Oliy va o‘rta maxsus taʹlim vazirligi qo‘qon davlat pedagogika instituti

Foydalanilgan adabiyotlar 
1. Innovatsion ta’lim texnologiyalari / Muslimov N.A., Usmonboeva M.X,., 
Sayfurov D.M., Turayev A.B. - T.: “Sano standart” nashriyoti, 2015. - 81-b. 
2.Савельева 
М.Г. 
Педагогические 
кейсы: 
конструирование 
и 
использование в процессе обучения и оценки компетенций студентов / Учеб.-
мет.пособие. - Ижевск: ФГБОУВПО “Удмуртский университет”, 2013. - С. 9. 
3. Turdiyeva M. Oliy ta’lim muassasalari talabalarida pedagogik tafakkurni 
shakllantirish. - T.: Nizomiy nomidagi TDPU, 2008. - 15-b. 
4.
Tolipov U., Usmonboeva M. Pedagogik texnologiyalarning tadbikiy asoslari - T.: 
2006.
5.Утёмов В.В., Зинковкина М.М., Горев П.М. Педагогика креативности: 
прикладной курс научного творчества / Учеб.пособие. - Киров: АНОО 
“Межрегинальный ЦИТО”, 2013. - С. 16. 

---

105 
QUROQCHILIKNING AMALIY SAN`AT TURIDA O`QUVCHILARNING 
KREATIV QOBILIYATLARINI SHAKLLANTIRISH 
Gulasal Hojikarimova
 – Farg‘ona DU
 
 
Anotatsiya:
Ushbu maqolada xalq amaliy san`at turining “Quroqchilik” usuli 
bilan o‘quvchilarning ijodkorlik qobiliyatlarini shakllantirishda foydalanishning 
samarali yo‘llari bayon etilgan.Quroq tikish texnologiyasi,gazlamalar, quroq 
qismlarini yig‘ish xususida ham batafsil fikr yuritgan.
Annotation:
This article describes effective ways to use the folk art form 
"Drought" in the formation of creative abilities of students. It also discusses in 
detail the technology of sewing, fabrics, assembly of dry parts. 
Аннотация:
 
В статье описаны наиболее эффективные способы 
использования метода народного творчества «Засуха» в формировании 
творческих способностей учащихся. 
Bugungi kunda yaratuvchanlik, bunyodkorlik hissi bilan yashaydigan avlod 
ni tarbiyalash ta’lim jarayoni oldida turgan eng ustuvor vazifalardan biridir. 
O`quvchilarga sog‘lom muhit, qulay shart-sharoitlar yaratib berish orqali - ta’limni 
tashkil etishni – muammoni hal etishning yechimlaridan biri deb hisoblash 
mumkin. Bunda o‘g‘il-qizlarning o‘quv muassasalarida zamonaviy yangi texnika 
va ilg‘or texnologiya vositalaridan foydalangan holda va albatta, interfaol metodlar 
orqali ta’lim-tarbiya olishlari nazarda tutilmoqda. 
So‘nggi yillarda respublikamizning umumiy o‘rta ta’lim maktablari va 
boshqa uzluksiz ta’lim muassasalari tizimida olib borilayotgan islohotlar barcha 
fanlar qatorida texnologiya darslarining o‘qitilishini takomillashtirishga doir bir 
qator vazifalarni ko‘ndalang qilib qo‘ymoqda. Chunki texnologiya darslari 
mashg‘ulotlarida o‘quvchilarning amaliy ijodkorlik qobiliyatlarini shakllantirish 
uchun qulay imkoniyatlar mavjud: darslarda o‘quvchilar ko‘pgina amaliy ishlarni 
bajaradilar; o‘z qo‘llari bilan turli xil ko‘rinishdagi buyumlarni tayyorlaydilar. 
Birgina mana shu dars jarayonida o‘quvchilarda ijodiy fikr yuritish, tasavvur 
qilish, ish bajarish, shakl hosil qilish va uni o‘zgartirish kabi xususiyatlar, ya’ni 
ijodkorlik qobiliyatlari shakllanadi va rivojlanadi. Texnologiya darslarida ishlab 
chiqarishning turli sohalari mazmuniga taalluqli dastlabki ma’lumotlarni, xalq 
xo‘jaligining turli sohalarida ishlatiladigan texnika va texnologiyalar to‘g‘risidagi 
bilimlarni, kasbiy faoliyatda qo‘llaniladigan asbob-uskunalar, jihozlar va 
moslamalardan foydalanishni, turli xil buyumlarni tayyorlash texnologiyalarini 
xalq hunarmandchiligi sohalari kasblarini o‘rgatish orqali xalqning milliy ruhini, 
yashash tarzini, an’analarini tiklash va rivojlantirish, milliy qadriyatlar, xalq 
hunarmandlarining boy merosini o‘rgatish va ulardan o‘quvchilarning o‘z amaliy 
faoliyatlarida foydalanish ko‘nikmalarini shakllantirish kabi masalalar ham 
o‘rgatiladi. 
5-7-sinflarda o‘qitiladigan xalq hunarmandchiligi turlaridan biri bo‘lgan 
quroqchilik sohasi shular jumlasidandir. 
Quroqchilik – milliy hunarmandchilikning noyob turi hisoblanib, matoning 
mayda 

