Ona tili metodika (1-sinf). indd

Topsh r q. Gaplarn moslasht r b yoz ng.
Mashq daftar n ng 56-bet dag mashq ba-
jar lad . Unda she’rdan ol ngan qatorlar to‘g‘r -
s ga tepada ber lgan gaplardan mos n yoz b 
ch q sh kerak. Bu mashqdan maqsad bolaga 
she’rdag bad ylashgan foda b lan so‘zlashuv 
uslub dag foda o‘rtas dag mushtarak va farql
j hatlarn h s q ld r sh, farqlashn o‘rgat sh.
Bu mashqn har b r bola o‘z mustaq l ba-
jar sh maqsadga muvof q bo‘lad . B r nch na-
muna o‘q tuvch tomon dan o‘q b, tushunt r b 
ber lad . 
She’rda 
“Keld bahor” deb yoz lgan. B z 
odatda gaplashgan m zda n ma deb aytam z?
deb savol ber l sh bolalarga mashq maqsad n
an qroq tushun shga yordam berad .
Mashqn ng tepas da b z odatda gaplash-
gan m zda qo‘llayd gan gaplar ber lgan, past-
dag jadvalda esa she’rdag jumlalar ber lgan. 
Tepadag gaplardan qays b r mazmunan jad-
val qator dag jumlaga mos bo‘lsa, o‘shan ng 
to‘g‘r s ga yoz lad .
@edurtm_uz

---

102
Mashqn ng javob :
Keldi bahor
Bahor keldi
Erib bitdi oppoq qor
Oppoq qor erib bitdi
Uchib keldi qushlarjon
Qushlar uchib keldi
Suvlar oqar shildirab
Suvlar shildirab oqadi
Demak, she’rda ohangga r oya q l sh uchun 
so‘zlarn ng ketma-ketl g odatda gaplashad -
gan gaplar m zdan farql bo‘l sh mumk n ekan. 
4-soat
Darsn ng maqsad :
She’rn tushun sh, unda qo‘llangan bad -
y vos talarn anglash malakas n r vojlant -
r sh.
Vos ta
: Anvar Ob djonn ng “Tek nxo‘r” 
she’r
Kirish
Darsn ng tashk l y q sm dan so‘ng, o‘tgan 
darsda Shukur Sa’dullan ng “Bahor keld ” 
she’r o‘rgan lgan , unda bahorn qanday tas-
v rlanganl g tahl l q l ngan eslat b o‘t lad . 
O‘tgan dars yuzas dan quy dag savollarn be-
r sh mumk n:
Daraxtlarn ng gullagan n sho r n maga 
o‘xshatgan ed ?
Tolbargak n ma ed ? 
N ma uchun chumol lar bahorda yayrayd ?
Bog‘lar bahorda b zn n ma uchun kutad ?
Bolalardan savollarga javob ol n b, umum-
lasht r lad . Demak, o‘tgan darsda she’r t ln ng 
ch royl l g n ko‘rsatad gan matn ekan, deb xu-
losa yasalad . Bugung darsda ham she’r haq -
dag mavzun davom ett r sh ayt b o‘t lad .
Asosiy qism
Bugun s zlar b lan Anvar Ob djonn ng “Te-
k nxo‘r” she’r n o‘q ym z. 
Sarlavha doskaga yoz lad .
She’rn o‘q b ber shdan old n bolalarga sa-
vollar ber lad :
1. Tek nxo‘r degan so‘zn ng ma’nos n b la-
s zlarm ?
B r nechta boladan so‘rab, key n umum-
lasht r lad : mana hoz r shu sarlavhal she’rn
o‘q b, yana un ng ma’nos haq da o‘ylab ko‘ra-
m z.
Topsh r q. 
Anvar Ob djonn ng “Tek nxo‘r” 
she’r n t nglang. Ohang ga e’t bor ber ng.
She’r fodal o‘q b ber lad . She’rn o‘q shda 
turoqn b ld r b o‘q gan ma’qul. Har b r qator 4 
bo‘g‘ ndan borat, har kk bo‘g‘ nda ohangn ng 
pasay b-ko‘tar l sh ro‘y berad . She’rdag r tm-
n bolaga h s q ld r sh kerak.
Bu she’rda 
qumursqa 
va 
uvoq
so‘zlar sh-
lat lgan ekan, bu so‘zlarn ng ma’nos n b lam z-
m ?
Qumursqa – chumol .
Uvoq – ushoq.
O‘q tuvch she’rn kam da 2 marta o‘q b be-
r sh kerak. So‘ng o‘quvch larga o‘q tad .