Қон яратилишига таъсир этувчи воситалар

Урокиназа – буйракларда ҳосил бўладиган фермент бўлиб, юқори самарадорликка эга бўлган бевосита таъсирли фибринолитик восита. Таъсир йўналиши бўйича стерептокиназага ўхшаш, аммо аллергик реакцияларни камдан-кам ҳолларда келтириб чиқариши мумкин. 2-3% беморларда иситма кўтарилиши мумкин. t_1/2=15-20 дақиқага тенг. Олдин урокиназани пешобдан ажратилган бўлса, ҳозирда уни ген инженерияси ёрдамида ҳосил қилинади ёки инсон буйраги эмбрионал ҳужайралари культурасидан олинади.
Урокиназа тизимли фибринолиз чақириши мумкин. Бунинг натижасида қон кетишлар пайдо бўлади. Шунинг учун мазкур препаратлар қўлланил-ганда қоннинг фибринолитик фаоллигини назорат қилиб туриш лозим.
Профибринолизиннинг тўқима активаторлари мутлақо янги турдаги фибринолитиклар бўлиб ҳисобланади. Бу гуруҳга кирувчи тегишли препарат алтеплаза (актилизе) номи билан ген инженерияси ёрдамида олинган. Унинг таъсири асосан тромб фибринолизини билан боғланган профибринолизинга йўналтирилган бўлиб, фибринолизин ҳосил бўлиши ҳам тромб билан чекланади. Мазкур препарат таъсирида профибринолизиннинг тизимли фаоллашуви стрептокиназа ва урокиназадагига нисбатан жуда кам даражада юзага чиқади. У юқори терапевтик самарадорликка эга бўлиб, ўз вақтида қўлланилганда тромб билан тиқилиб қолган томирларнинг қайта очилишига ҳам олиб келади, t_1/2 ≈ 5 дақиқага тенг. В/и киритилади, ТБ да дозаланади. Антигенлик хоссасига эга эмас.
Анистреплаза, урокиназа ва алтеплазаларнинг баҳоси жуда қиммат.
Кейинги йилларда янги фибринолитик воситаларни яратишга катта эътибор қаратилмоқда. Шундай воситаларнинг вакили сифатида фибринга нисбатан юқори спецификликка эга бўлган стафилокиназа ва унинг рекомбинант вариантлари олинди. Профибринолизин тўқима активаторларининг табиий рекомбинант унумларидан тенектеплаза яратилди. У нисбатан тур-ғун бирикма бўлиб, ҳаракатдаги қон таркибидаги t_1/2 ≈ 20 дақиқага тенг, шунингдек, фибринга нисбатан кучли спецификликка эга. Махсус турдаги илон-лар заҳаридан алфимепраза препарати ажратиб олинган бўлиб, юқоридаги препаратларнинг барчасидан фарқли равишда бевосита фибринолитик фаоллик намоён қилади.