Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил

2.
 
Режа тузиш
. Талабаларни ўзлаштирилаётган мавзу бўйича режа 
тузишга ундаш ва дастлабки кўникмаларни ҳосил қилиш улар томонидан 
ўқув материали моҳиятини чуқур англанишига замин яратади. Бинобарин, бу 
ҳолатда тингланаётган (ўқитувчи ҳикояси) ёки ўқилаётган (дарслик, 
қўлланма, ёрдамчи адабиётлар, Интернет материаллар ва бошқалар) ўқув 
материалини мантиқий равишда гуруҳларга ажратиш ва ҳар бир гуруҳга 
киритилган материалнинг туб мазмунини очиб беришга хизмат қилувчи 
ибораларни ажратиш талабадан барқарор диққат, мантиқий фикрлаш 
қобилиятига эга бўлишни тақозо этади. Усулни қўллашда шиор бўлган талаб 
– режанинг ҳар бир банди учун белгиланаётган ибора ўзида ўқув материали 
муайян бўлагида илгари сурилаётган фикр ва қарашлар ҳақидаги маълумотни 
режа билан танишаётган вақтдаёқ англата олиши зарур.
Таълим жараёнида талабаларда режа тузиш кўникма ва малакаларини 
ҳосил қилишга ҳам эътибор қаратилди ва улар билан ҳамкорликда ишлаш 
асосида бир қатор мавзулар бўйича режалар тузилди.
3.
 
Таянч тушунчаларни аниқлаш
. Ушбу методни қўллашда 
талабалар уларнинг эътиборларига ҳавола этилаётган ўқув материалида илгари 
сурилаётган фикрлар моҳиятини англатувчи асосий тушунчаларни ажратиб 
кўрсата олишлари лозим.
Талабаларнинг таянч тушунчаларни аниқлай олишлари уларни ўқув 
материали 
моҳиятини 
етарли 
даражада 
англай 
ёки 
ўзлаштира 
олганликларидан далолат беради. Таълим жараёнида талабаларда таянч 
тушунчаларни аниқлаш кўникма ва малакаларини ҳосил қилишга ҳам 
эътибор қаратилди ва улар билан ҳамкорликда ишлаш асосида бир қатор 
мавзулар бўйича таянч тушунчалар ажратилди.
а) Маҳмуд Қошғарийнинг “Девони луғатит турк”
асари ва унинг оммалашиш тарихи; 
б) асарда билим олишнинг ижтимоий аҳамияти ва
билимли кишиларнинг шахси ҳақидаги қарашларнинг ёритилиши; 
в) инсонийлик фазилатлари тўғрисидаги фикрлар асар
моҳиятини очиб берувчи жиҳатлардан бири эканлиги; 
г) меҳмон ва унинг ижтимоий мавқеини асарда акс эттирилиши; 
д) асарда мол-мулк ва унга муносабат масалаларининг баён этилиши; 
ж) халқ мақолларининг асар моҳиятини очиб беришдаги ўрни

---

96 
Мисол учун: соҳибқирон Амир Темурнинг педагогик қарашларини 
ўрганиш чоғида талабаларнинг ўқув материали бўйича қуйидаги таянч 
тушунчаларнинг аниқлай олишлари уларнинг бу борада муайян кўникмаларга эга 
эканликларидан далолат беради: