Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Raketkaning ochiq tomoni bilan yuqoridan zarba berish. 
Sport badmintonida volanni raqib tomoniga imkon qadar tez va qiya 
traektoriyadan yuborish juda ham muhim, chunki bunda volan raqib tomonidan 
tezroq maydon yuzasiga tegadi. Shuning uchun pasayotgan volanga aniq va tez 
yetib borishga va yuqoridan zarba berishga harakat qiling. Bu zarba bir nechta 
turda bo‘lishi mumkin: yuqori traektoriyadan zarba, to‘rga qarata qisqartirilgan 
smesh va bu ko‘rsatilgan zarbalarning bir tur sifatida ort chiziqqa berilgan yassi 
yarim “smesh” zarbasi.
Birinchi to‘rt zarbalarning boshlang‘ich fazalari bir xildir, u to‘g‘ri 
texnikaning ko‘rsatgichi bo‘lib, raqibga siz qanday zarba bermoqchi ekanligingizni 
topishga 
xalaqit 
beradi. 
Raqibning 
javob 
beruvchi 
zarbasi 
yuqoriga 
yo‘naltirilganligini aniqlagan holda sportchi orqaga qaytadi va volanni diqqat bilan 
kuzatadi. To‘rga qarata chap yoni bilan holatni egallaydi. Chap qo‘l yaxshiroq 
koordinatsiya uchun yuqoriga ko‘tarilgan, oyoqlar biroz buklangan, o‘ng yelka 
orqaga va biroz pastga qaratilgan. Qo‘lini uzoqdan ko‘tarib, o‘ng oyoqqa tayanib 
badmintonchi bir paytning o‘zida zarba qilishga harakat qiladi. Og‘irlik markazi 
oldinga ko‘chiriladi, o‘ng yelka ham oldinga ketadi va bunda tirsakda buklangan 
raketka ham oldinga harakatlandi. Badmintonchi harakatlari yetarli darajada aniq 
va keskin yumshoq, hech qanday ortiqcha keskinlik yo‘q. Zarba berish vaqtida 
badmintonchining tanasi jonli, energiya butun tanadan yuqoriga va qo‘l orqali 
raketkaga, keyin esa raketka orqali volanga zarbaga o‘tkaziladi. Badmintonchi 
oldinga intiladi va muvozanatni yo‘qotmaslik uchun maydon markaziga o‘ng oyoq 
bilan qadam tashlaydi, u o‘z oldidagi volanga zarba berib, qo‘lini ishga soladi. 
Zarba yakunlangan, raketka inersiya bilan pastga, chap oyoqqa harakatlanadi. 
Yuqoridan pastga o‘ngdan beriladigan to‘g‘ri zarba (smesh):
– bosh 
ustidan hamda o‘ngdan tepadan hamda bosh orqasidan chapdan beriladigan pastga 
qaratilgan to‘g‘ri zarbalar badmintonda eng samarali hujum zarbalaridir. Volanga 
zarba eng yuqori nuqtada beriladi yoki shu nuqtaga yaqin joydan beriladi. Bu 
zarbada izchil ketma-ketlikda tana, oyoq, qo‘l ishtirok etishi lozim. Zarba berganda 

---

280 
qo‘lto‘liqto‘g‘rilanadi, tirsakesa keskin bukilgan holda zarba fazasini oxirlab, 
yakunlovchi harakatni bajaradi. O‘yinchi bu zarbani o‘z maydonining turli 
qismlaridan bajaradi hamda raqib maydonining har qanday joyiga volanni 
yo‘naltiradi. Ammo eng yaxshisi volanni yon chiziqlarga yoki raqibni ishchi 
yelkasiga qarata yuborishdir. Tepadan pastga o‘ngdan berilgan to‘g‘ri zarba doimo 
hujumkor zarba hisoblanadi. Chunki bu zarba tufayli volan raqib tomoniga eng 
yuqori tezlikda uchib boradi va uni qaytarish juda murakkabdir.