Oliy va oʻrta maxsus ta’lim

3-mavzu. Menejmentning nazariy asoslari

№	Atamaning oʻzbek tilidagi nomi	Atamaning rus tilidagi nomi	Atamaning ingliz tilidagi nomi	Atamaning oʻzbek tilidagi izohi
1	Maqsad	Цель	The goal	muddao, murod, ya'ni u yoki bu niyatga erishmoq uchun koʻzda tutilgan mushtarak orzu
2	Funksiya	Функция	Function	biror kimsa yoki narsaning ish, faoliyat doirasi, vazifasi degan ma'nolarni bildiradi
3	Vazifa	Задача	Duty	amalga oshirilishi, hal qilinishi lozim boʻlgan masala, oʻrganilishi lozim boʻlgan, koʻzda tutilgan maqsad, yoki biror-bir topshiriq, xizmat, yumush, xizmat lavozimi, mansab, amal demakdir
4	Boshqaruv funktsiyasi	Управленческий функция	Function of Management	u yoki bu ob'ektni boshqarishga oid aniq vazifalarni hal etishga qaratilgan bir turdagi ishlar majmui
	Tashkil qilish	Организоват	Organizing	boshqaruv ob'ekti doirasida barcha boshqariluvchi va boshqaruvchi jarayonlarning uyushqoqligini ta'minlash
6	Usul	Mетод	Method	tadqiqot qilish yoki ta'sir koʻrsatish usulidir. Tadqiqot qilish nuqtai nazaridan uslub deganda boshqaruv ob'ektini oʻrganish jarayonida qoʻllaniladigan usullar, ya'ni: sistema (tizim)li yondoshuv; kompleks
				yondoshuv; tarkibiy yondoshuv; integratsion yondoshuv; modellashtirish; iqtisodiy-matematik yondoshuv; kuzatish; eksperiment; sotsiologik kuzatuv kabi tahlilning ilmiy usullari tushuniladi. Ta'sir koʻrsatish nuqtai nazardan esa usul deganda boshqarish funktsiyalarini amalga oshirish uchun boshqaruv ob'ektiga ta'sir oʻtkazish usullari tushuniladi. Bunday usullarga quyidagilar kiradi: funktsional tizimosti ob'ektlarini boshqarish usuli; boshqarish funktsiyalarini bajarish usullari; boshqaruv qarorlarini qabul qilish usullari.
7	Boshqaruv usullari	Методы управление	Management methods	xodimlarga va umuman ishlab chiqarish jamoalariga ta'sir koʻrsatish usullari boʻlib, bu usullar qoʻyilgan maqsadlarga erishish jarayonida mazkur xodimlar va jamoalarning faoliyatini uygʻunlashtirish
8	Tashkiliy- ma'muriy usullar	Организационные и административные методы	Organizational and administrative methods	boshqaruv organlarining oʻzaro aloqada ishlashini, boshqaruv munosabatlarini aks ettirib,
				boshqariluvchi ob'ektlarga ma'muriy ta'sir koʻrsatishning butun mexanizmini ifodalaydi
9	Boshqarishning iqtisodiy usullari	Экономические методы управление	Economic methods of management	iqtisodiy manfaatlarni samarali boshqarish va ulardan foydalanishga asoslanadigan usullar
10	Talab	Спрос	Demand	ehtiyojning pul qbilan qondirilgan qismi

4-mavzu. _

№	Atamaning oʻzbek tilidagi nomi	Atamaning rus tilidagi nomi	Atamaning ingliz tilidagi nomi	Atamaning oʻzbek tilidagi izohi
1	Tuzilma	Структура	Structure	lotincha soʻz boʻlib, narsalar tarkibiy qismlarining oʻzaro bogʻliq, ravishda joylashishi, tuzilishini bildiradi
2	Boshqaruv tuzilmasi	Cтруктура управления	Management structure	boshqaruv maqsadlarini amalga oshiruvchi va funktsiyalarni bajaruvchi bir- biri bilan bogʻlangan turli boshqaruv organlari va boʻgʻinlarining majmui
3	Boshqarish boʻgʻini	Блок управления	Management unit	boshqarishning ayrim yoki qator funktsiyalarini bajaruvchi mustaqil strukturasi boʻlimlaridir
4	Chiziqli rasmiy aloqa	Линейный официальный контакт	Linear official сontact	rahbarlik toʻlaqonli boʻlib, quyi organ quyi faoliyatga doir barcha masalalarga daxldor boʻladi
	Konglomerat	Конгломерат	Conglomerate	Turli strukturalarni birgalikda qoʻshib olib borilishini anglatadi. Bunday strukturani yirik korporatsiyalarda, ya'ni chiziqli, funktsional, dasturli maqsadli strukturalarning birgalikda amal qilishida koʻrish mumkin
6	Korxona	Предприятие	Enterprise	yuridik shaxs huquqlariga ega boʻlgan xoʻjalik sub'ekti boʻlib, oʻziga tegishli yoki toʻliq xoʻjalik hisobidagi mulkdan foydalanish asosida
				mahsulot ishlab chiqaradi, sotadi yoki almashadi, ishlar bajaradi, xizmatlar koʻrsatadi
7	Firma	Фирма	Firm	Korxonadan farqli oʻlaroq, ishlab chiqarish va noishlab chiqarish sohalarida turli- tuman tadbirkorlik faoliyatini bildiradi. Bunday nomni sanoat korxonasi, davolash muassasasi uchun ham, qurilish tresti va vositachilik tashkiloti uchun ham, savdo va konsullik faoliyati uchun ham, xodimlar tayyorlash va malakasini oshirish, sayyohlik va boshqa tashkilotlar uchun ham nisbatan ishlatish mumkin
8	Lizing firmalar	Лизинговые компании	Leasing companies	Salohiyati qudratli xoʻjalik tizimi yetarlicha moliyaviy vositalari boʻlmagan boshqa bir korxonaga mashina- uskunalar va boshqa mulklarni shartnoma asosida muayyan muddatga berib turadi. Muddat tugagandan soʻng ijarachi bu mulkni qoldiq qiymati boʻyicha sotib olish huquqiga ega boʻluvchi firmalar
9	Konsalting firmalar	Консалтинговые фирмы	Consulting firms	ishlab chiqarishning turli muammolari yuzasidan maslahatlar beradi, loyihalash bilan shugʻullanadi, xoʻjalik yuritishning yangi shakllariga oʻtish, boshqaruv tizimlarini takomillashtirish va shunga oʻxshash faoliyat turlariga koʻmaklashuvchi firmalar
10	Venchur firmalari	Фирмы венчурного капитала	Venture capital firms	kichik biznesning bir turi boʻlib: ilmiy-muhandislik ishlari; yangi texnika, texnologiya, tovar namunalarini yaratish; tijorat ishini tashkil etish usullarini ishlab chiqish va amaliyotga joriy etish; yirik firmalar va davlat ijara kontrakti buyurtmalarini bajarish; ishlab chiqarishni boshqarish bilan shugʻullanadi