O’lmasov Mehriddin 102-guruh talabasi huquqiy atamalar izohi va tayanch tushunchalar ajrim

Dispozitsiya – huquq normasining huquq sub`yekti hatti-harakatidagi yuridik ahamiyatga ega mazmunni ochib beruvshi tarkibiy qismi.
Jabrlanuvshi – O`zbekiston Respublikasi JPKning 54-moddasiga ko`ra, yetarlicha dalillarga asoslangan hamda jinoyat oqibatida moddiy , ma`naviy, jismoniy zarar yetkazilgan shaxs. Jabrlanuvchi tariqasida ishga jalb qilish surishtiruvchi, tergovchi yoki prokuror qarori bilan amalga oshiriladi.
Jinoiy jazo – davlatning majburlash chorasi: jinoyat qilgan shaxslarga sud hukmi bilan qo`llaniladi.
Jazo – jinoyat qonunchiligiga asosan, jazo jinoyat sodir etichda aybli deb topilgan shaxsga nisbatan davlat nomidan sud hukmi bilan qo`llanadigan va mahkumni qonunda nazarda tutilgan muayyan huquq va erkinliklardan mahrum qilish yoki ularni cheklashdan iborat majburlov chorasidir.
Jinoiy javobgarlik – yuridik javobgarlik turlaridan biri. Jinoyat sodir etishning huquqiy oqibati bo`lib, aybdorga nisbatan jazolash shaklidagi davlat majburlov chorasini qo`llashdan iborat.
Jinoyat – Jinoiy Kodeks bilan taqiqlangan, aybli, ijtimoiy xavfli qilmish (harakat yoki harakatsizlik) jazo qo`llash tahdidi bilan jinoyat deb hisoblanadi.
Jinoyat motivi – jinoiy qilmich sodir etishga ahd qildiruvchi anglab yetilgan tuyg`udir. Motiv doimo jinoyatdan oldin paydo bo`ladi va uning maqsadini aniqlaydi.
Jinoyat tarkibi- O`zbekitson Respublikasi jinoyat huquqining nazarda tutilgan, sodir qilingan ijtimoiy xavfli harakatni aniq jinoyat turi sifatida tavsiflaydigan ob`yektiv va sub`yektiv belgilar yig`indisi.
Jinoyat huquqi – ijtimoiy munosabatlarning muayyan tizimi uchun xavfli bo`lgan qilmishning jinoiyligini va jazolanishishni belgilovchi yuridik normalar yig`indisidan iborat huquq tarmog`i.
Jismoniy shaxs – 1) O`zbekiston fuqarolari, boshqa davlatlarning fuqarolari hamda fuqaroligi bo`lmagan shaxslar. 2) Fuqarolik huquqida jamoani tashkil etuvchi yuridik shaxsdan farqli o`laroq, fuqarolik huquqining sub`yekti bo`lgan alohida fuqaro( xorijlik fuqaro, fuqaroligi bo`lmagan shaxs).
Zakalat – majburiyatlarning bajarilishini ta`minlash usullaridan biri FK bo`yicha shartnoma tuzayotgan taraflardan biri shartnoma tuzilganligini isbotlash va uning ijrosini ta`minlash uchun shartnoma yuzasidan ikkinchi tarafga to`laydigan pulidan beradigan pul summasi zakalat deb tushuniladi.