Олий ва ¤рта махсус таълим вазирлиги

YORDAMCHILARSIZ BOG`LANADIGAN QO`SHMA GAPLARDA TINISH BELGILARINING ISHLATILISHI

Vergulva nuqtali vergulning ishlatilishi. Yordamchilarsiz bog`lanadigan qo`shma gap tarkibidagi mazmun jihatdan bir-biriga yaqin bo`lgan, bir paytda yoki ketma-ket bo`lgan voqea-hodisalarni ifodalagan sodda gaplar orasiga vergul qo`yiladi: Havo ochiq, quyoshning iliq nuri qirov bosgan marzalardan yengil bug` ko`taradi. (S.A)Kechasi shamol tindi,yo`l azobidan horigan kishilar qattiq uyquga ketdilar.(L.vat)

Birinchi qo`shma gap tarkibidagi sodda gaplarda bir paytda, keyingisida keyingisida esa ketma-ket bo`lgan voqea-hodisalar ifodalangan. Og`zaki nutqda bunday gaplar sanash ohangi bilan aytiladi.

Yordamchilarsiz bog`lanadigan qo`shma gap tarkibidagi sodda gaplar mazmuni uqadar yaqin bo`lmagan voqea-hodisalarni ifodalasa, shuningdek sodda gapalrning o`zida vergul ishlatilgan bo`lsa, ular orasiga nuqtali vergul qo`yiladi: Shinel jiqqa ho`l; Bektemirning yuzidan tomchilar quyilar edi.(O.)Qushlarning sho`hlik bilan sayrashi mayin, yoqimli va mungli bu ovozni bosolmaydi;daraxtlarning shitirlagan ovozi qulog`imga yozning xayrlashuv qo`shig`idek eshitilardi.(M.G.)