Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

 
2. Badminton o‘yin qoidalari. 
 
Qur’a tashlash. 
Match boshlanishidan oldin qur’a tashlash olib boriladi: 
qur’a tashlashda yutib olgan tomon to‘p uzatishni yoki qabul qilishni tanlaydi va 
shu bilan birga, kort maydonining u yoki bu tomonida o‘yinni boshlashni tanlaydi. 
Qur’a tashlashda yutqazgan tomon bundan so‘ng qolgan tanlovni amalga oshiradi. 
Match boshlanishidan oldin ishtirokchilarga badanni qizdirib olishi uchun 2 daqiqa 
vaqt beriladi.
Hisob.
Match 3 geymdan iborat bo‘ladi va 2 ta geymda g‘alaba qozongunga 
qadar o‘tkaziladi. Birinchi bo‘lib 21 ochkoni qo‘lga kiritgan tomon geymni yutadi. 
Hisob “20-20” bo‘lganida, 2 ochko farqqa ega bo‘lgan birinchi tomon geymda 
g‘olib hisoblanadi. Hisob “29-29” bo‘lganida, 30 ochkoni yutgan tomon geymni 
yutadi. Geymni yutgan tomon keyingi geymda birinchi bo‘lib to‘p uzatishni 
amalga oshiradi.
Oraliq masofalar va uchrashuvning yakunini o‘zgartirish. 
Hisob 11 
ochkoga yetib kelganida o‘yinchilar uchun 60 soniya tanaffus beriladi. Oraliq 
masofa (ya’ni, 2 daqiqalik tanaffus) har bir partiya o‘rtasida beriladi. 3 partiyada 
hisob 11 bo‘lganida, o‘yinchilar maydondagi o‘rinlari bilan almashadi. 
Tomonlar almashinuvi. 
O‘yinchilar quyidagi holatda tomonlarini 
almashtirishlari lozim: birinchi geym tugagandan so‘ng, 3 geym boshlanishidan 
oldin (agar, u kerak bo‘lsa) va 3 geymda, qachonki, tomonlardan biri 11 ochko 
to‘plagan bo‘lsa. 
To‘p uzatish. 
To‘g‘ri to‘p uzatilganda: biron-bir taraf to‘p uzatishni 
bajarilishida haddan ziyod ushlab qolmasligi lozim, bunda to‘p uzatuvchi va qabul 
qiluvchi o‘yinchilar to‘p uzatishga tayyor bo‘ladi. Raketkani to‘p uzatish vaqti 
harakatida har qanday ushlab qolinishi xato hisoblanadi (ya’ni, fol); to‘p uzatuvchi 
va qabul qiluvchilar maydonlarni chegaralab bergan chiziqlarni bosmagan holatda, 
diagonal tarzda joylashgan to‘p uzatish maydon chegarasida turishlari lozim; to‘p 
uzatuvchi va qabul qiluvchining ikki tomonlarining biron-bir qismi to‘p uzatishni 
boshlanishidan toki amalga oshirilguniga qadar, harakatsiz holatda kort yuzasiga 
tegib turgan holatda turishi mumkin; to‘p uzatishning raketkasi dastlab volanning 

---

256 
bosh qismiga tegishi kerak; butun volan unga raketka bilan zarba berayotgan 
vaqtda to‘p uzatuvchining bel qismidan pastda bo‘lishi lozim. Bunda biz bel qismi 
deganimizda, to‘p uzatuvchining qovurg‘asining quyi nuqtasi darajasida 
o‘tayotgan tasavvurdagi chiziq bo‘lishi mumkin; to‘p uzatuvchining raketka 
tayoqchasini volanga zarba berish paytida pastga qiya egilib turishi lozim; to‘p 
uzatuvchi o‘yinchi raketkasining harakati to‘p uzatishning boshlanishidan to 
yakunlanguniga qadar faqatgina oldinga harakatlanishi lozim; volan to‘p 
uzatuvchining raketkasidan boshlab, tepaga chiquvchi chiziq bo‘yicha u to‘rning 
yuqori chetidan o‘tgunga qadar yo‘naltirilishi lozim (ya’ni, agarunga qarshi zarba 
bo‘lmasa, u to‘pning muvofiq maydoniga tushishi lozim, ya’ni maydonni 
chegaralab beruvchi chiziqlar doirasiga yoki ularga); to‘p uzatuvchining zarbasi 
aynan volanga tegishi lozim. O‘yinchilar o‘z joyini egallagandan so‘ng to‘p 
uzatuvchi o‘yinchi raketkasining bosh qismini oldinga harakati to‘p uzatishning 
boshidir. To‘p uzatish boshlanganidan so‘ng to‘p uzatuvchi raketkasi bilan volanga 
zarba berilgan yoki to‘p uzatuvchi volanni nishonga ololmagan holatda ham 
amalga oshirgan hisoblanadi. To‘p uzatuvchi qabul qilayotgan o‘yinchi tayyor 
bo‘lmagunga qadar to‘p uzatmasligi lozim, ammo agarda qabul qilayotgan to‘p 
uzatilgan volanni qaytarishga harakat qilganida, qabul qilishga tayyor hisoblanadi. 
Juft o‘yinlarda to‘p uzatish vaqtida to‘p uzatuvchi va qabul qiluvchi o‘yinchining 
sheriklari har qanday holatni egallashlari mumkin, ammo ular qabul qilayotgan 
yoki to‘p uzatayotgan o‘yinchini ko‘rish hududlarini yopib qo‘ymasliklari lozim.