Олий ва ўрта маҳсус таълим вазирлиги тошкент молия институти

ПКИ
) ҳақида батафсилроқ тўхталиб ўтамиз. Ушбу 
тушунча ўтган асрнинг етмишинчи йилларида Ҳалқаро электр алоқалар 
иттифоқи (
ИТУ
) томонидан 
Х500
стандартлар сериясига мансуб тадбир 
сифатида ишлаб чиқарилган. Бу стандартлар фойдаланувчилар ҳақидаги 
маълумотлар мавжуд бўлган маълумот базалари тузилиши қандай 
бўлишини аниқлаб берган. Очиқ калитларнинг инфратузилмаси 

---

242 
маълумотномаси 
ПКИ
дан фойдаланувчилар маълумот олишлари 
мумкин бўлиши керак ва у энг янги маълумотларнива маълумотларнинг 
ҳақиқийлик муддатини ўз ичига олиши лозим, ўчирилган информация 
ҳақида эса маълумотлар ҳам бўлиши зарур.ПКИ маълумотномалари 
маҳфий ёзишмаларни ва савдо операцияларни амалга оширишда 
ишлатилгани учун, ундаги маълумотларнинг сифати ва аниқлиги катта 
аҳамиятга 
эга 
бўлади. 
Очиқ 
калитларнинг 
инфратузилмаси 
маълумотномаси 
ПКИ
даги маълумотларнинг эскириб қолишига йўл 
қўйиш мумкин эмас, чунки бу холда маълумотномага ишонч йўқолади ва 
табиийки, энди унга бўлган талаб ҳам йўқолади. Аммо 
ПКИ
фақатгина 
маълумотнома эмас, унинг таркибига калитлар билан ишлашни амалга 
ошириб берувчи дастурий-техник воситалар ва ташкилий-техник 
тадбирлар ҳам киради. Бундай тизимни яратишдан асосий мақсад - 
калитнинг очиқ қисмини унинг ёпиқ қисми билан биргаликда қўшимча 
ҳимоясини ва идентификациясини таъминлашдир. Бу функцияни 
сертификация 
марказининг 
электрон 
рақамли 
имзоси 
билан 
тасдиқланган сертификатлар амалга ошириб берадилар. Очиқ калитлар 
инфратузилмаси таркибига 
сертификация маркази, регистрация 
маркази ва тармоқ маълумотномаси 
киради. Ҳар бир ҳизмат ўзининг 
номи билан боғлиқ бўлган функцияларни бажаради. Ушбу ҳизматларга 
кириш учун турли хилдаги тармоқ протоколлари ишлатилади. 
Инфратузилмага калитлар сақлайдиган ва мижоз дастурларига эга 
бўлган фойдаланувчиларни ҳам киритиш мумкин. Сертификат ўз 
фойдаланувчиси ва уни берган орган ҳақидаги маълумотларга эга 
бўлади. Бундай маълумот ўз таркибига қуйидагиларни олади: 

Очиқ калит ва у ишлатадиган алгоритм; 

Фойдаланувчига тегишли факулътатив атрибутлар; 

Сертификатни тасдиқловчи марказнинг рақамли имзоси; 

Сертификация марказининг манзили; 

Сертификатнинг амал қилиш муддати; 

---

243 

Сертификация марказининг сертификат олишдан илгариги сифат 
кўрсатгичи 
Шундай қилиб, сертификат берган марказ субъектнинг очиқ калити ва 
уни идентификация қиладиган маълумотларнинг хақиқийлигини 
тасдиқлаб беради. Қонунга мувофиқ сертификация функцияси электрон 
рақамли имзолар калитлари регистрацияси марказига юклатилган. 
Ўзбекистон Республикасининг 2013 йил 11 декабрдаги “
Електрон 
рақамли имзо ҳақида
” ги Қонунига мувофиқ: “
електрон рақамли имзо
– 
э
лектрон рақамли имзо калитидан фойдаланган холда электрон 
хужжатдаги маълумотларни маҳсус қайта ишлаш натижасида ҳосил 
қилинган электрон ҳужжатдаги имзо бўлиб, электрон рақамли 
имзонинг очиқ калити воситасида электрон ҳужжатда ўзгаришлар 
йўқлигини текширишга ва электрон рақамли имзонинг эгаси ёпиқ 
калитини идентификация қилишга имкон беради
”. Электрон рақамли 
имзоларни регистрация қилиш маркази