Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Kimlar orqali yuqishi mumkin?

1. 
   Gomo va biseksuallar (o‘z jinsi va boshqa jinsdagilar bilan jinsiy aloqa qiluvchilar).
   
2. 
   Fohishalar.
   
3. 
   Giyohvandlar.
   
4. 
   Virus bilan zararlangan donorlar
   

Virus quyidagi hollarda boshqalarga yuqmaydi:

• 
  qo‘l berib ko‘rishganda, o‘pishganda, quchoqlab ko‘rishganda;
  
• 
  yo‘talganda va aksirganda;
  
• 
  umumiy telefondan foydalanganda;
  
• 
  shifoxonadagi bemorni borib ko‘rganda;
  
• 
  hashoratlar chaqqanda;
  
• 
  umumiy hojatxonadan foydalanganda;
  
• 
  umumiy idish-tovoqdan birga ovqatlanganda;
  
• 
  hovuzda birga cho‘milganda;
  
• 
  ter va ko‘z yoshi orqali;
  
• 
  ichki va ust kiyimlar orqali.
  

Virusdan saqlanish uchun:

1. 
   SHaxsiy shprits va ignadan foydalanish
   
2. 
   Jinsiy hamroh doimiy bo‘lishi
   
3. 
   Tasodifiy jinsiy aloqalardan saqlanish
   
4. 
   Quyiladigan donor qoni doimo OIVga tekshirilgan bo‘lishi shart.
   

Organizmga kirgan OITS limfatsitlarning funksional faolligini pasaytirib, limfapeniya va immun tizimi tanqisligiga olib keladi. Kasallik boshlanganda bemorning tinkasi qurib, kechasi terlaydi, juda ozib ketadi, isitmalaydi va turli kasallik alomatlari paydo bo‘ladi.
OITS bilan og‘rigan bemorlarning teri va shilliq qavatlarida ham o‘ziga xos klinik belgilar namoyon bo‘ladi. Toshmalar bosh, yuz, bo‘yin, og‘iz hamda jinsiy a’zolarga toshadi va qisqa vaqt ichida butun badanga tarqalgan holda limfatik tugunlar va butun ichki a’zolar zararlanadi.
OITSda terining yiringli kasalliklari klinik jihatdan og‘ir kechuvchi follikulitlar, stafilakokkli absess, furunkul, ektima, piomiazit,ssellyulit, impetiko va surunkali piodermiyalar ko‘rinishida namoyon bo‘ladi.
Ba’zan immun sistemasining funksional faoliyati haddan tashqari pasayib ketganda tarqoq holda joylashgan, qichiydigan ekzematoz follikulyar pufakchalarni kuzatish mumkin.
Bemorni davolash uchun OITS virusiga, o‘sma va yuqumli kasalliklarga qarshi preparatlar, immunomodulyatorlar qo‘llaniladi. Virusga qarshi asosan azidotimidin, dideoksinozin, interferon kabi dorilar ishlatiladi. Bu dorilar qayta transkriptaza faoliyatini to‘sadi. Bunda bemorning holati vaqtinchalik yaxshilanadi, ammo u to‘liq sog‘ayib ketmaydi, chunki virusning ma’lum bir miqdori organizm hujayralarida saqlanib qoladi.
Infeksiya yuqqan dastlabki davrlarda odam o‘zini sog‘lom his etishi mumkin. Bunday holat hech qanday alomatlarsiz 8-10 yilgacha cho‘zilishi mumkin. Bu davrda odam sog‘lomdek ko‘rinsa ham, o‘zi bilmagan holda, kasallik virusini boshqalarga yuqtirish havfi yuqori bo‘ladi.
Axloqiy poklik jinsiy yo‘l orqali yuqishi mumkin bo‘lgan har qanday kasallikdan muhofaza qiladi. Qolaversa, tibbiy muolajalar vaqtida bir marotabalik ishlatiladigan shprits va ignalardan foydalanish, o‘zgalarning soqol va tirnoq olish asboblari, tish cho‘tkasi, tatuirovka, pirsing ignalaridan foydalanmaslik, ichkilikbozlik va giyohvandlik kabi illatlardan voz kechish, vaqti-vaqti bilan tibbiy ko‘rikdan o‘tib turish orqali o‘zimizni himoya qilamiz. SHuningdek, ushbu kasallik va OIV yaxshi sterillanmagan tibbiy va sartaroshxona asboblari orqali ham yuqishi mumkin. Har bir inson o‘z salomatligi uchun o‘zi mas’ul. SHu sababli tibbiy muolajalar olish va go‘zallik saloni xodimlari hamda kosmetolog xizmatidan foydalanishda asboblarning sterillanish tartib-qoidalari haqida so‘rab-surishtirishimiz lozim. Zero, sog‘ligimiz qimmatli boyligimizdir.