Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Qisqartirilgan zarbalar
: volan zarbadan so‘ng to‘r ustidan uchib o‘tib 
podachaning old chizig‘i, old hudud maydonida pastga tushgan zarba qisqartirilgan 
zarba deb ataladi. Bu zarbani raqibni to‘rni oldiga yaqinlashtirish maqsadida yoki 
raqib ort chiziqqa yaqin bo‘lganda ochko yutib olish uchun qo‘llaydilar. 
Qisqartirilgan zarba to‘ryonida kuch siz o‘yin ko‘rsatayotgan harakati sust bo‘lgan 
raqibga qarshi aksariyat hollarda qo‘llaniladi. Bu zarba bilan raqib to‘rning oldiga 
olib kelinadi, keyin esa, yuqori-uzoq zarba bilan ort chiziqqa zarba beriladi. 
Zarba ikki usul bilan bajarilidi. 
Birinchi uslubda, raketka katta tezlik bilan 
uchib kelayotgan volanga oddiygina qarshi qo‘yiladi. Bunda qo‘l biroz 
taranglashadi, raketkaning ramkasi esa uchib kelayotgan volanga nisbatan o‘yinchi 
uchishning bermoqchi bo‘lgan traektoriyasiga muvofiq tarzda buriladi. Qo‘l 
go‘yoki volanni kuzatgan holda tirsakda asta-sekin to‘g‘rilanadi. Ikkinchi uslub, 
baland uchayotgan volanga zarba berishda qo‘llaniladi. Bunda raqib ort chiziqqa 
yaqin joylashgan bo‘ladi. Bu zarbada raketka sinishni bajarish kabi 
harakatlantiriladi, ammo zarbaning o‘zi kuchsizroq bo‘ladi. Bu harakat raqibni 
adashtiradi va u odatda, yugurib bunday volanga javoban zarba berishga 
ulgurmaydi. 
Ort chiziqdan beriladigan qisqartirilgan zarbani qo‘l harakati bilan amalga 
oshiradilar. Bu zarba bajarilishiga kutilmaganlik unsurini kiritadi hamda raqibni 
qiyin ahvolga qo‘yadi. 

---

277 
“Smesh” va yarim “smesh”: 
bu hujum zarbalaridan eng samaralisi bo‘lib 
ham tayanch, ham tayanch siz holda bajariladi. Zarba fazasining boshlang‘ich 
qismi tezlik oshgani sari bajariladi. Keyin esa, o‘ng yelkaning oldiga harakati 
hamda qo‘lni katta tezlikda bukishva ichkariga aylantirish bilan bajariladi. Bunda 
tirsakva qo‘l qismi bo‘g‘imlari bukilganida yelka orqa-tepaga bo‘lgan yo‘nalishda 
qisqa harakatni bajaradi. Umuman olganda, “smeshni bajarishdagizarba harakati 
qamchi bilan zarba berishni eslatadi.