2. Талабаларда креативлик кўникмаларини шакллантиришда
ДТСнинг аҳамияти.
Шахснинг креативлик кўникмаларига эга бўлишида
юқорида айтиб ўтилганидек, таълим жараёни муҳим аҳамиятга эга. Шу
сабабли таълим мазмунида креативлик ғоялари ҳамда талабаларда креативлик
кўникмаларини шакллантиришга доир ёндашув ўз ифодасини топиши зарур.
ДТС эса ҳақли равишда ўзида таълим мазмунини тўлақонли ифода этади.
Шу
сабабли Патти Дрепеау АҚШнинг ДСУА (Давлат стандартларининг умумий
асослари – ССSS)да ўқувчи ва талабаларда креативлик кўникмаларини
шакллантиришга хизмат қилувчи ғояларнинг қай даражада ўз ифодасини
топганлигини таҳлил этади. Унинг бу борадаги фикрлари амалий аҳамиятга
эга эканлигини инобатга олган ҳолда қуйидаги муаллифнинг бу борадаги
мулоҳазалари батафсил келтирилади
15
.
Давлат стандартларининг умумий асослари (ДСУА – CCSS) талабалар
томонидан тегишли фан ёки мутахассислик асослари бўйича белгиланган
билим, кўникма ва малакаларнинг минимал даражасини ўзлаштириш ва
тушунилишини талаб этувчи мақсадни қаноатлантиради. Мазкур
стандартлар, шунингдек, ўқитувчи томонидан ўқитиш тизимининг
ташкилий
жиҳатдан
ташкил
этилишини
таъминлайди.
Давлат
15
Drapeau Patti. Sparking student creativity (practical ways to promote innovative thinking and
problem soving). – Alexandria – Virginia, USA: ASCD, 2014. - 42-58-бетлар.
7-расм. Педагог креативлик потенциалининг устувор тамойиллари
Устувор тамойиллар
Креативликнинг ёрқин намоён бўлиши
Шахснинг индивидуал хусусиятлари ва ҳаётий
фаолиятда орттирган сифатларининг ўзаро уйғунлиги
Индивидуалликка эришиш
Бир бутунлик, изчиллик, тизимлилик
Имкониятларни ошириб бориш
Ижодий йўналтирилганлик
Муаммоли характерга эгалик
45
стандартларининг умумий асослари (ДСУА – CCSS)нинг моҳияти: ахборот
матнининг мураккаблиги ҳамда унга нисбатан танқидий ёндашув
талабаларга малакали мутахассис бўлишлари ва хизмат бўйича (касбий
соҳада)
ўсишларини
таъминлаш
имкониятини
яратади.
Давлат
стандартлари ўз моҳиятига кўра талабаларга рағбатлантирувчи мазмунни
ўрганиш имкониятини таъминлаш орқали улар томонидан академик билим
ва кўникмаларини муваффақиятли ўзлаштириш йўлларини белгилаб беради.
Шундай экан, нима учун ДСУА (CCSS)ни муваффақиятли ўзлаштириш
воситаси сифатида уларнинг креатив потенциалидан фойдаланиш мумкин
эмас?
Асарнинг 1-бобида таъкидлаб ўтилганидек, талабаларда креатив
фиурлаш кўникмаларининг намоён бўлиши улар томонидан касбий билим ва
кўникмаларнинг сидқидилдан, мамнун ҳолда ўзлаштириш даражасини
кучайтиради (Beghetto, Kaufman, 2010). ДСУА (CCSS)даги матнли
мураккаблик
талабалардан
креатив
фикрлашни
ҳамда
креатив
фикрлаш
кўникмаларига эга бўлишни талаб этади.
Аммо, (42) филология фанлари бўйича инглиз
стандарти
(Энг
яхши
методистлар
Ассоциациясининг Миллий маркази, Давлат
мактаблари
раҳбарларининг
Бошқарув
Кенгаши (NGA) томонидан ишлаб чиқилган
стандартларнинг умумий таҳлили уларда
таълим олувчи шахсида креатив потенциални ошириш чоралари
Do'stlaringiz bilan baham: |