Ona tilidan dars tiplari

Uyushiq so'zshakllar bir biitun holda, yaxlit a'zo sifatida gap struktur qolipiga bevosita (uyushiq kesim, ega, hoi) yoki bilvosita (to'ldiruvchi, aniqlovchi va boshqa so'z kengaytiruvchisi) daxldor bo'ladi. Tenglanish qatoridagi so'zshakllar sintaktik jihatdan bir xil mavqega ega bo'lmasligi ham mumkin. Ya'ni ular bir hokim uzvga tobelanishsa va o'zaro teng aloqaga kirishishsa-da, sintaktik vazifa jihatdan farqlanadi. Masalan: Har joyda va har kimga sen haqingda gapirdim.

• Uyushiq so'zshakllar bir biitun holda, yaxlit a'zo sifatida gap struktur qolipiga bevosita (uyushiq kesim, ega, hoi) yoki bilvosita (to'ldiruvchi, aniqlovchi va boshqa so'z kengaytiruvchisi) daxldor bo'ladi. Tenglanish qatoridagi so'zshakllar sintaktik jihatdan bir xil mavqega ega bo'lmasligi ham mumkin. Ya'ni ular bir hokim uzvga tobelanishsa va o'zaro teng aloqaga kirishishsa-da, sintaktik vazifa jihatdan farqlanadi. Masalan: Har joyda va har kimga sen haqingda gapirdim.

Sodda gapda teng bog'lanish

• Uyushiq so'zshakllar bir biitun holda, yaxlit a'zo sifatida gap struktur qolipiga bevosita (uyushiq kesim, ega, hoi) yoki bilvosita (to'ldiruvchi, aniqlovchi va boshqa so'z kengaytiruvchisi) daxldor bo'ladi. Tenglanish qatoridagi so'zshakllar sintaktik jihatdan bir xil mavqega ega bo'lmasligi ham mumkin. Ya'ni ular bir hokim uzvga tobelanishsa va o'zaro teng aloqaga kirishishsa-da, sintaktik vazifa jihatdan farqlanadi. Masalan: Har joyda va har kimga sen haqingda gapirdim.

Adabiyotlar ro`yхati:

• 1. Abdullayeva D.A. Semantik-sinlaklik valcntlik va o'zga gapli qurilmalar: filol. fan. nomz.... diss, avtoref. -Samarqand, 2002.
• 2. Abdurahmonov. O'zbek tili grammatikasi. - T.: O'qituvchi, 1996.
• 3. Abuzalova M. O'zbek tilida sodda gapning eng kichik qurilish qolipi va uning nutqda voqelanishi: filol. fan. nomz.... diss. -T., 1994.
• 4. Akramov Sh. O'zbek tilining gap qurilishida to'ldiruvchi va hol [WPm] valentligi asosida: filol. fan. nomz.... diss, avtoref. -T., 1997.
• 5. Bashmanov M. O'zbek tilining gap bo'laklarini «til-nutq» dixotomik bo'linishida o'rganish. Til sathi: filol. fan. nomz.... diss, avtoref. -T., 1991.
• 6. Bobokalonov R. O'zbek tilida gap sintaksisi va so'z-gaplarning sistem-struktur talqini: monografiya. -T.: Fan, 2006.
• 7. Bozorov O. O'zbek tilida gapning kommunikativ (aktual) tuzilishi: filol. fan. nomz.... diss, avtoref. -Farg'ona, 2004.
• 8. JJumabayeva. Mustaqillik davri publitsistik asarlarida qo'shma gap talqini (O'zbek va ingliz tillaridagi matnlar asosida): filol. fan. nomz. ... diss. -T., 2006.
• 9. Mahmudov N., Nurmonov A. O'zbek tilining nazariy grammatikasi. (Sintaksis). -T.: O'qituvchi, 1995.
• 10. Mahmudov N.M. O'zbek tilidagi sodda gapiarda semantik-sintaktik asimmetriya. -T., 1984.