---

106 
bo‘laklarini ulab, undan har xil hajmdagi katta-kichik buyumlar va kiyimlar 
tikishdir. 
Bunda turli rang va shakldagi mato parchalaridan bezakli buyum hosil qilinadi. 
Qadimdan momolarimiz uy-ro‘zg‘orda ishlatiladigan matolarning parchalari va 
qiyqimlarini bir-biriga ulab, yostiq, ko‘rpacha, dasturxon, ko‘rpa, chimildiq hamda 
turli kiyimlar: nimcha, do‘ppi kabilar tikib kelishgan. 
Har qaysi xalq yoki millatning ma’naviyatini, kelajagini uning tarixi, o‘ziga 
xos 
urf-odat va an’analari, milliy va hayotiy qadriyatlarisiz tasavvur etib bo‘lmaydi. 
Mamlakatimiz mustaqillikka erishgandan so‘ng, yosh avlodga xalqimizning 
o‘tmishi, tarixidan darak beradigan azaliy qadriyatlari, urf-odatlarini qayta tiklash 
va ularni zamonaviy hayotga uyg‘unlashtirish ishlariga alohida ahamiyat 
qaratildi.Ma’lumki, o‘zbek amaliy san’ati ko‘p asrlik tarixga ega. Amaliy san’at 
durdonalaridan hisoblangan quroqchilikning qadimdan rivojlanib kelayotgan o‘z 
an’analari vauslubi bor. 
Quroqchilik san’ati tarixiga nazar tashlaydigan bo‘lsak, uning ildizlarini 
Sharqda 
topish mumkin. Masalan, Misrda, ya’ni Qohira shahrining chekka qishloqlarida 
buusul bilan 3000 yil avval tikilgan buyumlar topilgan edi. Quroq tikish texnikasi 
bilan yeryuzining barcha burchaklarida ham shug‘ullanib kelishgan. Keyinchalik 
o‘rta ta’minlangan oilalarda uylar bezatilib va ro‘zg‘orda mahsulotlar tayyorlanib, 
asta-sekin dunyo bo‘ylab hamma xalqlar orasida tarqab ketgan va amaliy san’atga 
aylangan.o‘rta osiyoda ham bu san’at keng rivojlangan bo‘lib, bu haqida hech bir 
kitoblarda yozilmagan, lekin xalq orasida keng tarqalgan. 
Mazkur soha mavzularini o‘qitishda o‘quvchilarni milliy ruhda tarbiyalash 
bilan bir qatorda ularda ijodkorlik qobiliyatlarini shakllantirish va rivojlantirish 
masalalarini 
ham hal etish mumkin va bu jarayonda, albatta, interfaol metodlardan foydalanish 
muhim ahamiyatga ega hisoblanadi. Bunda o‘qituvchi qaysi an’anaviy va yangi 
metodlardan foydalansa, darsga qo‘yilgan maqsadlarga erishish imkoniyatlari 
yuqori bo‘lishini oldindan bilishi zarur. Demak, darslarni samarali tashkil etishda 
duch kelgan metodni emas, balki mashg‘ulot mavzusiga va xarakteriga, 
o‘quvchilarning aqliy va ijodiy imkoniyatlariga mos keladiganini tanlash muhim 
ahamiyatga ega. yuqorida tilga olingan mavzuni, umuman olganda texnologiya 
fanining aksariyat mavzularini o‘qitishda loyihalash metodining samarasi ko‘proq. 
Chunki loyihalash metodi hal qilinishi lozim bo‘lgan muammoni aqliy, ijodiy, 
texnologik jihatdan o‘rganib chiqib, avvaldan mavjud bo‘lgan texnologiyaga 
yangiliklar kiritish va shu yo‘l bilan muammoni hal qilishga asoslanadi. loyihalash 
metodining mazkur jihatlari esa tex- nologiya darslari oldiga qo‘yiladigan 
maqsadlarga erishishda ayniqsa yaxshi samara beradi.