ONA
TILI VA ADABIYOTI
1. Mirmuhsinning quyidagi asarlaridan qaysi biri roman janrida
yozilmagan?
A) "Umid" B) "Chiniqish" C) "Degrez o‘g‘li"
D) "Cho‘ri"
2. Mehnat yoshlarga ham, keksalarga ham daromad va
obro‘ keltirishini biling.
Ushbu gapda qaysi gap bo‘lak(lar)i uyushgan?
A) faqat vositali to‘ldiruvchi B) vositali to‘ldiruvchi, ega
C) vositali va vositasiz to‘ldiruvchi
D) vositasiz to‘ldiruvchi, kesim
3. Qaysi javobda asliy sifat ishtirok etmagan?
A)Uying tor bo‘lsa ham, ko‘ngling keng bo‘lsin!
B)Achchiq savol berib, shirin javob kutma.
C)Xonaga beqasam to‘n kiygan do‘ppili kishi kirib keldi.
D)Afting qiyshiq bo‘lsa, oynadan o‘pkalama!
4. Qaysi qatordagi so‘zlar ikki xil so‘z turkumi doirasida
shakldoshlik hosil qila oladi?
A) yashirin, bura B) kechik, oqish C) tilim, oqish
D) botin, kiyin
5. Qaysi so‘zda imloviy xatolik mavjud?
A) tatbiq B) boobro‘ C) istehzomuz D) vakuum
6. Quyida berilgan misralardagi boshqaruvli bog‘lanishlar
miqdorini aniqlang.
Ko‘zlarim hali harf tanimas edi,
Qalam ushlolmasdi hali qo‘llarim.
Kapalak izidan quvib tinmasdan,
Yulduzlarni sanar edim tunlari.
A) 2 ta B) 5 ta C) 3 ta D) 4 ta
7. Rus yozuvchisi Serafimovichning "Temir oqim" asari qanday
roman hisoblanadi?
A) roman-tetralogiya B) roman-dilogiya
C) roman-epopeya D) roman-trilogiya
8. Ko‘chirma gap o‘zlashtirma gapga aylantirilganda ko‘chirma
gap tarkibidagi qaysi bo‘lak -lik, ekanlik kabi shakllarni olib
o‘z vazifasini o‘zgartiradi?
A) ega B) to‘ldiruvchi C) kesim D) aniqlovchi
9. O‘quv darsliklarida berilgan qaysi xalq dostonlari Fozil
Yo‘ldosh o‘g‘lidan yozib olingan?
A)"Alpomish", "Rustamxon"
B)"Kuntug‘mish", "Ravshan"
C)"Alpomish", "Rustamxon", "Kuntug‘mish"
D)"Rustamxon", "Kuntug‘mish", "Ravshan"
10. Ergash gapning kesimi III shaxs buyruq maylidagi fe’l bilan
ifodalanmagan qo‘shma gapnni aniqlang.
A)Gul barglari uchishadi, tushmayin deb qo‘lingga.
B)Shu mo‘jaz uyimda yonsin deb chiroq,
Ne aziz zotlarga yondashdim gohi.
C)Sen otash ichida urasan javlon,
Dushman qolmasin deb sevgan elimda.
D)Kamalakdek rango-rang
Bo‘lsin deb, san’at, tillar,
Asrlarcha qildik jang.
11. Qaysi maqolda fe’lning vazifa shakli aniqlovchi vazifasida
kelgan?
A) Baxilning bog‘i ko‘karmas.
B) Kishining hurmati o‘z qo‘lida.
C) Betga aytganning zahri yo‘q.
D) Bemaza qovunning urug‘i ko‘p.
12. Quyidagi berilgan tez aytishlarning qaysi birida ravish
ishtirok etmagan?
A)Erkin ertagi ekin ekishni ertaga ertalab eplaydi.
B)Norning nordon anori narida.
C)O‘tkir o‘tkir o‘roqda o‘t o‘rdi.
D)Hali Vali, Soli sholi o‘rdi.
13. Omonimlik xususiyatiga ega bo‘lgan quyidagi qaysi so‘zlar
omonim asosga omonim qo‘shimcha qo‘shilishidan hosil
qilingan?
1) terma, 2) bo‘g‘ma, 3) kechik, 4) tilim
A) faqat 3 B) 3, 4 C) 1, 2, 3, 4 D) 1, 3
14. Qaysi javobda tarkibidagi kelishik qo‘shimchalarini
ko‘makchilar bilan almashtirish mumkin bo‘lgan so‘z
birikmalari to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
1) olchaning guli; 2) shoshmasdan yurmoq; 3) chapga
burilmoq; 4) mashinada kelmoq; 5) ukasiga olmoq;
6) uyalganidan kelmoq
A) 2, 3, 4, 6 B) 3, 4, 5, 6 C) 1, 4, 5, 6 D) 1, 2, 4, 5, 6
15. Qaysi javobda keltirilgan asarda o‘zi dovrug‘li, shavkati
olamni tutgan, ammo na do‘sti, na o‘rtog‘i bo‘lmagan
qahramon uchraydi?
A) "Saddi Iskandariy" B) "Layli va Majnun"
C) "Sab’ayi sayyor" D) "Farhod va Shirin"
16. Tumanlik qo‘ynida jimgina mudragan tonglar, ilk
sovuq og‘ushida junjikkan seryulduz oqshomlar
boshlandi.
Ushbu gapdagi tagiga chizilgan so‘zda ma’no ko‘chishining
qaysi turi mavjud?
A) metafora B) sinekdoxa C) metonimiya
D) vazifadoshlik
17. Qaysi javobda vаzifаdоsh zidlоv bоg‘lоvchilаri kеltirilgаn?
A) -u, -yu, -dа, bаlki B) -u, -yu, -dа, bа’zаn
C) -u, -yu, -dа, na ... na D) -u, -yu, -dа, хоh
18. Qaysi javobda "Ravshan" dostoni haqida to‘g‘ri ma’lumot
keltirilgan?
A)Doston birinchi marta Mahmud Zaripov tomonidan Fozil
Yo‘ldosh o‘g‘li og‘zidan yozib olingan.
B)Doston birinchi marta Hodi Zarif tomonidan Ergash
Jumanbulbul o‘g‘li og‘zidan yozib olingan.
C)Doston birinchi marta Mahmud Zaripov tomonidan
Ergash Jumanbulbul o‘g‘li og‘zidan yozib olingan.
D)Doston Hodi Zarif tomonidan Kichik Bo‘ron og‘zidan
yozib olingan.
19. Qaysi javobda "o‘ynatdim" so‘zidagi ko‘makchi morfemalar
soni to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) 3 ta B) 5 ta C) 2 ta D) 4 ta
20. Qaysi javobda Mirtemirning "Surat" asari janri to‘g‘ri
ko‘satilgan?
A) ballada B) lirik qissa C) lirik hikoya
D) dramatik doston
21. Shaxs oti yasovchi qo‘shimchalar qaysi javobda to‘g‘ri
ko‘rsatilgan?
A) -gar, -chi, -k, -don B) -loq, -choq, -chi, -dosh
C) -xon, -chi, -dosh D) -lik, -inch, -ch, -dosh
22. Asosida tovush o‘zgarish hodisasi ro‘y bergan so‘z
qatnashgan gapni toping.
A)Derazamning oldida bir tup o‘rik gulladi.
B)Hatto eng baland tog‘ ham quyoshni to‘solmas.
C)Birdan yomg‘ir yog‘ib, tarnovlardan shovullab suv oqa
boshladi.
D)Salimjon qilgan ishidan uyalib, qizarib ketdi.
T-033 Biologiya (6413169) 2
23. Quyida berilgan gapda qaysi tinish belgisi tushirilgan?
Lekin avtor shu kichkina hikoyada katta ish qiladi()
o‘quvchining ko‘z oldiga odamning havasi keladigan,
har qanday kishining muhabbatini o‘ziga
qaratadigan, har qancha izzat qilsa arziydigan va bu
izzatga o‘zining jafokashligi, g‘ayrati, farosati, el-yurt
uchun qayg‘urishi bilan sazovor bo‘lgan bir chol
keladi.
A) vergul B) ikki nuqta C) nuqtali vergul D) tire
24. Qaysi javobda ko‘makchi fе’lli so‘z qo‘shilmasi bеrilgan?
A) bоrib kеlmоq B) kulib qaramоq C) aytib yubоrmоq
D) charaqlab chiqmоq
25. Atoiy qalamiga mansub quyidagi baytda qo‘llangan badiy
san’atlar to‘gri qo‘llangan qatorni aniqlang.
Jahonni tutti Yusufdek jamoli,
Malohat Misrida sultonmudur bu?
A) tashbeh, tajnis B) tashbeh, tazod C) talmeh, tazod
D) talmeh, tashbeh
26. Bir asrcha muqaddam yozilgan bo‘lsa-da, mustaqil
O‘zbekiston gerbidagi tasvirni yodga soladigan "Boshlar uzra
soya salqin, Humo yetkur" misralari qaysi shoir she’ridan
o‘rin olgan?
