Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

ША-
256
шифрлаш стандартида ишлайди. Блок ечимини топиш учун зарур бўлган 
кўп марталик математик ҳисоб-китобларни такрорлаш мураккаблиги 
ҳисоблаш қурилмасидан масалани ечиш ва янги биткоинлар ишлаб топиш 
учун кўп электр энергяси сарфлашни талаб қилади. Баъзи бир бошқа 
алгоритмлар эса анча камроқ энергия сарфлайди. Бизнингча, ҳар қандай 
иқтисодиёт ҳамма учун ишлаганда энг яхши тарзда ишлайди. Бу унда 
иштирок этиш учун тўсиқларни пасайтириш лозимлигини англатади. Бу 
капитални қайта тақсимлаш эмас, балки 
қайта тақсимланган капитализм
учун платформа яратиш кераклигини англатади. Илк интернет даври кўплаб 
одамлар учун кўплаб мўжизалар яратди. Бироқ, юқорида айтиб ўтилганидек, 
дунё аҳолисининг катта қисми на технологияларга, на молия тизимига ва на 
иқтисодий имкониятларга уланиш имконига эга бўлмаган ҳолда, аввалгидек, 
тизимга уланмасдан қолиб кетмоқда. Боз устига, янги коммуникация 
воситаси ҳамма учун фаровонлик келтиришига бўлган умид оқланмади. Ҳа, 
Интернет ривожланган мамлакатлардаги компанияларга, ривожланаётган 
иқтисодиётларга, миллионлаб одамларга иш тақдим этишга имкон берди. У 
кўплаб тадбиркорлар учун бозорга киришга бўлган тўсиқларни пасайтирди 
ва аҳолининг кам таъминланган қатламларига янги имкониятлар ва базавий 
ахборотга уланиш имкониятларини тақдим этди.Ўйлаймизки, блокчейн 
технологияси ҳамҳар бир кишининг ҳуқуқларини ва инсонийликни сақлашва 
қодир бир технологиядир. Молия ҳизматлари бутунжаҳон тармоғи ҳозирги 
кунда кўплаб муаммоларга тўлиб-тошиб ётибди. У анча эскириб қолган, 
чунки юқори динамикали рақамли дунёдан ортда қолиб кетаётибди ва шу 
сабабли ҳам секин ва ишончсиз ишлайдиган, ўтган асрдан қолган 
технологияларга асосланади. У монопол бўлиб, миллиардлаб одамларга 
базавий молиявий воситаларга уланиш имконини бермайди. У 

---

120 
марказлаштирилган бўлиб, шу сабабли ахборотнинг сизиб чиқиши ва бошқа 
ҳужумлар ҳамда инкор қилишларга учрайди. У монополлаштирилган бўлиб, 
шу сабабли статус-квони қўллаб-қувватлашга интилади ваинновацияларга 
тўсқинлик қилади. Блокчейн новаторлар ва тадбиркорларга ушбу кучли 
платформада қиймат яратишнинг янги усулларини топган ҳолда шу ва бошқа 
кўплаб муаммоларни ҳал қилишга имкон беради.Жаҳон молия 
мутахассислари блокчейн билан боғлиқ бўлган қуйдаги ғоялар ҳақида пуҳта 
ўйлаб кўришлари лозим: 
Аттестация
. Тарихда биринчи марта, турли субъектлар бир-бирини 
билмаган ва бир-бирига ишонмаган ҳолда битим тузиши ва ишларни юритши 
мумкин. Шахсни тасдиқлаш ва ишонч ўрнатиш молиявий воситачининг 
ҳуқуқи ва имтиёзи бўлмай қўйди. Боз устига, молиявий ҳизматлар нуқтаи-
назаридан ишонч баённомаси янги маънога эга бўлади. Блокчейн зарур 
бўлган пайтда транзаксиялар тарихи (
блокчейнда
), нуфуз қиймати 
(
агрегацияланган фикрлар асосида
) ва бошқа умумиқтисодий кўрсаткичлар 
асосида ҳар бир томоннинг айнан ўхшашлиги ва тўлов лаёқатини тасдиқлаб, 
ишончли муносабатлар ўрнатиши мумкин.