Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘zbеkiston rеspublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

O‘quv rejadagi tartib raqami: 3.10 
 
 
Ajratilgan soat: 144 
 
Toshkent 2021 

---

Tuzuvchila:
2- Respublika
tibbiyot kolleji Farmakognoziya va botanika asoslari 
modul
o‘qituvchi lari
N.A Muxamedova
E.B Axmedova
 
 
Taqrizchilar:
Toshkent Farmasevtikainstituti 
“Farmakognoziya” kafedrasi
dotsenti M.A.Xodjaeva
Toshkent Farmasevtikainstituti 
“Farmakognoziya” kafedrasi
 
dotsent
 
D.Q.Po‘latova
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

1.
 
O‘quv dasturiga qo‘yiladigan talablar 
O‘quv
dasturinnig nomi
Farmakognoziya va botanika asoslari 
Ajratiladigan soat
144 
Mavzular soni
12 
 
Dasturning 
maqsadi
O‘quv chi larda dorivor o‘simliklar va 
ulardan tayyorlanadigan dorivor maxsulotlarni, ayrim hayvonlardan 
olinadigan dorivor mahsulotlarni, geografik tarqalishi – yovvoyi holda 
o‘sadigan va madaniy holda o‘stiriladigan joylari, uning asosiy morfologik 
belgilari bo‘yicha bilim va ko‘nikma larni shakllantirish; 
O‘zlashtirish
(o‘qitish ) 
natijalari
Farmakognoziya va botanika asoslari moduli haqida tushuncha. 
Uning rivojlanish tarixi vazifalari va ahamiyati.
 
Dorivoro‘simliklarni botanik tuzilishiga qarab o‘rganish
; 
Dorivoro‘simliklarni o‘stirish, mahsulotlarini tayyorlashni tashkil qilish, 
yig‘ish, quritish va standart holatiga keltirish. Ularni joylashtirish, 
markirovkalash, saqlash. Ombor zarar kunandalari va ularga qarshi kurash 
choralari
; 
Me’yoriy xujjatlar. Dorivor o‘simlik mahsulotlarini tahlil qilish 
usullari. 
Tarkibida polisaxaridlar bo‘lgan dorivor o‘simliklar va mahsulotlar; 
Tarkibida vitamin bo‘lgano‘simliklar va mahsulotlar; 
Tarkibida lipidlar bo‘lgan dorivor o‘simliklar va mahsulotlar; 
Tarkibida terpenoidlar, alkaloid va glikozidlar bo‘lgan dorivor 
o‘simliklar va mahsulotlar; 
Tarkibida monoterpenglikozidini bo‘lgan dorivor o‘simliklar va mahsulotlar; 
Kardiotonik ta’sirga ega bo‘lgan tarkibida yurak glikozidi bo‘lgan 
dorivor o‘simliklar va mahsulotlar; 
Triterpen va steroid birikmalardan tashkil topgan tarkibida saponinlar
bo‘lgan dorivor o‘simliklar va mahsulotlar; 
Fenolar ,ularning xosilaari va glikozidlarini saqlovchi dorivor 
o‘simliklar va mahsulotlar; 
Tarkibida antrasen xosilalari va ularning glikozidlari ,flavonoidlar, 
kumarinlar va ularing xosilalari, xramon xosilalari, oshlovchi 
moddalar bo‘lgan dorivor o‘simliklar va mahsulotlar; 
To‘liq o‘rganilmagan va turli gurux biologik faol moddalar saqlovchi
dorivor o‘simliklar va mahsulotlar; 
Dorivor o‘simliklarni ng maydalangan ( qirqilgan ) mahsulotlarini 
tahlil qilish. 
Hayvonlardan olinadigan dorivor mahsulotlar; 
Aniqlovchi kalit yordamida turli morfologik guruhga kiradigan 
noma’lum dorivor o‘simlik mahsulotlarini aniqlash; 
Makroskopik tahlil o‘tkazish; 
O‘t, yer ustki qism makroskopik tahlil o‘tkazish; 
Po‘stloqda makroskopik tahlil o‘tkazish; 
Bargda makroskopik tahlil o‘tkazish; 
Mevada makroskopik tahlil o‘tkazish; 
Urug‘da makroskopik tahlil o‘tkazish; 
Ildiz, ildizpoya va tuganakda makroskopik tahlil o‘tkazish; 
Gullar maxsulotlarini makroskopik tahlil o‘tkazish; 
Mikroskop bilan ishlash; 
Mikropreparat tayyorlash; 
Mikrokimyoviy reaksiyalar o‘tkazish; 
Mahsulotni mikroskopda tekshirishga tayyorgarlik; 

---

Mahsulotni qabul qilish; 
Tahlil uchun namuna olish; 
Tahlil uchun o‘rtacha namuna olish; 
Dorivor mahsulotda aralashmalarni aniqlash; 
Dorivor o‘simlik xom-ashyosining ombor zararkunandalari bilan 
zararlanganlik darajasini aniqlash; 
Yurak glikozidlariga rangli sifat reaksiyalar o‘tkazish; 
Saponinlarga reaksiyalar o‘tkazish; 
Finolaglikozidilarga reaksiya o‘tkazish; 
Antrasen unumlarigasifat reaksiyalar o‘tkazish; 
Flavonoidlargasifat reaksiyalar o‘tkazish; 
Oshlovchi moddalarga sifat reaksiyasini o‘tkazish; 
Alkaloidlarga sifat reaksiyalar o‘tkazish; 
Shillik moddalariga sifat reaksiyalar o‘tkazish; 
Yog‘larga sifat reaksiyalar o‘tkazish; 
Efir moylarini sifat tahlilini o‘tkazish
Bilim
Farmakognoziya so‘zining mazmuni va kelib chiqish tarixini; 
Tibbiyot modullari bilan bog‘liq ligini; 
Farmakognoziyani farmasevtlarni o‘rganishi zarurligini; 
Farmakognoziyani rivojlanishiga hissa qo‘shgan chet el va Vatanimiz 
olimlarini, farmakognoziyani farmasevt uchun qanday ahamiyati borligini, 
hozirgi davrdagi asosiy vazifalarini o‘rganish.