|
Informatika fanlarini oqitishda shaxsga yo'naltirilgan ta'lim texnologiyalari
Informatika fanlarini oqitishda shaxsga yonaltirilgan talim texnologiyalari. Informatikani fanlarini oqitishda shaxsga yonaltirilgan talim texnologiyalaridan foydalanishda talim oluvchilar oqituvchidan kam bolmagan faollikka ega bolib, oquv dasturini ozlashtirishda oquvchilarning shaxsiy qobiliyatlarini rivojlantirishga etibor qaratiladi. Pedagog oz faoliyati davomida inson shaxsining bir butunligi, individualligi, takrorlanmasligini hisobga olish bilan birga, oquvchi shaxsining hissiy, emotsional, estetik, manaviy, ijodiy imkoniyatlarini ham hisobga olishi lozim boladi [37].
Shaxsga yonaltirilgan talimning maqsadi oquvchi shaxsning faolligiga erishish va quyidagi vazifalarni toliq bajara olishi uchun shart-sharoit yaratishdir:
tanlash (mavjudlardan eng maqbulini) qobiliyati shakllantirish;
oquvchining oz hayoti, faoliyati, qobiliyatini baholashga orgatish;
oquvchini oz hayot mazmunini qidirish, ijodkorlik (-Men kimman? - qolimdan nima keladi? -Kelajakda kim bolaman? -Qanday yashayman? va hokazo savollarga javob bera olish)ga orgatish;
oquvchi shaxsining avtonomligi: ozini tuta bilishi, oz taqdirini ozi belgilashi, xatti-harakat, his-tuygulariga javobgarligi, ozining ongli qaror qabul qilishiga erishish.
Informatika fanlarini oqitish jarayonida oqituvchi axborot manbai, axborot yetkazuvchi, nazoratchi, tashxislovchi bolishi bilan birga ....oquvchining mustaqil bajarishiga yordamchi bolishi lozim.
Shaxsga yonaltirilgan talim texnologiyasi barcha oquvchilarning individual xususiyatlarini hisobga olgan holda oqitish, tarbiyalash va rivojlantirishda quyidagilarga etibor qaratish lozim:
oquvchilarning fiziologik, psixologik, yosh xususiyatlarini hisobga olish;
oquv ehtiyojlari, oquvchilarga yetkaziladigan materiallarinig qiyinlik darajasini har xil bolishiga erishish;
oquvchilarni guruhlarga ajratishda bilim va qobiliyatini hisobga olish;
bir xil, bir-biriga yaqin bilimli, xususiyatli oquvchilar guruhini shakllantirish;
guruhdagi har bir oquvchiga individual, oziga xos munosabatni shakllantirishga erishish va h.k.
Pedagog tomonidan shaxsga yonaltirilgan talimni tashkil etish vositalariga quyidagilar kiradi:
oquvchining subyektga xos xususiyatlari(mustaqillik, individuallik, qiziquvchanlik va h.k.)ni ochish, oqitishning turli usul va vositalaridan foydalanish;
oquvchini baholashda oxirgi natijani hisobga olib (togri yoki yoki notogri) emas, topshiriqni bajarishdagi urinishlari, harakatlarini ham hisobga olish;
didaktik materiallarni tayyorlash va tanlashda oquvchilar uchun eng qulaylarini tanlashga erishish;
oquvchilarning organganlarini turli usullar(ogzaki, amaliy bajarib, chizma, slaydlar korinishida, maruza, referat, loyihalar shaklida va h.k.)dan foydalanib bayon etishlariga imkon yaratish;
darsda pedagogik vaziyatni yaratish, topshiriqni bajarishda har bir oquvchining mustaqilligi, tashabbuskorligi, zukkoligini namoyon etishga undash;
oquvchilarning tabiiy ravishda oz fikrlarini samimiy ifoda etishga erishish va h.k.
Professor Y.V. Bondarskaya fikricha, shaxsga yonaltirilgan talimni tashkil etishda quyidagi talablarni hisobga olish lozim: dialoglilik, ijodiy faollik, individual rivojlanishni qollab quvvatlash, unga yonaltirish, shaxsiy qarorlar qabul qilishda erkinlikni yaratish, mazmunni tanlash va bayon etishda erkinlik, ijodiy yondashuvga etibor qaratish va h.k/[38].
Yuqoridagi talablardan kelib chiqib, shaxsga yonaltirilgan talim texnologiyalariga quyidagilarni kiritish mumkin:
hamkorlikda oqitish texnologiyasi;
Oyinli texnologiyalar;
Muammoli talim texnologiyasi;
SH.A.Amonashvilining inson-shaxs texnologiyasi;
dasturlashtirilgan oqitish;
modulli talim texnologiyasi;
ozini-ozi rivojlantirish texnologiyasi (Celevko G.K) [81].
Hamkorlikda oqitish texnologiyasi oquv jarayonida talabalarning jamoada, kichik guruh va juftlikda bilimlarni birgalikda ozlashtirishlari, ozaro rivojlanishlari, pedagog-talaba(lar) munosabatining hamkorlikda tashkil etilishini ifodalovchi talim bolib, uning asosiy goyasi oquv topshiriqlarini jamoada, kichik guruhlarda yoki juftlikda birgalikda, ozaro hamkorlikda bajarish sanaladi. Shuningdek, bu texnologiyaning asosiy goyasi biror bir topshiriqni birgalikda bajarish emas, balki hamkorlikda oqish, organish, hisoblanadi. Hamkorlikda oqitish oquvchida ongli intizomni tarbiyalaydi, oz muvaffaqiyatini guruh muvaffaqiyati deb bilishga, topshiriqlarni hamguruhlari bilan puxta ozlashtirishga, ortoqlariga hamkor bolib, ozaro yordam uyushtirishga va nihoyat sitqidildan aqliy mehnat bilan shugullanishiga zamin tayyorlab, oz safdoshlarini hamjihatlikda, hamkorlikda ishlashga davat etishga orgatadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
