi B) soroq hokim qismga qarab beriladi C) tobe soz hokim sozga boglanadi D) barcha javob togri
6. Gapning ifoda maqsadiga kora turlari togri berilgan qatorni toping?
A) darak gap, soroq gap, buyruq gap B) darak gap, soroq gap, undov gap C) darak gap, soroq gap, buyruq gap, istak gap D) darak gap, soroq gap, his-hayajon gap
7. Qaysi gap tarkibida ikkita soz birikmasi mavjud?
A) Aql bozorda sotilmas. B) Aql aqldan quvvat oladi. C) Aqlni beaqldan organ. D) Ahmoqning katta-kichigi yoq.
8. Qasi vositalar orqali hosil qilingan soroq gaplar soroqqa javob boluvchi sozni talab qiladi?
A) soroq olmoshlari B) soroq yuklamalari C) ohang D) soroq olmoshlari va ohang
9. Qaysi gapdagi nuqtalar orniga shaxs sorogi qoyilishi lozim?
A)
xalq ertaklarini oqigansiz? B) Ketsang, yana
kelasan? C) Mustaqil yurt deganda
tushunasiz? D) Bobo,
odobli?
10. Qaysi qatordagi hukm notogri?
A) Soroq yuklamalari orqali ifodalangan soroq gaplar toliq javob talab qiladi. B) -mi yuklamasi kesimga qoshib yoziladi. C) -a(-ya) yuklamalari ozi qoshilayotgan sozdan chiziqcha bilan ajratib yoziladi. D) Barcha hukmlar togri.
11. Qaysi turdagi gaplarda kesim kopincha gapning oldida keladi?
A) soroq gap B) his-hayajon gap C) buyruq gap D) istak gap
12. Qaysi qatorda gapning mazmuniy markazi gap oxirida kelmagan?
A) Oh, naqadar gozal ona tabiat. B) Olkamizga Navrozi olam kirib keldi. C) Dost achitib gapirar, dushman kuldirib. D) Yoshim bir yerga borib qolganida, yurtim boshiga kulfat tushdi.
13. Qaysi bolak kim?, nima?, qanday? soroqlariga javob bolishi mumkin?
A) ega B) kesim C) aniqlovchi D) barcha bolaklar ushbu soroqlarga javob bolishi mumkin
14. Ot kesim ishtirok etmagan gapni korsating.
A) Dostlik barcha boylikdan ustun. B) Izlaganga tole yor. C) Koz qorqoq, qol botir. D) Kopdan quyon qochib qutilmas.
15. Ot kesim tarkibida shaxs-son qoshimchalari qollanmasa,
A) ega ifodalanmaydi B) kesim bilan birga kerak, lozim, darkor sozlari qollanadi C) egadan keyin tire qoyiladi D) ega va kesim shaxs-sonda moslashmaydi
16. Qaysi gapda ega birikma bilan ifodalangan?
A) Qarisi bor uyning barakasi boladi. B) Kopni korgan chol jonli tarixning ozi. C) Duo olgan omondir, qargish olgan yomondir. D) Barchasida ega birikma bilan ifodalangan.
17. Gap haqida keltirilgan qaysi hukm notogri?
A) Faqat kesimdan iborat gap yigiq gap. B) Kesimning boshqa bolaklar bilan kengayishidan hosil bolgan gap yoyiq gap. C) Ega va kesimdan iborat bogan gap yigiq gap D) Barcha javoblar togri.
18. Feldan anglashilgan harakat-holatning bajarilish yoki bajarilmaslik paytini, ornini bildirgan bolaklar ostiga tahlilda qanay chiziq chiziladi?
A) uzuq chiziq B) tolqinli chiziq C) nuqtalardan iborat chiziq D) bir togri chiziq
19. Komakchi orqali hokim bolakka birikkan toldiruvchi qaysi qatorda mavjud?
A) Ular yongoq tagidan ketishi bilan ayiqchalar daraxtga tirmashib chiqishdi. B) Ayiq mehmonni yongoq bilan siylamoqchi bolib, katta ogliga yongoqqa chiqishini buyuribdi. C) Bahor kelishi bilan qaldirgochlar uya qura boshladilar. D) Saqlay desang ozingni, yomondan yum kozingni.
20. Qanaot birla qorin toydirurmiz,
Qanoat bolmasa, kop och bolursiz.
