Оliy vа o‘rtа mахsus tа’lim vаzirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Mavzu:
Badminton o‘yin texnikasi va taktikasining tasnifi. 
Reja 
1. Badminton o‘yinidagi holat va harakatlanishlar.
2. Badminton o‘yin texnikasini tasnifi.
3. Badminton o‘yin taktikasini tasnifi.
1. Badminton o‘yinidagi holat va harakatlanishlar. 
 
Badminton mashg‘ulotlari, o‘yin va musobaqalari jarayonida badminton 
bilan shug‘ullanadigan o‘quvchi hamda sportchilar mazkur jarayonlar uchun kerak 
bo‘ladigan barcha holat va harakatlanishlarni amalga oshiradi. 
 
Badminton o‘yinidagi holat va harakatlanishlar quyidagilarni ozida 
mujassamlashtiradi.
Holatlar:
- tik turish holatlari; 
- volanni o‘yinga kiritishdagi holatlar;
- volanni qaytarish va zarba berishdagi holatlar;
- kutish holatlari; 
Harakatlanishlar:
- yugurishlar; a) o‘ngga b) chapga v) oldinga g) orqaga d) turli o‘zgaruvchan 
yo‘nalishlar bo‘ylab.
- sakrashlar; a) turgan joyida yuqoriga b) yugurib kelib yuqoriga v) o‘ngga 
chapga va oldinga
2. Badminton o‘yin texnikasini tasnifi. 
Badminton o‘yin texnikasi zarbalarning xilma-xilligi bilan farqlanadi, 
ularning aksariyatini o‘yinchi tez o‘zgarayotgan o‘yin holatida maydonda 
yugurgan holda bajarishi lozim. O‘zgarayotgan o‘yin shart-sharoitlarida 
bajariladigan zarbalar asosan, o‘yinchining barcha xatti-harakatini quyida 
tasvirlangan volanning uchish traektoriyasiga muvofiq bajarilishiga asoslangan. 
Zarba uchun 4 ta asosiy holat mavjud. Bular, volan o‘yinchidan o‘ngda, 

---

262 
chapda, tepada va pastda. Zarbalar yassi, yassi-uzoq, baland uzoq, to‘g‘ri va qisqa 
turlariga bo‘linadi va shu tarzda ajratiladi. Bu barcha zarbalar o‘ngdan ham, 
chapdan ham bajariladi, ammo o‘yinchilarning aksariyati o‘ngdan zarbalarni 
osongina o‘zlashtirsa va ko‘nikma hosil qilsa, chap tomondagi zarbalarni 
qiyinchilik bilan o‘zlashtiradi. O‘yinchi ikkala tomondan zarbalarni mohirona va 
mukammal bajara olganida u odatda, o‘z sport mahoratini tez amalga oshiradi va 
bu paytga qadar doimiy ravishda yutqazgan o‘yinchilaridan ham yutishni 
boshlaydi. Shuning uchun texnikaning mukammallashtirish ustida ishlaganizda, 
o‘zingizni kuchsiz uslub va zarbalaringizni eng kuchli zarba darajasiga ko‘tarishga 
harakat qilish kerak.
Badmintonda o‘ngdan zarba o‘yinning asosiy texnik uslublaridan biri 
hisoblanadi. Aksariyat o‘yinchilarda o‘ngdan berilgan zarba hujumning eng kuchli 
texnik uslubi bo‘lib, yakunlovchi zarbalarda ko‘pincha qo‘llaniladi. Mazkur 
zarbaga zarba texnikasining mohirona darajada egallab olmagan holda, yuqori 
sport natijalariga erishish mumkin emas. Badmintonda deyarli bitta darajada 
bo‘lgan yassi va qiya zarbalar bilan almashinuv tez-tez bo‘ladi. Bunda navbat 
kelgandagi zarbalar o‘rtasidagi tanaffus raketka ko‘targan qo‘lni tezkor orqaga 
qaytarish hamda uchib kelayotgan volanga chaqmoq tezligida zarba berishgagina 
yetarli bo‘ladi. 
Volanga diqqat-e’tibor. 
Bu qoida aniq zarba uchun zaruriy shartdir. Bundan tashqari, yonmachoq 
ko‘rish qobiliyati yordamida o‘yinchi raqibning harakatlarini kuzatishi va hujum 
zarba yo‘nalishini tanlaganida u harakatlarni nazoratga olishi lozim. Buning 
barchasi yaxshi, eng yuqori darajadagi taqsimlangan e’tiborni talab qiladi.