Oliy va 0 ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

11.2-chizm a.  Strategik rejalashtirish jarayoni.
K orxonaning  maqsadi  va  vazifalarini  tanlash  strategik  re­
jalashtirish jarayonining  eng  dastlabki  va  m as’uliyatli  boqichlaridan 
hisoblanadi.  Bu jarayon rejalashtirishning keyingi barcha bosqichlari 
uchun m o ‘ljal vazifasini o ‘taydi.
Strategik rejalashtirishda  asosiy  e ’tibor berilishi  lozim  bo‘lgan 
jihatlardan biri bu tashkilot missiyasini tanlash. M issiya —  bu hozirgi 
vaqtda  va  kelajakdagi  iste’m olchilam ing  manfaatini  birinchi  o ‘ringa 
q o ‘yadigan  tashkilotning  asosiy  va  umumiy  maqsadidir.  Bu  ushbu 
firm aning nim a uchun bunyod etilganini va iste’molchilar manfaatlari 
nuqtai  nazaridan qaraganda nim a uchun zarurligini bildiradi.
M issiya firma tuzilm asini  aniqlaydi va quyidagilarni  o ‘z  ichiga
oladi:
1. Firm a qanday tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanmoqda.
2. Firm aning tashqi muhitdagi o ‘mi.
3. Tashkilot madaniyati.
198

---

4. Ayrim dunyoga m ashhur kompaniyalaming m issiyalari.
* IBM korporatsiyasi o ‘z missiyasini jam iyatning axborotga boMgan 
talabini qondirish deb biladi.
*  «Ford»  kompaniyasi  uchun  unga  asos  solgan  Genri  Fordning 
ko‘pchilikka  e’lon  qilib  aytgan:  «Odamlarga  arzon  transport  taqdim 
etish» gapi missiya bo‘lib hisoblanadi.
*  «Rev’en»(kosmetika) kompaniyasining m issiyasi  «Biz orzu-niyat 
sotamiz».
*  Deyarli  barcha  o ‘ta  yirik  yapon  firmalari  uchun  missiya:  «Xari- 
dorlami juda yuqori sifatli tovarlar bilan ta’minlash».
Rahbariyat korxona missiyasini  atrof-muhitdan  axtarib,  quyida- 
gi  ikki  savolga javob topadi:
1)«Bizning mijozlarimiz kim»?
2)«Mijozlarimizning 
qanday 
ehtiyojlarini 
biz 
qondirishimiz 
mumkin»?
Notijorat  tashkilotlaming  mijozlari  bu  uning  xizmatidan  foy- 
dalanuvchi va uni resurslar bilan ta ’minlovchilar boMib hisoblanadi.
Firma uchun um umiy boMgan  maqsadlar korxona umumiy mis- 
siyasidan  kelib chiqqan  holda tanlanadi.  K orxona m ablag‘  faoliyatin- 
ing  bosh  maqsadi  —  kam  m ablag‘  sarflab  iste’m olchilarga yuqori  si­
fatli  mahsulot yetkazib berish, topshiriq va shartnomalarni  bajarishdir. 
Strategik rejalashtirish  sifati  ham  ana shu  bosh  m aqsadning  qanchalik 
to‘g ‘ri  tanlanganligi  va  qabul  qilinganligiga  bogMiq.  Shu  sohadagi 
tadqiqotlar maqsadning  quyidagi  mezonlariga mos  kelishi  lozimligini 
ko‘rsatadi:
*  maqsadlar aniq va oMchovga ega boMishi;
*  davr (muddat)ning aniq boMishi;
*  amalga oshirish mumkinligi;
*  muvofiqlashtirilishini ta’minlash  mumkinligi;
*  ustivorlikka ega boMishi.