Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi Mirzo Ulug’bek nomidagi O’zbekiston Milliy Universiteti Mexanika – matematika fakulteti Amaliy matematika va informatika yo’nalishi “Programmalash va taqmoq texnologiyalari” kafedrasi

II BOB. Berilganlar bazasini tashkil qilish va uni boshqarish tizimi 

2.1. Berilganlar bazasi tashkil qilish 

Berilganlar  bazasi-bu  o’zaro  bog’langan  va  tartiblangan  ma’lumotlar 

majmui bo’lib, u ko’rilayotgan ob’yektlarning xususiyatini, holatini va ob’yektlar 

o’rtasidagi  munosabatni  ma’lum  sohada  tavsiflaydi.Darhaqiqat    hozirgi  kunda 

inson  hayotida  berilganlar  bazasida  kerakli  axborotlarni  saqlash  va  undan 

foydalanish  juda  muhim  rol  o’ynaydi.  Sababi:jamiyat  taraqqiyotining  qaysi 

jabhasiga 

nazar 

solmaylik 

o’zimizga 

kerakli 

ma’lumotlarni 

olish 

uchun,albatta,berilganlar  bazasiga  murojaat  qilishga  majbur  bo’lamiz.  Demak, 

berilganlar bazasini tashkil qilish axborot almashuv texnologiyasining eng dolzarb 

hal  qilinadigan  muammolaridan  biriga  aylanib  borayotgani  davr  taqazosi.Shuni 

qayd qilish lozimki, berilganlar bazasini yaratishda ikkita muhim shartni hisobga 

olish zarur: 

Birinchidan,  ma’lumotlar  turi,  ko’rinishi,  ularni  qo’llaydigan  dasturlarga 

bog’liq  bo’lmasligi  lozim,  ya’ni  MBga  yangi  ma’lumotlarni  kiritganda  yoki 

ma’lumotlar turini o’zgartirganda ,dasturlarni o’zgartirish talab etilmasligi lozim. 

Ikkinchidan, berilganlar bazasidagi kerakli ma’lumotni bilish yoki izlash uchun 

biror dastur tuzishga hojat qolmasin. 

Shuning  uchun  ham  MBni  tashkil  etishda  ma’lum  qonun  va  qoidalarga  amal 

qilish lozim.