A) Hamza B) Cho‘lpon C) Zavqiy D) Avloniy
27. Quyida keltirilgan she’riy parchadagi sodda gaplar miqdorini
Taqillaydi eshik nogahon,
− Kimsan? − deyman tugab sabotim,
− Ochgil, − deydi. − Bu − men, qadrdon,
Bilmoq bo‘lsang − Bardoshdir otim.
A) 8 B) 7 C) 5 D) 6
28. Quyida keltirilgan misralarda -lar qo‘shimchasi qanday
ma’no anglatgan?
Sening xotirangni unutmas aslo,
Mening yuraklarim, O‘rta Osiyo.
A) tur B) kuchaytirish C) ko‘plik D) hurmat
29. Qaysi javobda quyidagi gapda qo‘llangan olmoshlar soni va
turi to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
− Noshukurlik, − debdi u, − noshukurlikning
bexosiyat tomoni shundaki, bu illatga o‘ralgan kishi
his etish, jamiyki narsadan lazzatlanish, bahramand
bo‘lish qobiliyatini yo‘qotadi.
A)4 ta: 3 ta ko‘rsatish, 1 ta belgilash
B)4 ta: 1 ta kishilik, 2 ta ko‘rsatish, 1 ta belgilash
C)3 ta: 1 ta kishilik, 2 ta ko‘rsatish
D)3 ta: 1 ta kishilik, 1 ta ko‘rsatish, 1 ta belgilash
30. Inson tarixning yaratuvchisi, ishtirokchisi va uni
dunyoga keltiruvchi eng oliy xilqat ekanligi rad etib
bo‘lmas haqiqatdir.
Ushbu gapda qaysi gap bo‘lak(lar)i uyushgan?
A)ega, sifatlovchi, aniqlovchi
B)qaratqich aniqlovchi, sifatlovchi, aniqlovchi
C)sifatlovchi, aniqlovchi
D)ega
ONA TILI VA ADABIYOTI
1. O‘zbekiston xalq shoiri Abdulla Oripov quyidagi qaysi
she’rida "Alisher she’ri-yu Pushkin bayoti"ni tilga olib,
"Jasur bobolarning tengsiz saboti" ruhimizga singganligini
ifodalagan?
A) "Genetika" B) "Men anglab yetgan falsafa"
C) "Xotirot" D) "O‘zbekiston"
2. Bog‘lama ishtirok etmagan gapni aniqlang.
A)Ahmad bobo oilamizning qadrdonlaridan sanaladi.
B)Bu masala arifmetik usul bilan hisoblanadi.
C)Men ham a’lochilarning biriman.
D)Bilmam, qanday ayol bo‘lgan Alisherning onasi.
3. Navoiy "Xamsa"sining qaysi dostoni qahramoni toj tarki
bilan baxtiyor yashashini isbotlaydi?
A) "Sab’ai sayyor" B) "Saddi Iskandariy"
C) "Hayrat ul-abror" D) "Farhod va Shirin"
4. Qaysi javobda urg‘u birinchi bo‘g‘inga tushadigan so‘zlar
to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
1) vodorod; 2) hamma; 3) daftar; 4) gulday; 5) bordi
A) 2, 5 B) 1, 2, 4 C) 3, 4 D) 2, 4, 5
5. Qaysi javobdagi gapda tinish belgilarining ishlatilishi
bo‘yicha qoidalarga rioya qilinmagan?
A)O‘zbek, qirg‘iz, qozoq, turkman, tojik − barchamiz bitta
yurtning farzandlarimiz.
B)Yolg‘on o‘rmonga o‘xshaydi − unga qanchalik kirib
boraversang, undan chiqib olish ham shunchalik
chuqurlashaveradi.
C)Yana uvlar dahshat shamoli,
Ko‘kni qora bulut quchadi.
D)Uning qo‘lidan kelmaydigan ish yo‘q: duradgorlig-u
suvoqchilik, chilangarlig-u ustachilik − hammasini
eplaydi.
6. "Oqshomlari buvim boshliq hammamiz oldi ochiq
ayvonda uvunto‘da ko‘rpa-yostiqlarga o‘ralib,
bittagina O‘ratepaning kir ip sholchasi ustida
uxlaymiz".
Yuqorida keltirilgan parcha qaysi asardan olingan?
A) O‘.Hoshimov "Dunyoning ishlari"
B) X.To‘xtaboyev "Sariq devni minib"
C) Oybek "Bolalik"
D) G‘.G‘ulom "Mening o‘g‘rigina bolam"
7. Qaysi ijodkor huquqshunoslik fakultetini juda yaxshi baholar
bilan bitirib, diplom olgan bo‘lsa-da, bu sohada biror kun
ishlamagan?
A) Sergey Yesenin B) Ernest Seton-Tompson
C) Haynrix Hayne D) Janni Rodari
8. Bulut ichra yoshundi oy yuzingdin,
Shakar sizdi qamish ichra so‘zingdin.
Quyosh yuzing ko‘rib yerga yiqildi,
Adog‘ing tufrog‘ini surma qildi.
Ushbu misralar qaysi asardan olingan va unda qanday badiiy
san’at qo‘llangan?
A)Xorazmiy, "Muhabbatnoma"; irsoli masal
B)Xorazmiy, "Muhabbatnoma"; ruju
C)Xo‘jandiy, "Latofatnoma"; tashxis
D)Sayfi Saroyi, "Suhayl va Guldursun"; husni ta’lil
9. Navoiyning qaysi asari mutaqoribi musammani mahsuf
(maqsur) vaznida yozigan?
A) "Hayrat ul- abror" B) "Layli va Majnun"
C) "Saddi Iskandariy" D) "Farhod va Shirin"
10. Qaysi gapda harakat nomi ega vazifasida qo‘llanmagan?
A)O‘qish − koni foyda.
B)Bilim o‘qish va takrorlash mevasidir.
C)Barcha gaplarda harakat nomi ega vazifasida qo‘llangan.
D)Ertalab turish, yuz-qo‘lni yuvish, boshqalarga salom
berish insoniylik belgisidir.
11. Qaysi javobdagi so‘z noto‘g‘ri yozilgan?
A) tadqiqot B) tatbiq C) talafot D) melodramma
12. Qaysi javobda aralash turdagi murakkab qo‘shma gap
keltirilgan?
A)Xalq ertangi kuni yaxshiroq bo‘lishini istasa, birlashmog‘i,
uyushmog‘i va haqiqat uchun kurashmog‘i kerak.
B)Juda yaxshi, qalbi va ijodi Bobur ruhiga yaqin ijodkorlar
ko‘p.
C)Xalq qaynaydi, derazalar orqali ichkariga bosib kirishni
ko‘zlaydi, lekin qurol yo‘qligidan ikkilanib qoladi.
D)U qo‘l yuvdi, qiyig‘ini stolga yozdi, non sindirdi.
13. Qaysi javobda "Ravshan" dostoni haqida to‘g‘ri ma’lumot
keltirilgan?
A)Doston birinchi marta Hodi Zarif tomonidan Ergash
Jumanbulbul o‘g‘li og‘zidan yozib olingan.
B)Doston birinchi marta Mahmud Zaripov tomonidan Fozil
Yo‘ldosh o‘g‘li og‘zidan yozib olingan.
C)Doston Hodi Zarif tomonidan Kichik Bo‘ron og‘zidan
yozib olingan.
D)Doston birinchi marta Mahmud Zaripov tomonidan
Ergash Jumanbulbul o‘g‘li og‘zidan yozib olingan.
14. 1. Daryo bo‘lsang oqqan hayqirib,
Kechik bo‘lib qolar ekansan.
2. Bugun sen ataylab ishga kechik.
Ushbu gaplarda ajratib ko‘rsatilgan so‘zlar haqidagi to‘g‘ri
fikr(lar) ni aniqlang.
1) 1-gapda yasama ot; 2) 2-gapda tub so‘z; 3) 1-gapda
yasalish asosi fe’l; 4) 2-gapda yasalish asosi ravish; 5) har
ikkala gapda tub so‘z; 6) 1-gapda yasalish asosi ravish
A) 1, 3, 4 B) 4, 6 C) 5, 6 D) 1, 2, 3
15. Hisob so‘zlar haqida noto‘g‘ri fikrni aniqlang.
A)xashak-o‘tinlarni o‘lchash uchun tutam, quchoq hisob
so‘zlari ishlatiladi
B)yog‘och, qalam, misqol, paysa hisob so‘zlari uzunlik
o‘lchovini bildiradi
C)shisha, paqir hisob so‘zlari alohida olinganda narsa
nomini bildiradi
D)o‘lchov so‘zlarning ayrimlari alohida olinganda predmet
nomini bildiradi
16. Amir Temur kuchli shaxs, uzoqni ko‘zlaydigan, katta
aql-idrok bilan ish yurgizadigan usta siyosatdon,
dovyurak, mohir lashkarboshi sifatida o‘z xalqi,
qo‘shini hamda amirlari orasida katta obro‘-e’tiborga
ega edi.
Ushbu gap haqidagi to‘g‘ri hukmni toping.
A)bog‘lovchisiz qo‘shma gap
B)tarkibida uyushiq bo‘lak qatnashgan sodda yoyiq gap
C)bog‘langan qo‘shma gap
D)qismlari uyushgan murakkab qo‘shma gap
17. Qani o‘sha kuychi, xayolchan yigit?
Nechun ko‘zingda yosh, turib qolding lol.
Nechun qora libos, sochlaringda oq,
Nechun bu ko‘klamda sen parishonhol?
She’riy parchada olmosh turkumiga oid so‘zlar necha marta
qo‘llangan?
A) 5 B) 7 C) 8 D) 6
T-033 Biologiya (6413170) 2
18. Qaysi javobda quyida berilgan gapdagi sifatdoshning zamoni
to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
Mustafo Galatepaning chekkarog‘ida, Ubaydullo
Maxsumning hovuzi turtib chiqqan qir tumshug‘ida
yashaydi.
A) bu gapda sifatdosh ishtirok etmagan B) o‘tgan zamon
C) kelasi zamon D) hozirgi zamon
19. Quyida keltirilgan misralarda -lar qo‘shimchasi qanday
ma’no anglatgan?
Sening xotirangni unutmas aslo,
Mening yuraklarim, O‘rta Osiyo.
A) ko‘plik B) tur C) hurmat D) kuchaytirish
20. O‘quv darsliklarida berilgan qaysi xalq dostonlari Fozil
Yo‘ldosh o‘g‘lidan yozib olingan?
A)"Alpomish", "Rustamxon", "Kuntug‘mish"
B)"Kuntug‘mish", "Ravshan"
C)"Rustamxon", "Kuntug‘mish", "Ravshan"
D)"Alpomish", "Rustamxon"
21. Shunday yashar − sokin, bezavol,
Pastakkina tandiri bilan,
Katta uyda kichkina bir chol,
Kichkina bir kampiri bilan.
She’riy parchada aniqlovchi vazifasida kelgan sifat turkumiga
oid so‘zlar necha marta qo‘llangan?
A) 4 B) 3 C) 6 D) 5
22. Uch so‘z turkumi doirasida shakldosh bo‘la oladigan so‘zlar
qatorini aniqlang.
A) tom, yog‘, dog‘ B) tik, bosh, til C) terma, tom, tik
D) tush, zang, jo‘r
23. Qaysi shoir o‘z she’rida
"Karashma dengizin ko‘rdim, na nozik to‘lqini
bordir,
Halokat bo‘lg‘usin bilmay qulochni katta otdim-ku"
degan misralar orqali oshiq tuyg‘ularini ifodalagan?
A) Cho‘lpon B) Usmon Nosir C) Fitrat D) Qodiriy
24. Al-Buxoriyning "Al-adab al-mufrad" asarida insonda qanday
xislat bo‘lmasa, u aybli va nuqsonli bo‘lishi ta’kidlanadi?
A) qo‘rslik B) muloyimlik C) mardlik D) shaddodlik
25. Qiziq, inson umri shunaqa tez o‘tarkanmi, kechagina
emasmidi, shu ko‘chada qo‘shni qizchalar bilan
sopalak o‘ynaganimiz!
Ushbu gapda tovush o‘zgarishlarining soni va turi to‘g‘ri
ko‘rsatilgan javobni toping.
A)3 ta tovush tushishi, 1 ta tovush ortishi
B)2 ta tovush tushishi
C)1 ta tovush ortishi, 1 ta tovush tushishi
D)1 ta tovush ortishi
26. Sohibqiron ayol qadriga, go‘zalligiga ichki samimiy
muhabbat bilan qaragan.
Ushbu gapda nechta tobe bog‘lanish mavjud?
A) 5 ta B) 7 ta C) 6 ta D) 8 ta
27. Madaniy axloq kishining yurishida, so‘zlashishida,
ovqatlanishida, odamlar bilan xayrlashishida, ularni
raqsga taklif etishida aks etadi.
Berilgan gapdagi yasama ismlar tarkibida qo‘llangan
munosabat shakllari sonini aniqlang.
A) 8 B) 10 C) 9 D) 11
28. Qaysi javobda quyida berilgan gapdagi yasama so‘zlar qaysi
turkumlarga tegishliligi to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
Sipohning tarqoqligi saltanatning kuchsizlanishiga
olib keladi.
1) ot; 2) sifat; 3) fe’l
A) 1, 2, 3 B) 1, 3 C) 2, 3 D) 1, 2
29. Quyida keltirilgan misradagi ma’no ko‘chishining turini
aniqlang.
Shartmi ichmak har bir qadahni yo‘q demay.