Qanoatsiz kishi bagrini doglar,
Qanoatlik kishi ogzini yoglar. Ushbu tortlikdagi ozakdosh sozlar qaysi gap bolaklari vazifasida qollangan?
A) ega, ega, aniqlovchi, aniqlovchi B) toldiruvchi, ega, aniqlovchi, ega C) toldiruvchi, ega, aniqlovchi, aniqlovchi D) ega, toldiruvchi, aniqlovchi, hol
21. Qaysi bolak doimo fel orqali ifodalangan kesimga boglanadi?
A) orin holi B) tushum kelishigidagi toldiruvchi C) qaratqich aniqlovchi D) jonalish kelishigidagi toldiruvchi
22. Qaysi gap bolagi hokim bolakdan anglashilgan narsaning uchta shaxsdan biriga qarashli ekanini bildiradi?
A) qaratqich aniqlovchi B) ega C) aniqlovchi, ega D) vositasiz toldiruvchi
23. Umumlashtiruvchi soz mavjud gapni toping.
A) Mehnatda, ijodda, sanatda, fanda kattadir yoshlarning qoshgan hissasi. B) Hademay, orik, shaftolilar gulag kiradi. C) Gazab, jaholat, adovat, giybat, tama, zulm yomon xulqlar kishini tubanlik qariga tashlaydi. D) Qumri, sava, bulbul, mayna va boshqalar bor.
24. Hoy, Murod, nega indamaysan? Ushbu gapdagi undalmani toping.
A) Murod B) hoy C) hoy, Murod D) indamaysan
25. Gazab, jaholat, adovat, giybat, tama, zulm yomon xulqlar kishini tubanlik qariga tashlaydi. Ushbu gapda tire nima uchun qollangan?
A) umumlashtiruvchi soz uyushiq bolaklardan keyin kelgani uchun B) ega mantiqiy urgu olgani uchun C) tire notogri qollangan D) boglovchisiz qoshma gaplar orasida oxshatish munosabati ifodalangani uchun
26. Dadasi: Qani, oglim, qarashib yubor, gul ekamiz, dedi. Ushbu gapdagi qaysi soz undalma hisoblanadi?
A) qani, oglim B) qarashib yubor C) oglim D) qani
27. Fikrning togriligini anglatuvchi kirish soz ishtirok etgan gapni toping.
A) Mayli, qoshiq ayta qolinglar, debdi Tulki. B) Bizni dostimiz soginsin, albatta. C) Bu ariqlarning suvlari allaqachon, aniqrogi, bundan tort yillarcha oldin qurib qolgandi. D) Avalo, inson ozini ozi hurmat qilmogi lozim.
28. Fikrning tartibini anglatuvchi kirish sozni toping.
A) avvalo B) xullas C) darhaqiqat D) demak
29. Qaysi gap tarkibidagi kirish soz yakuniy fikr ifodalagan?
A) Mayli, qoshiq aytinglar, debdi Tulki. B) Xullas, bu ish menga juda foydali boldi. C) Togri, endi bu ishdan ham maza qiladigan boldim. D) Bizni dostmiz soginsin, albatta.
30. Ohang yordamida boglangan qoshma gap qatorini toping.
A) Kuz keldi va mevalar garq pishdi. B) Gazab, jaholat, adovat, giybat, tama, zulm yomon xulqlar kishini tubanlik qariga tashlaydi. C) Dunyoda mamlakat kop, lekin olamda ona yurtimiz, Ozbekistonimiz yakka-yu yagona. D) Yurt tinch sen tinch.
31. Qaysi qatorda kochirma gap muallif gapi orasida kelgan?
A) Majmud Koshgariy Botir jangda, dono majlisda sinaladi, deb aytgandi. B) Xalqimiz shunday deydi: Hunar zar, hunarsiz xor. C) Inson har doim quvnoq, xushchaqchaq bolishi va baxtiyor yashamogi lozim, degan edi Forobiy. D) Jaholat olim, deb aytadi Nosir Xisrav, bilim esa tiriklikdir.
32. Kochirma gaplarda tinish belgilarining qollanishi haqidagi qaysi fikr notogri?
A) Muallif gapi kochirma gapdan oldin kelsa, undan song ikki nuqta qoyiladi. B) Soroq belgisi qoshtirnoq yopilishidan oldin qoyiladi C) undov belgisi qoshtirnoqdan song qoyiladi. D) Nuqta qoshtirnoqdan song qoyiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |