Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

Rahbaming  ish  uslubi  —   bu  boshqaruv  jarayonida  maMum 
m asalani hal qilishda uning o ‘ziga xos yondoshishidir.  Rahbar qaror 
qabul  qilganda,  uning  bajarilishini  tashkil  etg and a  va  qoM  ostida 
ishlovchi  xodim lar  ishini  nazorat qilganda  o ‘z vazifalariga  muvofiq 
tarzda  ish  ko‘radi.  B unda  har  bir  rahbar  o ‘ziga  xos  ravishda, 
boshqaruv  jarayonida  o ‘ziga  mos  boMgan,  o ‘z  rahbariik  uslubini 
belgilaydigan  usullar  bilan  harakat  qiladi.  R ahbam ing  ish  uslubi 
qoM  ostida  ishlovchi  xodim lar  bilan  aloqasida,  ulam ing  o‘zaro 
munosabatida tarkib topadi.
Uslub  boshqaruv  organining  intellektual  salohiyati,  sifatlari, 
uning  individual  xususiyatlari bilan belgilanadi.
Rahbariik  uslubi  boshqarish  usullari  bilan  m uayyan  o ‘zaro 
aloqada  boMadi.  Boshqarish  usuli  ham   boshqarish  faoliyatini 
am alga oshirish  usullari  va yoMlari  m ajm uidan,  boshqarish  tizim iga 
samarali,  m aqsadga  muvofiq  ta’sir  ko ‘rsatishidan,  y a ’ni  boshqarish
71

---

funksiyalarini  am alga oshirish m exanizm idan  iboratdir.  Lekin  shuni 
alohida  e ’tibo rga  olish  lozimki,  u su l  —   bu  tam omila  obyektiv, 
rahbarga b o g ‘liq b o ‘lmagan va mustaqil tushunchadir. U slub, garchi 
u  ta ’sir o ‘tk azish   usullari  majmuidan  iborat  b o ‘lsa-da,  usuldan  farq 
qiladi,  uslub  rahbarning  subyektiv,  individual  xususiyatlari  bilan 
belgilanadi.
B uyruq  va  farm oyishlar  chiqarish  kabi  b o sh q a rish n in g  
ta sh k iliy -m a ’m u riy  u su lla rid a n  ham  rahbarlar turlicha foydalanadi. 
Bular  b o ‘lm asa  ham   buyruq  chiqarish  va,  aksincha,  boshqarish 
funksiyalarini  buyruqsiz ham m uvaffaqiyatli  bajarish  m umkin.
B uyruq chiqarib, uni nazoratsiz qoldirish ham, uning bajarilishi 
ustidan aniq va am aliy nazorat o ‘m atish ham  mumkin. Shunday qilib, 
muayyan usullam i am alga oshirishga har xil rahbarlar o ‘z individual 
uslubi  bilan  yondoshadi.  Shu bilan  birga,  rahbarlik  uslubi  butunlay 
individual  asosga  ega  deb  ham  qarash  n o to ‘g ‘ri  boMadi.  Rahbarlik 
uslubiga  boshqarish  qonunlari  va  tam oyillari,  rahbarlarga  boMgan 
yagona  talablar,  jam oadagi  ijtim oiy-ruhiy  m uhit,  yuqori  rahbarlar 
tom onidan  boshqarishda  qoMlaniladigan  usullar  kabi  k o ‘pgina 
obyektiv  o m illar  ta ’sir  k o ‘rsatadi.  Dem ak,  har  bir  rahbarning 
faoliyatida  rahb arlik   uslubining  subyektiv  va  obyektiv  unsurlari 
aralashib ketadi.
S u b y e k tiv  u n s u r la r  rahbarning: ishchanlikva shaxsiy sifatlari; 
mijozi,  qobiliyati  va  qiziqishi;  bilimi,  k o ‘nikmasi  va  m ahorati; 
tadbirkorligi  va tashabbuskorligi kabi fazilatlarida namoyon boMadi.
R ahbarlik  uslubi,  belgisi  va  b o ‘ysunuvchilarga  nisbatan 
m unosabatiga  qarab,  barcha  rahbarlam i  quyidagi  uch  turga  ajratish 
mumkin.