Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2021 йил " " даги

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

129 
Х У Л О С А
Ўзбекистонда демократик ҳуқуқий давлат қурилишининг асосий 
шартларидан бири шахснинг асосий ҳуқуқ ва эркинликлари ҳимоясини 
рағбатлантириш ва жамиятдаги ҳар бир инсон ҳуқуқларининг амалий 
кафолатлари тизимини яратишдир. 
Ўзининг ташқи ва ички сиёсатида Ўзбекистон Республикаси 1993 йил 
БМТнинг Инсон ҳуқуқлари бўйича Иккинчи умумжаҳон конференциясида 
тасдиқланган 
инсон ҳуқуқлари шак шубҳасиз универсал хусусиятга эга, 
уларнинг ҳимояси эса тегишли давлатларнинг қонуний эҳтиёжидир 
деган принципга асосланади.
Юртимизда инсон ҳуқуқ ва эркинликларини таъминлаш бўйича 
мақсадли иш олиб борилмокда, қонун ҳужжатларининг бутун бир тизими 
ишлаб чиқилган ҳамда инсон ҳуқуқ ва эркинликларини ҳимоя қилиш бўйича 
миллий институтлар муваффақиятли ишлаб келмоқда. Ўзбекистон 
Республикаси мустақилликка эришгач, қўшилган биринчи халқаро-ҳуқуқий 
ҳужжат бу — Инсон ҳуқуқлари умумжаҳон декларацияси эди. Бу, 
Ўзбекистоннинг инсон ҳуқуқларини ривожлантириш, ҳимоя этиш ва 
кафолатлаш бўйича хақиқий мақсадларини билдиради. Бугунги кунда, 
Ўзбекистон Республикаси инсон ҳуқуқ ва эркинликлари бўйича 80 дан ортиқ 
халқаро ҳуқуқий ҳужжатларни ратификация қилган.
 
Ўзбекистон Республикаси инсон ҳуқуқ ва эркинликлари бўйича асосий 
ҳужжатларга қўшилиши билан халқаро ҳуқуқнинг асосий умумий эътироф 
этилган 
принциплари 
босқичма-босқич 
миллий 
ҳуқуқий 
тизимга 
имплементация қилиб борилмоқда. 
Инсон 
ҳуқуқлари 
соҳасидаги 
халқаро-ҳуқуқий 
ҳужжатлар 
имплементациясида БМТ конвенциявий ҳужжатлари бўйича ҳисоботлар 
механизми муҳим ўринга эга. 2011 йил бошида Ўзбекистон Республикаси 
қўшилган БМТнинг асосий ҳужжатлари бўйича Ташкилотнинг тегишли 
қўмиталарида инсон ҳуқуқ ва эркинликлари борасидаги асосий ҳужжатлар 
бўйича миллий ҳисоботлар тақдим этилиб, кўриб чиқилган, жумладан, 
«Хотин-қизларга нисбатан камситишнинг барча шаклларига барҳам бериш 
тўғрисидаги конвенция»; «Ирқий камситишнинг барча турларига барҳам 
бериш тўғрисидаги конвенция»; «Бола ҳуқуқлари тўғрисидаги конвенция», 
«Қийноқ ҳамда муомала ва жазолашнинг қаттиқ, шафқатсиз, инсонийликка 
зид ёки қадр-қимматни камситувчи турларига қарши конвенция», 
«Иқтисодий, ижтимоий ва маданий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пакт»; 
«Фуқаролик ва сиёсий ҳуқуқлар тўғрисидаги халқаро пакт» ҳужжатлари 
бўйича ҳисоботлар топширилган. 

---

130 
Шуни таъкидлаш керакки, халқаро-ҳуқуқий стандартларни Ўзбекистон 
миллий қонунчилигига имплементация қилиш жараёни барқарор, тизимли ва 
ортга қайтмас характер касб этмоқда. Ушбу ҳодисанинг натижасида бир 
қатор қонун ва қонуности ҳужжатларининг халқаро ҳуқуқнинг умумэътироф 
этилган принциплари ва нормалари талабларига мослиги бўйича қайта кўриб 
чиқиш амалга оширилмоқда. 
Халқаро ҳамжамият эндиликда ривожланишга бўлган ҳуқуққа алоҳида 
эътибор қаратмокда. Ушбу ҳуқуқ халқлар ва инсон учун узвий бўлиб, асосий 
инсон ҳуқуқларининг бир қисми ҳисобланади. Ушбу ҳуқуқ якуний равишда 
1986 йилда БМТ Бош Ассамблеяси томонидан қабул қилинган 
Ривожланишга бўлган ҳуқуқ тўғрисидаги декларацияда қайд этилган. 
Ушбу Декларацияда қуйидагича таъкидланади: ривожланиш - ҳар 
томонлама иқтисодий, маданий, ижтимоий ва сиёсий тараққиёт бўлиб, у 
ривожланиш натижасида унда иштирок этган барча шахсларнинг ундан 
яратилган фаровонликдан тенг равишда адолатли фойдаланиши ва унда фаол 
иштирок этишига йўналтирилгандир. Таъкидланганидек, инсон ривожланиш 
жараёнининг асосий субъекти бўлиб, ривожланишга бўлган ҳуқуқнинг фаол 
иштирокчиси бўлиши лозим. 
Кўпчилик демократик давлатлар тажрибаси шуни кўрсатмоқдаки, 
миллий даражада инсон ҳуқуқлари, ва айниқса «биринчи авлод» ҳуқуқ ва 
эркинликларини таъминлаш ва ҳимоялашнинг самарали механизмини 
яратмай туриб, фуқаролик жамияти ва ҳуқуқий давлатни ташкил этиш 
мумкин эмас. 
Бизга маълумки, Президентимиз ташаббуси билан 2017 йилда 
“Коррупцияга қарши курашиш тўғрисида”ги Қонун ва мазкур қонуннинг 
қоидаларини амалга ошириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Президент 
қарори ҳамда коррупцияга қарши курашиш бўйича Давлат дастури қабул 
қилинган.
Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикаси 
Коррупцияга қарши курашиш агентлигини фаолиятини ташкил этиш 
тўғрисида“ги 29.06.2020 ПҚ-4761-сонли қарори асосида (ПҚ- 4761, 29.06.2020) 
янги ташкил этилган “Коррупцияга қарши кураш агентлиги”нинг ташкил 
этилиши ҳам коррупцияга қарши кураш соҳасидаги муҳим ислохотлардан 
бири бўлиб хизмат қилмоқда. 
Шу асосда коррупцияга қарши курашиш соҳасида аниқ мақсадларга 
қаратилган чора-тадбирларни ўз ичига олган давлат сиёсати изчиллик билан 
амалга оширилмоқда. Бу борада амалга оширган ишларимиз натижасида 
коррупция билан боғлиқ жиноятлар ўтган йилга нисбатан 43 фоизга камайди. 
Коррупцияга қарши курашиш йўлларидан бири бу давлат хизматлари 

---

131 
сифатини тубдан яхшилаш, уларнинг кўламини кенгайтириш орқали аҳоли 
учун қулай муҳит яратиш ва коррупцияни келтириб чиқарадиган ҳолатларни 
камайтиришдан иборат деб ҳисоблаймиз.
Бундан ташқари Ўзбекистон Республикаси Конституциясни ўрганиш 
замирида Ўзбекистон Конституциясини мазмун-моҳияти, тузилиши, тарихи 
ва унга киритилган ўзгартириш ва қўшимчалар келтириб ўтилган бўлиб, 
шунингдек сайлов қонунчилиги, сайлов хуқуқи, сайлов тизими тушунчалари 
Олий таълим тизими талабаларнинг конституциявий-ҳуқуқий билимларини 
юксалтиришга хизмат қилади.