«Ona tili» 8-sinflar uchun 8- 8- 1-dars

Bilib oling.
Оt кesim tarkibida kelib uni ega bilan bog‘lovchi so‘z bog‘lama deyiladi. edi, ekan, emish, bo‘lmoq, hisoblanmoq, sanalmoq, kerak, zarur, darkor, lozim kabi so‘zlar bog‘lama vazifasida qo‘llanadi.


96-mashq. Qatorning bog‘lama bilan bog‘liq umumiy xususiyatini aniqlab, “ortiqcha” uchinchi gaplarni toping:
1) 1.Istamay mutolaa qilayotgan talaba – qanotsiz qush. (Sa’diy Sheroziy) 2. Bilimsiz kishilarning ko‘ngli xurofotga moyil bo‘ladi. (Abu Rayhon Beruniy) 3.Bilim daraxtdir, amal esa uning mevasi... (Husayn Voiz Koshifiy)
2) 1.Tiriklik – ilm bilan, rohat ma’rifatda bo‘lur. 2. lazzat – Xudoning zikrida. (Abu Yazid Bastomiy) 3. Podshohlar odamlarga hokim bo‘lsalar, olimlar podshohlar ustidan hokimdir. (Abul Asvad)
3) 1.Ilm insoniyat gavharidir. (Mirzo Bedil) 2.Oz-oz o‘rganib dono bo‘lur, qatra-qatra yig‘ilib daryo bo‘lur. (A.Navoiy) 3. Ilm sarvat (boylik) dan ustundir. (Ali ibn Abu Tolib)
IV. Yangi mavzuni mustahkamlash: Og’zaki savol-javob
1. Bog`lama deb nimaga aytiladi?
2. Murakkab kesimni shakllantiruvchi vositalarni sanang.
3. Qaysi bog`lamalar o`zi shakllantirayotgan kesimga qo`shib yoziladi?
V. Uyga vazifa
69-topshiriq. Gaplardagi mantiqiy(noto`g`ri qo`llangan) va uslubiy(noo`rin qo`llangan) xatoliklarni toping hamda tuzatib ko‘chiring.
Namuna: Bejizga bu yerga kelmagan – Bejiz bu yerga kelmagan.
1. Olib kelingan kitoblar o‘n beshtadan ko‘proq edi. 2. Bir masalada ikkalasi talashib qolishdi. 3. Bog‘imizdagi keksa nokni kesishga majbur bo‘ldik. 4. Qoidani buzish ta’qib qilinadi.
70-topshiriq. Imlo lug‘atidan holvafurush, huvullamoq, irigatsiya, ta’magir, memor so‘zlarini tekshiring va, xatolari bo‘lsa, tuzatib, lug‘at daftaringizga ko‘chiring.
Namuna: poyafzal – poyabzal


VI. Dars yakuni. Baholarni tahlil qilish.