A) metonimiya B) vazifadoshlik C) sinekdoxa
D) metafora
30. Ergash gapning kesimi III shaxs buyruq maylidagi fe’l bilan
ifodalanmagan qo‘shma gapnni aniqlang.
A)Gul barglari uchishadi, tushmayin deb qo‘lingga.
B)Sen otash ichida urasan javlon,
Dushman qolmasin deb sevgan elimda.
C)Shu mo‘jaz uyimda yonsin deb chiroq,
Ne aziz zotlarga yondashdim gohi.
D)Kamalakdek rango-rang
Bo‘lsin deb, san’at, tillar,
Asrlarcha qildik jang.
ONA TILI VA ADABIYOTI
1. Quyida berilgan gapning ko‘chirma gap qismi qo‘shma
gapning qaysi turiga kiradi?
"Qalinroq kiyintirsam, isib ketmaysanmi?" −
so‘radilar onam.
A) hol ergash gapli qo‘shma gap
B) bog‘langan qo‘shma gap
C) aniqlovchi ergash gapli qo’shma gap
D) ega ergash gapli qo‘shma gap
2. Quyidagi misralarda ishtirok etgan fe’l so‘z turkumiga oid
so‘zlar sonini aniqlang.
Gul bargini nasim tildi − to‘kildi,
Saboga hikoyat qildi − to‘kildi.
Falak ishiga boq: bir haftada gul
Chiqdi, g‘unchaladi, kuldi − to‘kildi.
A) 7 ta B) 10 ta C) 9 ta D) 8 ta
3. Vatan! Taqdiringning toshi bemiqdor,
Aytgin, fido bo‘lay qaysi bir toshga?
Birovning do‘stlar-u xorijlari bor,
Mening hech kimim yo‘q − o‘zingdan boshqa (Usmon
Azim)
Ushbu she’riy parchada olmoshning necha turi ishtirok
etgan?
A) 4 B) 6 C) 5 D) 3
4. "Manzilim chin bo‘ldi ushbu yil diyori Toshkand,
Jon-u ko‘nglim doim istar xor-xori Toshkand" matla’li g‘azal
muallifi kim?
A) Ogahiy B) Furqat C) Komil Xorazmiy D) Zavqiy
5. Qaysi qatorda metafora usuli bilan ma’no ko‘chgan so‘z
qatnashgan?
A)Alisher Navoiy vafotini eshitib, butun Hirot yig‘ladi.
B)Bu darddan qora boshim oqardi.
C)Qalam ushladimmi, demak, o‘yin bas...
D)Yuragini ezib turgan tuyg‘ular biroz chekinganday bo‘ldi.
6. "Qutadg‘u bilig" asarida Yusuf Xos Hojib bek uchun nimalar
ziynatdir deb yozgan?
A) sabr va qaror B) adolat va hushyorlik
C) poklil va sergaklik D) bilim va kuch
7. Qaysi javobda kuchaytiruv-ta’kid ma’nosini bildiruvchi
so‘z-yuklamalar to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
1) hatto; 2) -ki; 3) axir; 4) faqat; 5) nahotki; 6) naq;
7) -u(yu); 8) nihoyatda; 9) -da; 10) ham
A) 1, 3, 5, 10 B) 1, 3, 4, 5, 8, 10 C) 1, 3, 5, 6, 8, 10
D) 1, 2, 3, 5, 7, 9, 10
8. Murkarim Osimning "Zulmat ichra nur" asarida Alisher
Shohrux mirzoning o‘limi haqida kimdan eshitadi?
A) tog‘asidan B) Husayndan C) otasidan
D) ko‘chadagi devonadan
9. Qaysi javobda quyidagi qo‘shma gapning turi to‘g‘ri
ko‘rsatilgan?
Siz o‘z xalqingiz, Vataningiz, millatingizning ko‘z
qarog‘larisiz, ammo unutmang-ki, tanbal, daqqi,
bezori kishi ma’naviy nogiron degan so‘z.
A)bog‘langan qo‘shma gap
B)bir necha ergash gapli murakkab qo‘shma gap
C)aralash murakkab qo‘shma gap
D)bir necha bosh gapli murakkab qo‘shma gap
10. "Agar yulduzlar odamga aylanib qolsa bormi, osmon ularga
torlik qilib qolardi".
Chingiz Aytmatovning "Oq kema" asaridan olingan ushbu
fikrlar kimning tilidan aytilgan?
A) Mo‘min chol B) bola C) shoxdor ona bug‘u
D) Cho‘tir Baymoq kampir
11. Qaysi javobda bir xil janrga xos bo‘lgan asarlar nomi
keltirilgan?
A)"Mardlik cho‘qqisi", "Samandar", "Dunyo bolalari"
B)"Buxoroning jin ko‘chalari", "Kumush tola", "Karvon
qo‘ng‘irog‘i"
C)"Hamshaharlarim", "Quyosh belanchagi", "Daryolar
tutashgan joyda"
D)"Opa-singillar", "Amu", "Davr mening taqdirimda"
12. Bulut ichra yoshundi oy yuzingdin,
Shakar sizdi qamish ichra so‘zingdin.
Quyosh yuzing ko‘rib yerga yiqildi,
Adog‘ing tufrog‘ini surma qildi.
Ushbu misralar qaysi asardan olingan va unda qanday badiiy
san’at qo‘llangan?
A)Sayfi Saroyi, "Suhayl va Guldursun"; husni ta’lil
B)Xorazmiy, "Muhabbatnoma"; ruju
C)Xo‘jandiy, "Latofatnoma"; tashxis
D)Xorazmiy, "Muhabbatnoma"; irsoli masal
13. Qaysi javobdagi so‘zda qo‘sh undosh bilan bog‘liq xatolik
bor?
A) krosvord B) karra C) afv D) milliard
14. "Nil va Rim" she’rida shoir kimni "Hamon tilla qadahda qon
ichar" deya tasvirlaydi?
A) Rim amaldorlari B) Sezar C) Ramzes
D) Kleopatra
15. Qaysi gapda sodda gaplar orasida tinish belgisi to‘g‘ri
qo‘yilmagan?
A)Siddiqjon to‘xtadi, orqasidan kimdir kelayotgan edi.
B)Hozir qishloqda yoz, bu yerga esa bahor endigina qadam
qo‘ygandek edi; qiyaliklarni qoplagan qoqigullar yulduz
parchalariday yaltiraydi, qorli cho‘qqilar orasidan yugurib
pastga tushib kelayotgan jilg‘alarning bo‘yida
chuhcmomolar yaproq yozmoqda.
C)Demak, gap bunday: o‘ttizinchi yillar adabiyotini
o‘rganishni kechiktiramiz.
D)Bir narsani solishtirib tagiga yetmoqchi bo‘lsak, aslidan
kelamiz: asli nima edi?, asli qanday edi? va hokazo.
16. Qaysi javobda quyida keltirilgan gapda ishtirok etgan fe’l
nisbatlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
Nobel neft va portlovchi moddalar ishlab
chiqarishdan orttirgan boyligini nafaqat fizik hamda
ximiklarga, balki, vrachlar, adabiyotshunoslar va
tinchlikparvarlarga ham berilishini vasiyat qilib
ketdi.
1) aniq nisbat; 2) majhul nisbat; 3) o‘zlik nisbat; 4) orttirma
nisbat; 5) birgalik nisbat
A) 1, 2, 4 B) 1, 3, 4 C) 1, 4, 5 D) 1, 3, 5
17. Navoiyning qaysi g‘azali Jomiy vafotidan so‘ng yozilgan deb
taxmin qilinadi?
A) "Jong‘a chun dermen" B) "Kecha kelgumdir debon"
C) "Qaro ko‘zim” D) "Meni men istagan"
T-033 Ona tili va adabiyoti (6413171) 2
18. Ko‘zimda yosh bilan kularman men ham,
Tilasam muhabbat tilarman men ham:
Ishq bilan dunyoni olarman men ham,
- Muhabbat bor edi, muhabbat mavjud.
She’riy parchada yordamchi so‘z turkumlariga oid birliklar
necha o‘rinda qo‘llangan?
A) 5 B) 4 C) 2 D) 3
19. Qaysi gapda ham vositali, ham vositasiz to‘ldiruvchi
uyushgan?
A)Dadasi har kuni ishga ketishda ham, ishdan qaytishda
ham uni qo‘liga olar, suyar va yuzlarini, sochlarini silab
qo‘yar edi.
B)Serchang, sershovqin ko‘chalarda, xiyobonlarda odamlar
daryoday oqib borar edi.
C)Respublikamizda maktab o‘qituvchilari va o‘quvchilarini
o‘quv darsliklari, qo‘llanmalar bilan ta’minlash yo‘lga
qo‘yilgan.
D)Mustaqilligimizning shukuhli kunlarini, bayram
tantanalarini munosib kutib olish uchun, dillarni xushnud
etish uchun ishga kirishdik.
20. Qaysi maqolda fonetik o‘zgarishga uchragan so‘z
qo‘llanmagan?
A)O‘ynab gapirsang ham, o‘ylab gapir.
B)Ko‘ngli ochiqning qo‘li ochiq,
Qo‘li ochiqning yo‘li ochiq.
C)O‘roqda yo‘q, mashoqda yo‘q, xirmonda hozir
D)Bo‘linganni bo‘ri yer, ayrilganni ayiq yer
21. Singlim deymi,
Onam deymi,
Hamdard-u hamxonam deymi,
Oftobdan ham o‘zing mehri
Ilig‘imsan, Vatanim. (Muhammad Yusuf)
Ushbu she’riy parchada yasama so‘zlar necha o‘rinda
qo‘llangan?
A) 2 B) 4 C) 1 D) 3
22. Qaysi javobda nomi keltirilgan asar Asqad Muxtorning
hozirgi hayot, ma’naviyat, madaniyat va badiiy ijod
borasidagi mulohazalari aks ettirilgan asari hisoblanadi?
A) "Uyqu qochganda" B) "Sizga aytar so‘zim"
C) "Insonga qulluq qiladurman"
D) "Karvon qo‘ng‘irog‘i"
23. Ilmiy uslubning xususiyatlari haqida berilgan qaysi
hukm(lar) noto‘g‘ri?
1) sof ilmiy uslubda fan yutuqlarini keng ommaga yetkazish
maqsad qilinadi;
2) ilmiy-ommmabop uslubda ma’lum fan sohasiga doir
atamalar qo‘llansa ham, lekin bu atamalar xalqqa tushunarli
bo‘lishi uchun izohlanadi;
3) tarix va adabiyotshunoslik uslubi publitsistik uslubga
yaqinroq turadi;
4) ilmiy ommabop uslubda eng yuqori darajadagi
mavhumlashtirish orqali ilmiy xulosalarni bayon qilish kuchli
bo‘ladi.
A) 1 B) 4 C) 1, 4 D) 2, 3
24. Qaysi qatorda paronimlar qo‘llash bilan bog‘liq xato mavjud?
A)Ko‘ylagi quyoshda tovlanib husnini yanada ochdi.
B)Yarqiraydi doim tovlanar,
Oy nuriga cho‘miluvchi tosh.
C)Suv jimirlab, ko‘zni quvnatib toblanardi.
D)Ochilov o‘zini quyoshga toblab yotardi.
25. Quyidagi gapda mavjud bo‘lgan so‘z yasovchi qo‘shimchalar
sonini aniqlang.
Olimlar haddan ziyod saodatga intilish saodatni
qo‘lga kiritishga to‘sqinlik qilishini aytganlar.
A) bitta B) to‘rtta C) uchta D) ikkita
26. Qaysi javobda uyushgan sifatlovchi aniqlovchi haqidagi
to‘g‘ri fikrlar ko‘rsatilgan?
1. Narsa-buyumlarning bir turdagi belgilarini bildirgan
birdan ortiq sifatlovchi uyushib kela oladi.
2. Uyushiq aniqlovchilar aniqlanmishga baravar tobe bo‘ladi.
3. Narsa-buyumlarning turli belgilarini bildirgan birdan
ortiq sifatlovchi uyushib kela olmaydi.
4. Uyushiq sifatlovchi aniqlovchilar o‘zaro sanash ohangi
bilan teng bog‘lanadi.
A) 1, 2, 3, 4 B) 2, 3, 4 C) 1, 3, 4 D) 1, 2, 4
27. "Rustamxon" dostonida Sultonxon Rustamxon haqida "Oti
Rustam, o‘zi nor kalla qo‘chqor" deb kimga aytadi?
A) Ximcha kanizga B) qalandarlarga C) Huroyimga
D) Oftoboyga
28. Qaysi javobda uzunlik o‘lchovini bildiruvchi hisob so‘zlar
keltirilgan?
A) qadam, chaqirim, quloch B) juft, chelak, metr
C) gektar, tanob, sentner D) dasta, qarich, botmon
29. Qaysi javobda ot so‘z turkumidan yasalgan sifatlar berilgan?
A) hazilomuz, achimsiq B) hiylagar, vafodor
C) tashlandiq, bilag‘on D) oqsoq, yoshlarbop
30. Qaysi maqolda to‘rt o‘rinda otlashgan so‘z qo‘llangan?
A)Kattaga hurmatda bo‘l, kichikka izzatda bo‘l.
B)Yaxshi bilan yursang, yetarsan murodga,
Yomon bilan yursang, qolarsan uyatga.
C)Birni ko‘rib, fikr qil,
Birni ko‘rib, shukur qil.
D)Bilagi zo‘r birni yiqar,
Bilimi zo‘r mingni yiqar.