Oliy ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti ijtimoiy iqtisodiy fakulteti 3-2 iqt 13 guruh tolibi qurbonov dilshodning bajargan

Bozor iqtisodiyotida narxning vazifasi.

• Taqsimlash vazifasi – eng muhimdir. U shundan iboratki, narxlar tovarlarning sotuvchilar va xaridorlar o‘rtasidagi taqsimlanishiga ta’sir qiladi. Uy-joy uchun ijara haqining baland bo‘lishi uylarda yashovchilarni kambag‘allashtirsa, uy egalarini boyitadi, shuning uchun narxlarning bu vazifasi turli xildagi tartibga soluvchi mezonlarning ta’siriga eng ko‘p tushishiga ajablanarli xol emas

Narxlarni tartibga solish.
Ma’lumki, rivojlangan bozor iqtisodiyotida ishlab chiqaruvchi o‘z faoliyatining maqsadga muvofiq yo‘nalishlari haqidagi hamma axborotni tovarlar, xizmatlar, resurslarga bo‘lgan narxlarning tizimi orqali oladi. Bunga «marketing» deb nom olgan Bozor strategiyasi va davlatning tegishli ravishda mo‘ljallantirilgan harakatlari yordam beradi.

Soxalar	Ma’muriy Buyrukbozlik iқtisodiyoti sharoitida	Erkin bozor iқtisodiyoti sharoitida
Mulk soxasida Ishlab chikarish Soxasida Moliya- viy soxada. Rakobat soxasida	*Davlat yagona mulkdor xisoblanardi. *Xech kanday xususiy mulkchilikka ruxsat berilmasdi. *Natijada mulkka nisbatan Tejamsizlikni keltirib chikarardi. *Nimani, kancha ishlab chikarish, resrsni kaerdan, maxsulotni kimga va kanday narxda sotish bularni xammasi Markazdan turib davlat tomonidan rejalashtirilar edi. *Shy bilan ishlab chikaruvchilarining «kullar boglanib», ularga erkinlik berilmas edi. Moddiy ishlab chikarish davlat ixtierida bulganligi sababli undagi tarmoklarning xammasi davlat byudjetidan ta’minlanib kelingan. Bu esa moliyaviy mablagga nisbatan tejamkorlikni va samaradorlikni emas, balki yulgichlikni, bokimandalikni keltirib chikargan. Rakobat «Sostilistik musobaka» almashinib keladi. Erishilmagan etuk va bajarilmagan rejalarning erishilishi «rakamlar» da ta’minlanardi.	*mulk xilma- xilligi vujudga keladi, xususiylashtirish sodir buladi. *Mulkka nisbata xukm surib kelgan «Bizniki» degan ibora «Meniki» bilan almashtiriladi. Endi mulkka xienat kilinmaydi. *Aks xolda u xonavayron buladi. *Markazlashgan rejalashtirishni erkin faoliyat egallaydi. *Nima ishlab chikarish, kanday kilib ishlab chikarish, kim uchun ishlab chikarish, masalasi ishlab chikaruvchilar tomonidan bozordagi talab va taklif, narx navoga karab turib xal kilinadi. Bozor iқtisodiyoti kam rentabellik va zien kurib ishlaydigan korxonalarni davlat tomonidan moliyaviy kullab kuvvatlashni inkor etadi. Subsidiya va subventiya berishni tugatadi. Endi norentabellik korxona rentabelli korxona xisobiga yasholmaydi. U «sinadi» Bozor tizimida rakobat rejalashtirilmaydi. Endi musobaka rejalarining bajarish uchun bulgan majburiy safarbarlik urnini «Uzim uchun o’laman sattor» shiori egallaydi.

ТОВАР БОЗОРИНИНГ ШАКЛЛАРИ ВА ХУСУСИЯТЛАРИ.
Бозор объекти жихатидан куйидагиларга булинади:
1. Истеъмол товарлари бозори;
2.Ишлаб чикариш воситалари- ресурслар бозори;
3.Мехнат- иш кучи бозори;
4.Молия бозори;
5.Интеллектуал товарлар бозори.