Ona tili darslik


 Tilning tarkibiy qismlari noto‘g‘ ri berilgan javobni aniqlang



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/542
Sana22.05.2021
Hajmi1,88 Mb.
#65462
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   542
Bog'liq
ona tili

31. Tilning tarkibiy qismlari noto‘g‘ ri berilgan javobni aniqlang.   
A) tovushlar  tizimi. B) harflar tizimi C) grammatik qurilishi.   D) lug‘at boyligi. 
32. Morfologik tasnif   bo‘yicha  o‘zbek tili qaysi guruhga kiradi?  
 A) agglyunativ tillarga B) amorf tillarga C) flektiv tillarga                     
D) polisintetik tillarga  
 
 
 
 
 


 
 
17 
F O N E T I K A 
  
1-§. Fonetika va fonologiya haqida umumiy ma’lumot 
 
     Fikr  gap  orqali  ifoda  qilinadi.  Gap,  odatda  so‘zlardan  tashkil  topadi.  Gap 
tarkibida  so‘zlar  va  shu  so‘zlarning  o‘zaro  bog‘lanishini  ta’minlovchi  grammatik 
vositalar  (qo‘shimchalar,  yordamchi  so‘zlar)  ma’lum  nutq  tovushlari  orqali 
shakllanadi.  Masalan:  Biz  ulug‘ayyomni  mana  shu  cho‘lda  kutib  olyapmiz  (Y. 
Shamsharov).  Bu gapni tuzishda biz, ulug‘ , ayyom, mana, shu, cho‘l, kutib, olmoq 
so‘zlari,  ularning  o‘zaro  bog‘lanishini  ta’minlovchi  –ni  (tushim  kelishigi 
qo‘shimchasi),    -yap  (zamon  ma’nosini  ifodalovchi  qo‘shimcha),  -miz  (shaxs-son 
qo‘shimchasi)  qo‘shimchalari  qatnashgan;  har  bir  so‘z  va  qo‘shimcha  esa  nutq 
tovushlari vositasida (masalan, biz - b, i, z;  ulug‘ - u, l, u, g‘ ; -ni - n, i; -da - d, a 
kabi) shakllandi. 
 
Ko‘rinadiki,  nutq  tovushlari  so‘z  va  gaplarni  tuzishda  moddiy  baza 
hisoblanadi, chunki inson tili tovush tilidir. 
 
Fonetika tilshunoslikning bir bo‘limi bo‘lib, unda nutq tovushlari, ularning 
hosil  bo‘lishi,  turlari,  o‘zgarishi,  urg‘u,  bo‘g‘in,  ohang  kabilar  o‘rganiladi. 
Fonetika  grekcha    phone  so‘zidan  olingan  bo‘lib  lug‘aviy  ma’nosi    tovush  
demakdir. 
 
Fonologiya  so‘zi  tarjima  qilinganda  “tovush  haqidagi  ta’limot”  degan 
ma’noni bildiradi (phone – tovush,  logos - ta’limot).  Bu bo‘limda tovushlarning 
so‘z  va  morfemalar  ma’nolarini  farqlashdagi  roli  bayon  qilinadi.  Agar  fonetika 
bo‘limida  tovushlarning  fiziologik-akustik  xususiyatlari  tekshirilsa,  fonologiyada, 
ta’bir joiz bo‘lsa,   tovushning ijtimoiy mohiyati o‘rganiladi. 

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   542




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish