Olimlar elektromagnit to'lqinlar ya'ni yorug'lik nuri yordamida tezlikni absalyut qiymatini aniqlamoqchi bo' lishdi

olimlar elektromagnit to'lqinlar ya'ni yorug'lik nuri yordamida tezlikni absalyut qiymatini aniqlamoqchi bo' lishdi.

Tajribalar natijalarini analiz qilib A.Eynshteyn 1905 yilda maxsus nisbiylik nazariyasini yaratdi. Uning fikricha tabiatda elektromagnit tebranishlami (yorug'lik nui ) taratuvchi efir moddasi yo' , shuning uchum tezlikka absalyut qiymat berib bo'lmaydi.
Maxsus nisbiylik nazanyasi asosida ikkita postulat yotadi.
1- postulat. Inersial sanoq tizimlari ekvivalent bo'lib tabiatdagi hamma hodisalar ularda bir xil bajariadi. Faqat mexanik yo'l bilan emas balki optik tajnbalar yordamida ham tizimming harakat holatini aniqlab bo' maydi.
2- Postulat. Yorug'likning valunumdagi tezligi hamma inersial tizimlanida bir xil bo lib manba yoki qabul qiluvchining tezligiga bog'liq emas.
Lorens almashtirishi. Yorug'lik tezligining o'zgarmas qiymatiga ega bo'lishi va vaqtning o'tishi har xil sanoq tizimi uchun turhicha bo'lishi Galiley almashtirishlar qoidasini yorug'lik nuri uchun qo'llash mumkin emasligi aniqlandi. Chunki dan yorug lik tezligi uchun u holda bo'ladi, ya'ni bu esa mumkin emas. Niderlandiyalik fizik Xendrik Lorens 1904 yilda nisbiylik nazariyasidan foydalanib tizim koordinatalarini koordinatalariga almashtinish formulalarini aniqladi.
Lorens almashtirishlani quyidagicha





Lorens almashtirishlari da Galiley almashtirishlariga aylanadi.
Uzunlikning nisbivligi. Jism uzunligini tezlikka bog'likligi sanoq tizimiga nisbatan tinch turgan va o' bo' ylab joylashtirilgan sterjenni ko raylik tizimga nisbatan sterjen uzunligi tizimga nisbatan uzumligi ga nisbatan tezlik bilan harakatlanadi.

Demak