Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti “iqtisodiyot” kafedrasi

Uchastkadagi jami jihozlar
Smenalar bo’yicha ishlagan jihozlar soni
1 sm	2 sm	3 sm
Frezerlik	5	4	3	1
Tokarlik	18	12	11	4
Silliqlash	7	6	4	2
Charxlash	3	3	2	1
Jami	33	12	20	8

12. Masala

Yil boshida korxonada soatlik unumlorligi 3.5 metr bo’lgan 85 ta jihoz bo’lib, 1 iyundan 8 ta jihoz ishlab chiqarishdan chiqarildi. 1-sentyabrdan esa soatlik unumdorligi 4.5 metr bo’lgan 10 ta jihoz ishlab chiqarishga kiritildi. Bir jihozning ish vaqti fondi 4988 soat bo’lib, yil boshidagi va yil oxiridagi korxona quvvatini hisoblang.

13. Masala

Quyidagi ma’lumotlar asosida to’quv sexi uchun zaruriy jihozlar sonini aniqlang. Sexning o’rtacha soatli quvvati 2000 metr, ish tartibi 2 smenaln, ish kuni davomiyligi 8 soat. Jihozlarning to’xtash vaqti 3 foiz, ish kuni soni 270 kun, jihozning o’rtacha soatlik unumdorligi 2,5 metr.

14. Masala

Jihozlarning samarali ish vaqti fondi hisoblansin. Yildagi kalendar kunlar soni 365 kun, dam olish va bayram kunlari 90 kun, ish kuni davomiyligi 8 soat, jihozlarni ta’mirlashda turish vaqti 5 foizni tashkil etadi.

15. Masala

Yigiruv-to’quv fabrikasidagi jihozlar soni yil boshiga 1001 birlik. 1-iyundan 380 birlik jihoz chiqarib tashlash rejalashtirilgan. Reja yilidagi kalendar kunlar 365 kun, dam olish va bayram kunlari 80 kun, ish kuni davomiyligi 8 soat. Smenalar soni 2, jihozning o’rtacha unumdorligi 6 metr/soat, K_reg=0,94. Fabrikaning yillik quvvatini va quvvatdan foydalanish koeffitsientini toping. Yillik ishlab chiqarish rejasi 17000 ming metr.

Xodimlarga talabni rejalashtirish 1-Masala

Ishchilarning haqiqiy va ro’yxatdagi ishchilar sonini aniqlang. Sexdagi jihozlar soni 180 tani tashkil etadi. Xizmat ko’rsatish normasi bir smenaga 6 ta jihoz. Smenalik koeffitsienti 1,45 ga teng. Samarali ish vaqti fondi 230 kun. Nominal fond 260 kun.

Masala quyidagi tartibda yechiladi:

I_s/h=180*1.45/6=44 kishi I_s/r=260/230*44=49 kishi

Demak, haqiqiy ishchilar soni 44 kishini, ro’yhatdagi ishchilar soni 49 kishini tashkil etgan.

2 – Masala

Quyidagi boshlang’ich ma’lumotlar asosida bir o’rtacha ro’yxatdagi ishchining reja yilidagi foydali ish vaqti fondini va ishga chiqmagan kunlar fondini aniqlang.

Yildagi kalendar kunlar soni - 365 kun Dam olish kunlari soni - 104 kun Bayram kunlari soni - 8 kun Rejalashtirilgan ishchilar soni - 186 kishi Ulardan:

146 kishiga - 15 kunlik

32 kishiga - 18 kunlik

8 kishiga - 21 kunlik ta’til belgilangan.

Joriy yilda kasallik bo’yicha ishga chiqmagan kunlar soni jami xodimlar tarkibi uchun 1900 kishi-kun, boshqa sabablar bo’yicha yo’qotishlar - 900 kishi kunni tashkil etgan. Reja yilida kassalik tufayli ish vaqti yo’qotishlarini o’rtacha 2,5 foizga, boshqa sabablar bo’yicha yo’qotishlarni 3 foizga qisqartirish ko’zda tutilgan. Smena ichida yo’qotishlar 800 kishi-soat belgilangan.

3 – Masala

To’quvchilik korxonasining asosiy ishchilarga talabini hisoblang. To’quv jihozining

1 metr matoga to’g’ri keluvchi mashina vaqti 400 sek/m. Ishchi tomonidan

bajariladigan ish usullariga vaqt sarfi quyidagicha: qo’llanadigan vaqt 14,7 sek, qo’llanmaydigan vaqt 5,6 sek.

4. – Masala

Agar haqiqiy ishchilar soni 130 kishi, reja yilida ishga kelgan vaqtlar soni 10 foiz bo’lsa, asosiy ro’yxatdagi va rezervdagi ishchilar sonini aniqlang.

4. – Masala

To’quv sexida to’qiladigan mahsulot hajmi yiliga 15000 ming metr, jihozlar uchun KRO – 0,97, AT’R – 105 jihozining soatlik unumdorligi 6 metr. Ishchilarning jihozlarga xizmat ko’rsatish normasi – 28, jihoz sexining ishchilarga bo’lgan talabini aniqlang.

4. – Masala

Quyidagi ko’rsatkichlar asosida asosiy ishchilarning haqiqiy va ro’yxatdagi sonini aniqlang: rejalashtirilgan yillik mahsulot hajmi - 8000 birlik mahsulotni tikish o’rtacha mehnat sig’imi - 18 soat, yildagi ish kunlari soni - 255; smena davomiyligi 8,2; rejalashtirilgan tanaffuslar - 12,2 foiz, ishlab chiqarish normalari 110 foizga bajariladi.

4. – Masala

Quyidagi ma’lumotlar asosida ta’mirlovchi ishchilar, farroshlar va nazoratchilar sonini aniqlang.

Sexdagi jihozlar soni ta’mirlash murakkabilgini hisobga olgan holda 340 shartli birlikni tashkil etadi. Bir ta’mirlovchi ishchining xizmat ko’rsatish normasi - 85 shartli ta’mirlash birligi. Sex maydoni – 432 m² bir ishchining xizmat ko’rsatish normasi 600 m². Smena quvvati - 480 dona mahsulot. Sifatini nazorat qilish normasi bir nazoratchi uchun 123 dona mahsulotni tashkil etadi.

4. – Masala

Quyidagi operatsiyalarni bajaradigan uchastkadagi ishchilarning haqiqiy va ro’yxatdagi sonini aniqlang.