Ona tili darslik



Download 1,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/542
Sana22.05.2021
Hajmi1,88 Mb.
#65462
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   542
Bog'liq
ona tili

og‘zaki va yozma shakllari  mavjud. 
     Adabiy tilning og‘zaki shakli nisbatan qadimiy bo‘lib, u nutq tovushlari, urg‘u, 
ohang  (ohang)  kabi  fonetik  vositalarga  asoslanadi.  Talaffuzga  oid  qoida  va 
me’yorlarni orfoepiya belgilab beradi. 
     Adabiy tilning yozma shakli grafik vositalarga asoslanadi. Yozuvga doir qoida 
va me’yorlarni orfografiya (imlo) va punktuatsiya (ishorat) belgilaydi. 
 
6-§. Tillarning tasnifi 
 
Olimlarning taxmin qilishlaricha, yer yuzida 5000 dan ortiq til bor. Bu tillar 
tarqalishi  va  ijtimoiy  vazifalariga  ko‘ra  ham,  fonetik,  leksik  va  grammatik 
xususiyatlariga ko‘ra ham o‘zaro farq qiladi. Jahon tillarining ko‘pchiligini milliy 
tillar va xalq tillari tashkil qiladi, tillarning ayrimlari esa qabila tillari, hatto urug‘  
tillari hisoblanadi. 
Milliy tillar o‘zining tarqalish hududi jihatidan hamda ulardan foydalanuvchi 
aholining  miqdori,  soni  jihatdan  bir  xil  emas:  ayrim  tillarda  kichik  hududdagi  oz 
miqdorli aholi gaplashadi, ba’zi tillar esa juda katta hududlardagi ko‘p sonli aholi 
orasida  tarqalgan.  Bunday  tillarga  ingliz,  fransuz,  nemis,  ispan,  xitoy,  hind,  arab, 
rus va shu kabi tillar kiradi. 
Jahon  tillarini  tasniflash,  ularning  psixologiyasini  ishlab  chiqish  umumiy 
tilshunoslikning vazifasiga kiradi. 
Yer yuzidagi tillarni o‘rganish XVIII asrdan boshlandi. XIX asrning birinchi 
yarmida  tillarni  bir-biriga  qiyoslab  tekshirish  keng  tus  oldi.  Natijada  tillarni 
tekshirishda  qiyosiy  usul  vujudga  keldi;  bunda  tillarning  fonetik,  morfologik, 
leksik  xususiyatlari  bir-biriga  solishtiriladi.  Bu  usul  bilan  tillarning  faqat  hozirgi 
holatigina emas, balki ularning tarixiy holati ham o‘rganiladi. Shuning uchun ham 
o‘rganishning  bu  yo‘li  qiyosiy-tarixiy  usul  deb  yuritiladi.  Tillarni  shu  yo‘l  bilan 
o‘rgangan va o‘zlarining ilmiy asoslari bilan jahonga tanilgan tilshunoslar sifatida 
daniyalik  Rasmus  Rask    (1787-1832),  olmoniyalik  Frans  Bopp  (1791-1967)  va 


 
 
12 
Yakob  Grimm    (1785-1863),  rus  olimi  Aleksandr  Vostokov    (1781-1864)  kabi 
buyuk tilshunoslarni ko‘rsatish lozim. 
Tilshunoslikda tillarning qator tasniflari mavjud:  
1) tillarning geneologik tasnifi; 2) tillarning morfologik tasnifi;   
3) tillarning areal (geografik) tasnifi; 4) tillarning funktsional tasnifi. 

Download 1,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   542




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish