Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

(10.6-chizma).
10.6-chizm a.  A n ’a n a v iy   m aq sad   q o ’y ish .
185

---

Maqsadli menejment.  Ishchi-xodim lar va rahbarlar bilan 
o ‘zaro  kelishilgan  holda tashkilot uchun  m aqsadlar tanlash,  ushbu 
m aqsadlar am alga oshishining  rivojlanishini  uzluksiz tekshirib 
borib,  erishilgan natijalar asosida mukofotlash tizim iga 
maqsadli 
menejment deyiladi.
M aqsadli  m enejm ent  (m anegm ent by objectives)  m otivlashti- 
rish  usuli  ham  sanaladi. 
Piter D ru k e rn ig  fikricha,  tashkilotdagi har 
qaysi  rahbar  aniq  m aqsadga  ega  b o ‘lishi  va  yuqori  turuvchi  rahbar 
m aqsadini  q o ila b -q u v v atla sh i kerak.
M aqsadlar  b o ‘yicha  boshqarishning  vakillari  —   Jo ro n  
O d io rn e , D uglas M a k G re g o r, A ntoni R ay a va boshqalar.
Antoni  Rayaning fikricha,  m aqsadlar bo‘yicha boshqarish  bir- 
birig a bog‘liq 4 ta bosqichdan  iborat jarayondir.
1 .A niq va qisqa m aqsadlarni  ishlab chiqish.
2. Shu m aqsadlarga erishish uchun haqiqiy rejalarni ishlab chiqish.
3 .N atija va ishlarni tizim li  nazorat qilish, o ‘lchash va baholash.
4.R ejalashtirilgan  natijalarga  erishish  uchun  tuzatuv  tadbirlarini 
ishlab chiqish.
1 0 .7 -c h iz m a .  M a q s a d la r n in g   ta s h k il o t  g o riz o n ta l o 'q i   b o 'y la b   siljish i.
Har  bir  rahbarning  m aqsadlari  uning  bevosita  boshlig‘ining 
m aqsadlariga  erishishini  ta ’m inlashi  kerak.  M aqsadlar  yuqoridan 
qu y ig a —  instansiya zanjiri  b o ‘ylab  ishlab chiqiladi.
186

---

Yuqori  rahbariyat  tashkilot  uchun  qisqa  va  uzoq  m uddat- 
li  m aqsadlam i  ishlab  chiqqanidan  keyin,  bu  m aqsadlar  keyingi 
pog‘onalarga  buyruq  k o ‘rinishida  uzatiladi.  Quyi  p og ‘onadagi  rah - 
barlar yuqoridan berilgan buyruqga m uvofiq o ‘z m aqsadlarini ishlab 
chiqishlari kerak. Bunday maqsad q o ‘yish dasturida quyi bo‘g ‘in ish- 
chilari  ishtirok etib,  har bir rahbar yoki  ishchining  oldiga q o ‘yilgan 
m aqsad  aniq  va  ravshan  ko'rsatiladi.  Bu  tizim   tashkilot  a ’zolarini 
m aqsad vositasida q o'rqitish o‘m iga u lam i r a g ‘batlantiradi. Ya’ni bu 
tizim da  m aqsad  nazorat  qilish  uchun  em as,  balki  ishchi-xodim larni 
rag‘batlantirish yoki m otivlashtirish  uchun  ishlatiladi.