Genesologik reja tadqiqot haqiqatining mustaqilligi bilan tavsiflanadi, bunda inson haqiqatining haqiqiy akmeologik tomoni, avvalo, ushbu fanga xos bo‘lgan usullar bilan ko‘rib chiqiladi. Amaliyotda akmeologiya o‘z texnologiyalari va o‘zini rivojlantirish hamda o‘zini takomillashtirish usullaridan foydalanadi.
Aksiologik reja shaxsiyatning asosiy qadriyatlarini ifodalaydi. Akmeologik nuqtai nazardan, zamonaviy postindustrial va axborotlashgan jamiyatda inson hayotining maqsadlaridan biri, bu uning shaxsiy va kasbiy rivojlanishdagi cho‘qqilarni zabt etish, ushbu rivojlanishni insonparvarlashtirishdir.
Metodologik reja akmeologiyaning yangi mustaqil fan sifatida maqomini aks ettiradi, integral va fanlararo, shaklan murakkab va bilimlarni tashkillashtirish yo‘lida tizimli hisoblanadi.
Akmeologiyaning boshqa jihatlariga kulturologik, axloqiy, gerontologik, estetik va sinergetik kiradi.
Uslubiy muammolarni hal qilishga qaratilgan o‘tkazilgan akmeologik tadqiqotlarda akmeologiyada kamida uchta ilmiy va uslubiy yo‘nalishlar mavjudligi isbotlandi:
• tabiatshunoslik;
• ijtimoiy va gumanitar;
• texnologik.
Tabiiy ilmiy yo‘nalish empirik akmeologik faktlar va munosabatlar, klassik tabiatshunoslikka xos bo‘lgan intizomiy standartlarda tasvirlangan va talqin qilinganligi bilan ifodalanadi, chunki akmeologiya, unga nisbatan umumiy psixologiya singari, asosan aniq ob’ektlar bilan o‘zaro aloqada bo‘ladi.
Akmeologiyada ijtimoiy va gumanitar yo‘nalish yanada xilma-xil namoyon bo‘ladi. U turli xil ontologik belgilashlarga ega, ammo asosiy narsa shaxsiy va ijtimoiy manfaatlarning uyg‘un kombinatsiyasi bilan shaxsning izchil rivojlanishi bilan bog‘liq.
Texnologik yo‘nalish tizim muhandisligi, axborot nazariyasi va prakselogiya bilan bog‘liq holda hamda amaliy yo‘naltirilgan. Akmeologiya insonni o‘rganish majmuasi haqidagi fan sifatida boshqa fanlar bilan turli xil sub’ektlararo aloqalarga ega bo‘lib, unga akmeologik muammolarni hal qilishda, akmeologik qonunlarni aniqlashda yordam beradi. Akmeologiyaning fanlararo aloqalari rivojlanish predmetining balandligi va ahamiyati jihatidan mazmuni va yo‘nalishi, mavzuning mohiyati va kengligi, uning qiymat yo‘nalishlari, ob’ektning ontologik holati, ilmiy va amaliy vazifalari bilan farq qiladi.
Akmeologiya insoniyat ilmiy majmuasining bir qismi bo‘lgan fanlar bilan yaqin fanlararo aloqada. Akmeologiya u еrda taniqli o‘rinni egallaydi va amaliy bilimlarning texnologik standartlari orqali namoyon bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |