Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti tillar kafedrasi

Nutq faoliyati


Monologik Dialogik

bir kishining mulohazalariga qarshi muloqot qiluvchi shaxslar bilan goh

savollarsiz va javo bsiz yuzaga tinglovchi, goh so‘zlovchi bo‘lib chiqadi,suhbatdoshi tomonidan turadi.
bo‘linmaydi.

Aniq nutq tuza olish uchun quyidagi qoidalarga rioya qilish zarur:

Fikriy noaniqliklar quyidagi hollarda uchraydi:

Nutqning mantiqiyligi to‘g‘rilik va aniqlik bilan chambarchas bog‘liq. Nutqning mantiqiyligini quyidagi qoidalar ta’minlab beradi.

Mantiqiy nutq tafakkur bilan bog‘liq. Shuning uchun ham mantiqiy nutqda eng avvalo so‘z mazmuniga katta e’tibor beriladi.

Madaniy nutqning muhim fazilatlaridan biri-nutqning o‘rinliligidir. O‘rinlilik o‘z ichiga quyidagi me’yorlarni oladi.
Leksik-grammatik tomondan shevaga xos so‘z va shakllarning, ibora va so‘z birikmalarining ishlatilishi.
3. O‘rinsiz qo‘llangan chet so‘z va so‘z birikmalari (varvarizmlar).
4. Jargonlar
5. Vulgarizmlar.
6. Nutqda ortiqcha takrorlanadigan bekorchi-parazit so‘zlar.
7. Kanselyarizmlar.


















«VENN» DIAGRAMMASI

«Nima uchun?» sxemasini tuzish



Muammo:

TESTLAR
I - VARIANT
1. O‘zbek tilining sohada qo’llanishi fani nimani o‘rgatadi? (Mukammal javobni toping)
A) to‘g‘ri nutq tuzishni o‘rgatadi;
B) chiroyli nutq tuzish yo‘llarini o‘rgatadi;
*S) chiroyli nutq tuzishning qonuniyatlarini, sirlarini, til, til mе’yori, nutq, nutqning sifatlari, nutqiy uslublar, kamchilik va xatolari, nutqiy asarlarning ko‘rinishlari, nutqiy talaffuzga doir muammolarni o‘rgatadi;
D) nutq tuzish qonunlari, nutq, nutq uslublari, talaffuzga doir muammolar yuzasidan bahs yuritadi.