Olkashunoslik

Turkmaniston janubidan kelgan bir guruh qabilalar tomonidan asos
solmgan. Qadimgi sarazmliklar mil aw . П mingyillikning boshlariga
qadax hayot kechirishgan.
Miloddan avvalgi III mingyillikning ikkinchi choragiga kelib 0 ‘rta
Osiyoning qadimgi tarixida bronza davri boshlanadi. Bu davrga kelib
tarixiy taraqqiyotning barcha sohalariga rivojlanishning keyingi bos-
qichga kirishi, kishilik jamiyati tuzilmalarining chuqurlashishi, qadimgi
dehqonlar tomonidan yangi mintaqalaming o'zlashtirilishi va shimoliy
mintaqalarda ijtimoiv-iqtisodiy munosabatlaming chuqurlashuvi kuza-
tiladi. Janubiy Turkmanistonning eneolit davri manzilgohlarining ay-
rimlari o ‘mida rivojlangan qadimgi qishloqlar strukturasi murakkabla-
shib, ular ma’lum vohaning madaniy va iqtisodiy markazlari darajasiga
ko‘tariladi.
Bu davrga oid yirik hajmdagi manzilgohlar alohida qismlarga (si-
tadel, aholi uy-joylari va dastlabki ishlab chiqarish inshootlari)dan ibo­
rat b o iib , ular mudofaa tizimi, mahobatli va diniv xarakterdagi quri-
lish inshootlari, tabaqalashgan aholi qatlamiga mansub uy-joylar o ‘rin
olgan. Mazkur belgilarga ko‘ra ushbu yodgorliklar o ‘zidan qadimgi
sharqqa xos protoshahar madaniyatini namoyon qiladi. Bunday man-
zilgohlardan Turkmaniston janubida joylashgan Namozgohtepa, Oltin-
tepalar muhim o i in tutadi. Miloddan avvalgi II mingyillikning boshla­
riga kelib bu turdagi madaniyat inqirozga uchrab protoshahar madani-
yatining rivojlanishi hozirgi Murg‘ob va Surxon vohalariga ko'chadi.
M uig‘ob vohasida bu davrga oid bir nechta dehqonchilik tumanlarida
qadimgi manzilgohlar rivojlanib, ulardan Tug‘aloq, Gonurlar ajralib
turadi. Bu yodgorliklarda qadimgi uy-joylar, hunarmandchilik ustaxo-