Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Nazorat savollari: 
1. Birinchi futbol o‘yinning qoidalari qachon paydo bo‘lgan? 
2. O‘zbekiston Futbol Federatsiyasi nechanchi yilda tashkil topgan? 
3. O‘zbekistonda zamonaviy futbol qachon paydo bo‘lgan? 
4. O‘zbekistonda futbolning rivojlanish bosqichlari? 
5. O‘zbekiston Kubok va birinchilik musobaqalari birinchi bor qachon 
o‘tkazilgan? 
6. “Paxtakor” sport jamiyati qachon tashkil topgan? 
7. Mustaqillik davrida O‘zbekiston futbol chempionati nechanchi yilda start 
olgan?
 
 
 
Mavzu:
Futbol o‘yin qoidalari.
 
Reja
1. Futbol maydon va jihoz o‘lchamlarining tavsifi.
2. Futbol o‘yin qoidalarining umumiy tavsifi. 
 
1. Futbol maydon va jihoz o‘lchamlarining tavsifi. 
 
Futbol
 
maydoni to‘gʻri to‘rtburchak shaklda bo‘lib, tabiiy chim bilan 
qoplangan bo‘ladi. Futbol maydoni bir qancha qo‘shimcha jihozlar bilan ham 
ta’minlangan bo‘lishi kerak. Ya’ni darvozalar, to‘r, bayroqchalar belgilangan 
talablarga mos kelishi kerak.

---

221 
Futbol maydoni uzunligi 
--- 
90-120 metr 
Futbol maydoni eni 
--- 
45-90 metr 
Jarima maydoni
--- 
16,5 metrga 40,32 metr 
Darvozabon maydoni
--- 
5,5 metrga 18,32 metr 
Maydondagi chiziqlar
--- 
12 sm
Burchak to‘pi tepish joyi
--- 
1 m kv 90 gradusda 
Maydon markazi aylana radiusi 
--- 
9,15 metr 
Futbol to‘pini ogʻirligi 
--- 
410-450 gramm 
Futbol to‘pini aylanasi 
--- 
68-71 sm
Futbol to‘pini havo bosimi 
--- 
0,6-1,1
 
2. Futbol o‘yin qoidalarining umumiy tavsifi. 
Futbol o‘yin qoidalari deganda o‘yin jarayonini tashkil qilish va o‘tkazishga 
qo‘yilgan barcha talablar tushuniladi. Shuningdek bunda futbol o‘yin maydoniga, 
futbol to‘plariga, o‘yinchilar soni va kiyimiga, hakamlar faoliyatiga, o‘yin vaqti va 
o‘yindagi barcha vaziyatlarga cheklovlar, ta’qiqlar va boshqa holatlar futbol o‘yin 
qoidalarida belgilangan talablar asosida boshqariladi.
1-O'yin maydoni
2-To‘p 
3-O'yinchilarning soni 
4-O'yinchilarning kiyimi 
5- Bosh hakam 
6- Bosh hakam yordamchilari 

---

222 
7-O'yinning vaqti 
8-O'yinni boshlanishi va davom etishi
9-To‘p o‘yinda va o‘yindan tashqari holatlarda 
10-To'p darvoza to‘ridaligini aniqlash 
11-"O'yin tashqari" holat 
12-Qoida buzilish holatlari va qoidaga zid xatti-harakatlar 
13-Jarima va erkin zarba
14-11 metrlik jarima to‘pi 
15- To‘pni yon chiziqdan o‘yinga kiritish 
16- To‘pni darvoza yonidan erkin zarba bilan o‘yinga kiritish 
17-Burchak to‘plari