«Ona tili» 8-sinflar uchun 8- 8- 1-dars

I. Darsning borishi:
a) salomlashish b) sinf tozaligi va davomatni nazorat qilish
c) kirish suhbati, o’quvchilarning og’zaki nutqini o’stirish
II. O’tgan mavzuni so’rash.
a) individual - tarqatma materiallar, kartochka.
b) Frontal (guruh bilan ishlash)
III. Yangi mavzu:


104-mashq. Gaplarning kesimi qaysi so‘z turkumi bilan ifodalanganligini aniqlang.
1. Inson chehrasi hamisha uning ichki olamini aks ettiradi, shu sababli fikr yuzda aks etmaydi, deb o‘ylash xatodir. (V.Gyugo) 2. Inson chehrasi uning tiliga nisbatan ko‘p va qiziqroq narsalarni aytib berishi mumkin: til faqat inson fikrlarini bayon etsa, chehra fikr mohiyatini ko‘rsatadi. (A. Shopengauer) 3. Go‘zallik − haqiqiy baxt-saodat va rоsmana qahramonlik, u balandparvoz so‘zlarga muhtoj emas. (V.Raabe) 4. Go‘zal chehra o‘z nomi bilan go‘zal. (F.Bekon) 5. Chehrasi ochiq kishining qalbi ham ochiq. (F.Shiller)
Bilib oling.
Quyidagi hollarda ot kesim va ega orasida tire qo‘yiladi:
1.Ot kesim kesimlik qo‘shimchasisiz yoki bog‘lamasiz qo‘llanganda: Tinchlik – farovon hayot manbayi. Mening aytadigan gapim – shu. Uch karra uch – to‘qqiz. Maqsadimiz – o`qish
Eslatma. 1. Ot kesim sifat, ravish va tartib son bilan ifodalanganda tire qo‘llanmaydi: 1.Vatanimiz go‘zal. 2.Ko`rmagan yerning cuquri ko`p. 3.Bizning sinfimiz sakkizinchi.
2.Ega ko‘rsatish olmoshi bilan ifodalanganda: Bu – siz uchun katta sinov.
Eslatma. Agar ega bilan ot kesim orasida ham yordamchisi bo‘lsa, tire qo‘llanmaydi: Bular ham a’lochi. Mening opam ham talaba. Sharifa ham to‘quvchi. 105-mashq. Tushirib qoldirilgan tirelarni qo‘ying. Tire qo‘llanmaydigan qaysi gap “ortiqcha”?
I. 1.Kiyinishda oliftalikdan qochib, yoqimtoy bo‘lishga harakat qiling: odob ko‘rkamlik, isrofgarchilik esa oliftalik belgisi. (Suqrot) 2.Madaniyat bilan tashqi jilo butunlay boshqa-boshqa narsa. (R.Emerson) 3.Saxovat go‘zallikdan ko‘ra afzalroq. (G.Geyne)
II. 1.Maftunkorlik yashnab turgan go‘zallik. (G.Lessing) 2.Go‘zallik bu erkin qalb va mustahkam sog‘liq samarasi. (L.Shefer) 3.Ma’no yo’q joyda go‘zallik bo‘lishi mumkin emas. (E.Bule)
III. 1.Samimiylik ham xuddi husn va aql kabi ehson. (V.I.Kachalov) 2.Ko`p so`zlash donolik belgisi emas. (Qutadg`u biligdan) 3.Go‘zallik butun olamni qalbga olib kiradigan kuch va iste’dodga ega. (M.Servantes