Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

103

---

1-guruh. X odim ning ishbilarmonlik va shaxsiy xususiyatlarini 
baholaydigan,  obyektiv xususiyatga ega bo'lgan ta ’rif beruvchi yoki 
sifat  usullarini  o ‘z  ichiga  oladi.  Ularga  «Xodim lar  shaxsiy  varag‘i» 
va «Tarjimai hol»dagi boshqaruvchi lavozim iga d a ’vogarlik qiluvchi 
nom zodning tarjim ai  holini  o ‘rganish  yoki  rahbarlardan  o ‘sha odam 
haqida m a’lumot y ig ‘ish  kiradi.
2-guruh. X odim ning ishbilarmonlik va shaxsiy xususiyatlarini 
yetarli  darajadagi  obyektivlikdan  miqdoriy  bahosi  aniqlanadi.  eng 
k o ‘p tarqalgan usul ball b o ‘yicha baholash usulidir. Bu usul b o ‘yicha 
xodim ning  har  bir  bajargan  vazifasi  va  erishgan  yutuqlariga  qarab 
ballar q o ‘yib boriladi  va o ‘rtacha ball chiqarib aniqlanadi.
3-guruh.  Yuqoridagi  2  ta  guruhni,  y a ’ni  ta ’rif  beruvchi  va 
m iqdoriy  usullam i  o ‘z  ichiga  oladi.  Ulardan  eng  k o ‘p  tarqalgani 
test usuli b o iib ,  oldindan tayyorlab qo‘yilgan m asalalar natijalariga 
qarab  baho  beriladi.  Ishbilarm onlik  o ‘yinlari  usuli  —   qo‘yilgan 
ishlab  chiqarish  m asalasi  yoki  nizoli  vaziyatga  berilgan  to ‘g ‘ri 
ja v o b g a  qarab baho q o ‘yiladi. Rahbarning ishbilarm onlik va shaxsiy 
xususiyatlarini  baholash  uchun  kamida  2  ta  q o ‘l  ostida  ishlovchi 
xodim ,  2  ta  yuqori  turuvchi  rahbar  va  2  ta  ham kasbining  bergan 
bahosi hisobga olinadi.  O xirgi natijaviy  bahoni kom issiya beradi.
Um um an  olganda,  har  bir  rahbar,  m enejer  yoki  xodim 
ish  jarayonida  doim o  bilim ini  kengaytirib,  tajribasini  oshirib, 
yangilikka intilib,  ish uslubini doimo takom illashtirib borishi  lozim. 
M enejer  o ‘z  faoliyatini  zam on  talablaridan  kelib  chiqqan  holda 
am alga  oshirishga  harakat  qilishi  shart.  Shundagina  u  har  qanday 
attestatsiyadan  m uvaffaqiyatli  o ‘tib,  yuqori  reyting  ballari  olishga 
m uvaffaq b o ‘ladi.