Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигининг 2014 йил сонли буйруғига илова

1.3.4-rasm. Innovatsion faoliyatni tashkil etuvchi jarayonlar 

---

31 
 
 
Innovatsion  faoliyatni  mazmun  va  mohiyatiga,  pirovard  olinadigan 
natijasiga  ko‗ra  korxonalar  tomonidan  olib  boriladigan  ichki  investitsiya 
faoliyatining tarkibiy qismi, ya‘ni uning bir bo‗lagi deb hisoblash mumkin. 
Ichki investitsiya faoliyati innovatsion faoliyatdan tashqari kapital qurilish, 
yangi  texnika  va  texnologiyalarni  sotib  olish,  mavjud  ishlab  chiqarish 
quvvatlarini  modernizatsiyalash,  kengaytirish,  rekonstruksiya  qilish  kabi 
ishlarni  ham  bevosita  o‗z  ichiga  oladi.  Demak,  ichki  investitsion  faoliyat 
innovatsion  faoliyatga  nisbatan  mazmunan  keng  tushuncha  hisoblanadi. 
Innovatsion faoliyatga sarflangan mablag‗lar jami kapital investitsiyalarini 
yangi  g‗oya,  ishlanmalar,  jarayonlar,  mahsulot,  xizmat  turlarini  yaratish, 
o‗zlashtirish va tatbiq etishga taalluqli bo‗lgan qismidir. 
Shunday qilib, innovatsion faoliyat makon va zamonda yuz bergan va 
berayotgan,  o‗zining  moddiy  va  nomoddiy  ko‗rinishdagi  hamda  pulda 
baholanadigan  mulk  shaklidagi  pirovard  mahsuliga  ega  bo‗lgan,  bunga 
erishish  uchun  ma‘lum  sarf-xarajatlarni  talab  qiladigan  xo‗jalik 
faoliyatining  bir  turi  hisoblanadi.  Aynan  shu  mazmunda  korxonalarning 
innovatsion  faoliyati  ularda  yuritilayotgan  buxgalteriya  hisobi  hamda 
o‗tkaziladigan  audit  predmetini  tashkil  qiluvchi  ob‘ektlardan  biri 
hisoblanadi. 
Innovatsion faoliyat sub‘ektlari quyidagilardan iborat: 

  innovatsion  faoliyat  bilan  shug‗ullanadigan  yuridik  va  jismoniy 
shaxslar; 

  innovatsiyalarni  amalga  oshiruvchi  turli  mulkchilik  shaklidagi 
innovatsion korxonalar; 

  innovatsion  faoliyat  jarayonida  amalga  oshiriladigan  intellektual 
mulk  egalari,  korxonalar  loyihalari,  qurilmalar,  sanoat  namunalari, 
texnologik  jarayonlar,  ―nou-xau‖,  kashfiyot  va  ixtirolar  mualliflari, 
dizaynerlar; 

  innovatsiyalar  amalga  oshirishga  kapital  kirituvchi  investorlar 
hisoblangan banklar, fondlar, koorporatsiyalar, lizing firmalari va h.k.; 

  innovatsion jarayonga xizmat ko‗rsatadigan va uning infratuzilmasini 
ta‘minlaydigan  vositachilar:  konsalting  va  injiniring  firmalari,  texnologik 
inkubatorlar, texnoparklar, texnopolislar, axborot markazlari va h.k.; 

---

32 
 
 

  innovatsion  faoliyatni  boshqarish,  muvofiqlashtirish  va  tartibga 
solishda  ishtirok  etadigan  davlat  organlari  va  mahalliy  o‗zini-o‗zi 
boshqarish organlari. 
XXI  asrda  innovatsion  loyihalar  va  yangi  g‗oyalarning  hayotga  keng 
tatbiq etilishi jamiyat va insoniyat taraqqiyoti uchun samarali hisoblanadi. 
Texnologiya  taraqqiyoti  asrida  ilmiy  loyihalarni  ishlab  chiqarish  va 
hayotga  joriy  etish,  mamlakat  iqtisodiyotining  yuksalishida  va 
yangilanishida 
muhim 
omil 
sanaladi. 
Innovatsion 
faoliyat 
infratuzilmasining  rivojlanish  darajasi  innovatsion  siyosatni  amalga 
oshirishga ta‘sir etuvchi asosiy omillardan biridir. 
Xorijiy  adabiyotlarda  ―innovatsion  infratuzilma‖  atamasi  yangi  yoki 
takomillashtirilgan  mahsulotni,  texnologik  jarayonni  yaratish,  ishlab 
chiqarishda  o‗zlashtirish  va  amaliyotda  qo‗llash  bo‗yicha  xizmatlar 
ko‗rsatadigan korxonalar yig‗indisi sifatida ta‘riflanadi. 
Innovatsion faoliyat infratuzilmasi - innovatsion faoliyat sub‘ektlariga 
innovatsion  faoliyatni  amalga  oshirish  uchun  zarur  bo‗lgan  xizmatlar 
ko‗rsatuvchi korxonalar jamlanmasidir. 
Xulosa  qilib  aytganda,  iqtisodiy  tizimlarda  innovatsion  faoliyatning 
samarali  tashkil  etilishi,  uni  uzoq  muddatli,  raqobatdosh  rivojlanishining 
asosiy shartlaridan biriga aylanib qoladi. Bu esa o‗z navbatida innovatsion 
faoliyat  sohasidagi  yig‗ilgan  jahon  tajribasini  milliy  xususiyatlarga 
moslashtirgan  holda  iqtisodiyotimizda  foydalanish  maqsadga  muvofiq 
bo‗ladi.