Olmaliq 2022 Amaliy mashg'ulot №2

!!! shunday kislotalar borki, ularni negizini tarkibidagi vodorod atomlar soniga qarab ajratib bo’lmaydi.
Metall atomi shuningdek ammoniy kationi va kislota qoldigidan tashkil topgan murakkab moddalarga tuzlar deyiladi.
Tuzlar 5 ta guruhga bo’linadi:

• O’rta (normal) tuzlar;
• Nordon (kislotali) tuzlar
• Asosli tuzlar;
• Qo’sh (aralash) tuzlar:
• Kompleks tuzlar

O’rta (normal) tuzlar: Kislota tarkibidagi barcha H atomlari o’rnini metall atomi (shuningdek ) to’liq egallashidan hosil bo’lgan tuzlar o’rta tuzlar deyiladi.
Nordon (kislotali) tuzlar: Kislota tarkibidagi H atomlari o’rnini metall atomi (shuningdek ) qisman egallashidan hosil bo’lgan tuzlar nodron tuzlar deyiladi.
Masalan: NaHSO4, Al2(H2P2O7)3, Mg(HSO4)
Asosli tuzlar: Asos tarkibidagi (OH) lar o’rnini qisman kislota qoldig’i egallashidan hosil bo’lgan murakkab moddalarga asosli tuzlar deyiladi.
Masalan: Al(OH)2Cl, (Mg(OH))2SO4
Qo’sh tuzlar: bir necha xil tuzdan tashkil topgan tuzlar
Masalan:
Kaliy alyumeniyli achchiq tosh: K2SO4Al2(SO4)3 24H2O (qisqacha KAl(SO4)2 12H2O);
Natriy alyumeniyli achchiq tosh: Na2SO4Al2(SO4)3 24H2O (qisqacha NaAl(SO4)2 12H2O);
Mor tuzi: (NH4)2SO4 FeSO4 6 H2O
Xlorli oxak: CaCl(ClO) yoki CaOCl2
Kompleks tuzlar: tarkibida markaziy atom va ligantlar saqlovchi tuzlarga kompleks tuzlar deyiladi.
Masalan:
K3[Fe(CN)6] qizil qon tuzi
K4[Fe(CN)6] sariq qon tuzi
Fe3[Fe(CN)6]2 trumbul ko’ki
Mavzuga doir misollar:
1. Tarkibida 27,27%-C, 72,73%-O bo‘lgan moddaning oddiy formulasini toping.
CxOy formulaga tog’ri keladi: CO va CO2
0.2727 = X= 44 Mr=44 gr/mol
44-------------------100%
32=X-------------------72.73%
Demak: nisbat quydagicha = 1 = 2 CO2
2. 69,64% K, 28.57% O, 1.79% H bo‘lgan moddaning oddiy formulasini aniqlang.
KxOyHz formulaga tog’ri keladi: K(OH)x
0.6964 = X= 56 Mr=56 gr/mol
56-------------------100%
16=X-------------------28.57% O
1 =X-------------------1.79% H
Demak: nisbat quydagicha = 1 O = 1 H KOH
3. 0.83% H, 45.83 % Mn, 53.34 % O bo‘lgan moddaning eng oddiy formulasini toping.
HxMnyOz formulaga tog’ri keladi:
0.4583 = X= 120 Mr=120 gr/mol
120-------------------100%
64=X-------------------53.34% O
1 =X-------------------0.83% H
Demak: nisbat quydagicha = 4 O = 1 H HMnO4
4. 40 % Cu, 20 % S, 40 % O bo‘lgan moddaning eng oddiy formulasini aniqlang.
CuxSyOz formulaga tog’ri keladi:
0.4 = X= 160 Mr=160 gr/mol
160-------------------100%
32=X---------------------20% O
64 =X---------------------40% H
Demak: nisbat quydagicha = 1 S = 4 O CuSO4
E`TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT