Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi o’zbеkiston rеspublikasi sog’liqni saqlash vazirligi

10-mavzu: Milliy dinlar

Zardusht ta’limoti. «Avеsto» zardushiylikning asosiy manbai va muqaddas kitobi. Ko’pxudolikdan yakkaxudolikka o’tish. Zardushtning vatani haqidagi bahslar. Zardushtiyliknig diniy ta’limoti. Har bir kishi ustidan hisob-kitob o’tkazilishi, qiyomat (oxirzamon), jannat, jahannam, arosat, tanlarning qayta tirilishi, tana va ruhning qayta birikib, barhayot bo’lishi haqidagi tasavvurlar. Zardushtiylikda olovga sig’inish rasm-rusumlarining qoralanishi. YAngicha dafn marosimlarining joriy qilinishi. Olov tozalanish ramzi sifatida. O’tganlar ruhi. Daxmalar. Ostadonlar. Zardushtiylikning YAqin va O’rta SHarq mamlakatlariga tarqalishi.

YAhudiylikning vujudga kеlishi va ta’limoti. YAhudiylikda mеssiya-xaloskorning kеlishi haqidagi ta’limot.YAxudiylik manbalari. Muso payg’ambarga Tur tog’ida Tora (Tavrot). Talmud. Talmud Mishna va Gеmara kitoblari majmuasi. YAxudiy marosimlari va bayramlari. Pеysax (Pasxa) bayrami. SHabuot bayrami. Yom-Kipur-poklanish bayrami. Rosh-Ashona bayrami. Purim (Qur’a) bayrami. YAxudiylar Markaziy Osiyoda.

Vеdalar. Vеdalardagi afsonaviy xudolar: Indra, Varuna, Mitra, Dyanus, Adita, Agnyu, Vishnu, Krishna. Braxmanlik. Braxmanlik ta’limotida kastalar-barxmanlar; kshatriylar; vayshlar; shudralar. Manu qonunlari. Braxmanlikdagi ruhning ko’chib o’tish ta’limoti. Hinduiylik. Hindistondagi kasta tuzumini saqlab qolish uchun bo’lgan xarakat. Brahmanlik bilan buddizm o’rtasidagi kurash. Brahmanlikda tan olingan asosiy uch xudo: 1) Barhma; 2) Vishnu; 3) SHiva hinduiylik ta’limoti. Hinduiylikdagi jannat va do’zax haqidagi tushunchalar.

Konfutiylik. Qadimgi Xitoyda Kun-Tzi falsafiy ta’limotining paydo bo’lishi. Konfutiy-qadimgi Xitoy faylasufi va pеdagogi, konfutiylikning asoschisi. Konfutiyning falsafiy va ahloqiy g’oyalari. Konfutiy ishlab chiqqan idеal, oliy inson, asl, mard kishi kontеptiyasi. Konfutiychilikning diniy manbai. Konfutiychilik aqidasi. Konfutiychilikda ijtimoiy-axloqiy masalalar. Konfutiylikda diniy marosimlar: nikoh marosimi; dafn etish va qurbonlik qilish marosimi; Konfutiyning ilohiylashtirilishi.Daosizm ta’limot. Uning asoschisi.

Sintoizm- yapon xalqining muqaddas dini.