Она тили 5 синф indd

ONA TILI 5-sinf
 
  172-mashq.
 Nuqtalar o‘rniga d yoki t harfl arini qo‘yib, daftaringizga 
husnixat bilan yozing. 
Tashkilo..., e’tiqo …, itoa…, qa…, oi…, sho…, muro…, ku…, 
di…, nu…q, ozo..., ...unyo, oqiba..., plas...ik, ket...im, kut...ing.
  173-mashq.
 Tabiat muammolariga bag‘ishlangan “Orol dardi – millat 
dardi
” matnini o‘qing.
Tarixiy manbalarda Orol dengizi bundan 35 ming yil avval paydo 
bo‘lganligi haqida ma’lumotlar bor. Orol jahondagi eng katta suv 
havzalaridan biri bo‘lgan. U Kaspiy dengizi, Shimoliy Amerikadagi 
Yuqori ko‘l va Afrikadagi Viktoriya ko‘lidan keyingi to‘rtinchi o‘rinda 
turgan. Bugun esa ana shu ulkan suv havzasi deyarli ko‘lmakka 
aylanib borayotir. 
Orоl  fojiasi  tufayli  mintaqada  yomg‘ir  deyarli  yog‘may  qo‘ydi. 
Yaylovlar yo‘qoldi. Orolga yaqin chuchuk suvli kichik ko‘llar esa 
quridi. To‘qaylarda chopgan yovvoyi ohular qirilib ketishdi. Qurigan 
dengiz tubidan yil davomida 75 million tonnagacha chang ko‘tarilishi 
kuzatilgan. Bu chang Tyanshan va Pomir tog‘lari cho‘qqilarigacha 
yetib borib, ulardagi muzliklarning erishini tezlashtirib yuborayotgani 
aytilmoqda. Suvlar va hatto havo ham sho‘rlanishi natijasida aholi 
orasida turli kasalliklar tarqalib, ularni davolash qiyinlashmoqda. 
Hozirgi kunda Orol tubida saksovulzorlar barpo etishga kirishildi. 
Saksovullar tuproqdagi chang-tuzlarni shamol uchirishini to‘xtatadi. 
Orolni saqlab qolish o‘z qo‘limizda! 
Munosabat bildiring.