Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti magistratura bo’limi qo’lyozma huquqida

 

Shuningdek, bank mahsulotlariga soliq solish tartibini amalga oshirishda 
 
ishonchlilikning yetarli emasligi, buxgalteriya hisobi ma’lumotlari, ya’ni 
bunday holat soliq organlari va banklar o’rtasida bahs munozaralarga sabab 
bo’ladi. Ko’rib chiqilayotgan muammo soliq ma’muriyatining yangi 

---

98 
shakllarini joriy etishni talab etadi. Shuni ta’kidlash kerakki, tijorat 
banklarini soliqqa tortish va soliq nazoratining metodologiyasi bilan 
banklar nazorati va soliq tahlili o’zaro bog’langan bo’lishi kerak. Bu natija 
bankning 
manfaatlari 
bilan 
soliq 
organlarining 
manfaatlarini 
uyg’unlashtiradi.
 

Tijorat banklarini soliqqa tortish muammolarini integratsiya jarayonlarini 
rivojlantirish bilan ham bog’lash mumkin. Rivojlantirishning asosiy 
yo’nalishi xorijiy banklarning ishtroki bo’lib, respublikamizning iqtisodiy 
rivojlanishini, biznes aylanmasi, uning hajmini mustahkamlaydi. Bundan 
tashqari xorijiy banklarning mavjudligi raqobat darajasini oshiradi. 
Raqobat bugungi kunda bank faoliyati rivojlanishining, barqarorligini, 
o’sishning yuqori darajasini ta’minlashning asosi hisoblanadi.
73
 

O’zbekistonda banklarning soliq to’lash tizimini samarali rivojlantirishning 
shart-sharoitlarini yaratish, uning sifat darajasini oshirish uchun tizimni 
ichkaridan takomillashtirish, bankda mavjud to’siqlarni bartaraf qilish 
zarur. Respublikamiz soliq islohotlarining ko’p yillik tajriba tahlillaridan 
kelib chiqqan holda, hozirgi kunda jahon soliq siyosatining istiqbollari 
bo’yicha soliq tizimini isloh qilishga e’tibor qaratish kerak degan xulosaga 
olib keladi. Bunda banklarni soliqqa tortishning ichki tadqiqot tajribalari va 
dinamikasini hisobga olish kerak.
 
Soliqlar budjetni mablag’ bilan to’ldirish tizimi bo’lib qolmasdan, balki 
tijorat banklari faoliyatini tartibga solish usuli hamdir. Bank tizimining uzluksiz 
ishlashi butun bir iqtisodiyot uchun fundamental ahamiyatga ega. Tijorat 
banklarini soliqqa tortishning maqsadi – ularning yirik, iqtisodiyotning kuchli 
soliq to’lovchisi, budjet daromadlarining ishonchli manbasi bo’lishi kerak.